VII Spotkanie Producentów Brzoskwini i Moreli (5) – Utrzymanie gleby

Prof. IO
Dr hab. Jerzy Lisek ( prof. IO,  Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach) przedstawił współczesne poglądy na utrzymanie gleb w sadach morelowych i brzoskwiniowych. Od 2014 r. towarowe gospodarstwa sadownicze prowadzą konwencjonalną produkcję owoców w systemie integrowanej ochrony roślin. Zwalczanie chwastów w jego ramach polega na możliwie szerokim zastąpieniu chemicznych metod regulowania zachwaszczenia (stosowanie herbicydów), niechemicznymi.
 
Identyfikacja gatunków, znajomość biologii chwastów oraz efektów ich konkurencji dla drzew, ułatwia opracowanie efektywnych programów zwalczania. Skład gatunkowy zachwaszczenia zależy od warunków środowiskowych oraz działań ludzkich (przedplon, sposób uprawy, nawożenia i nawadniania). W polskich sadach powszechnie występuje około 30 gatunków chwastów  . konkurujących z drzewami o miejsce, wodę, substancje pokarmowe, światło i owady zapylające, zwiększających zagrożenia powodowane przez przymrozki wiosenne, nasilenie występowania chorób grzybowych oraz szkodników (gryzoni, przędziorków, mszyc, drutowców). Zbędna roślinność ogranicza rozwój drzew brzoskwini i moreli oraz powoduje straty w plonie, jeśli nie jest efektywnie ograniczana od kwietnia do września.
 
Jedynymi herbicydami, które mają aktualną rejestrację do sadów brzoskwiniowych i morelowych są graminicydy powschodowe – propachizafop (Agil 100 EC, Aria 100 EC), fluazyfop (Fusilade Forte 150 EC). Służą one do zwalczania rocznych i wieloletnich chwastów jednoliściennych, takich jak prosowate – chwastnica jednostronna, włośnica sina, palusznik krwawy, stokłosy i perz właściwy. Wiechlinę roczną zwalczają wyłącznie we wczesnych fazach rozwojowych (do fazy krzewienia). Graminicydy to środki selektywne, które nie uszkadzają drzew, ale nie działają też na chwasty dwuliścienne.
 
Sadownicy zrzeszeni w stowarzyszeniach lub organizacjach producentów owoców mogą podjąć starania o zezwolenie na stosowanie środków chwastobójczych w brzoskwiniach i morelach. Rejestracja nowych herbicydów będzie łatwiejsza przy współpracy firm chemicznych, zrzeszeń producentów owoców, instytucji naukowych i administracji zajmujących się ochroną roślin. Chodzi tu przede wszystkim o lepsze niż dotychczas wykorzystanie możliwości wzajemnego uznawania ważności zezwoleń w ramach Unii Europejskiej oraz rejestracje dla upraw małoobszarowych. 
 
Przy braku możliwości stosowania syntetycznych herbicydów, konieczne będzie wdrożenie alternatywnych sposobów regulowania zachwaszczenia i zadbanie o ich rotację. Do redukcji zużycia herbicydów syntetycznych może przyczynić się wprowadzenie tzw. herbicydów naturalnych, już praktykowane w niektórych krajach na skalę komercyjną. Do najczęściej wykorzystywanych substancji chwastobójczych pochodzenia naturalnego należą kwas pelargonowy (stosowany także w mieszaninie z glifosatem) oraz kwas octowy (stężony ocet winny). Rzadziej stosowanymi substancjami są kwas cytrynowy, eugenol, D-limonen, kwas kaprylowy, olejek cynamonowy, olejek cytronelowy i chelat żelaza. Wschody chwastów są ograniczane przez mączkę z glutenu zbóż oraz mączkę z nasion gorczycy białej. Wykorzystanie bioherbicydów opartych o bakterie (np. Streptomyces acidiscabies, Pseudomonas fluorescens) oraz grzyby (np. Phoma macrostoma, Sclerotinia minor) jest trudne ze względu na duże koszty komercjalizacji, wąski zakres zwalczanych chwastów, nietrwałość w środowisku oraz zależność od warunków środowiskowych. W sadownictwie, bioherbicydy nie mają praktycznego zastosowania. 
 
Do podstawowych niechemicznych metod utrzymania gleb, należą w sadownictwie uprawa gleby, koszenie zbędnej roślinności, utrzymanie roślin okrywowych pod koronami drzew, ściółkowanie gleby oraz płomieniowe zwalczanie chwastów palnikiem propanowym.
 
Metody alternatywne wobec syntetycznych herbicydów, znajdują obecnie zastosowanie przede wszystkim w gospodarstwach ekologicznych. Dla sadów i winnic ekologicznych są opracowywane kompleksowe technologie pielęgnacji gleby. Do takich należy system „kanapki” czyli tzw. Swiss Sandwich System (SSS). W jego ramach pośrodku rzędu drzew pozostawia się nieuprawiany pas roślinności zielnej o szerokości 30-50 cm. Pas ten porastają rośliny występujące lokalnie lub specjalnie dobrane rośliny okrywowe np. jastrzębiec kosmaczek (Hieracium pilosella L.). Po obydwu stronach pasa centralnego pozostawia się dwa pasy płytko uprawianej gleby o szerokości 60–90 cm. Uprawki są wykonywane na głębokość 5–10 cm, po osiągnięciu przez chwasty około 10 cm wysokości, 5 lub 6 razy w okresie kwiecień-sierpień, najczęściej przy użyciu brony sprężynowej lub talerzowej na bocznym wysięgniku. Środkową część międzyrzędzi zajmuje systematycznie koszona murawa z traw wieloletnich. 
pg

Pełny tekst wystąpienia  można znaleźć w sadowniczych periodykach Plantpressu (Informatorze Sadowniczym, MPS Sadzie).

Related Posts

None found

Poprzedni artykułWielka promocja Polski w Rzymie
Następny artykułVII Spotkanie Producentów Brzoskwini i Moreli (3) – Skuteczne zapłodnienie kwiatów moreli

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz swoje imię

ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.