Mimo że rdza gruszy w naszych sadach towarowych występuje rzadko, na moich gruszach - jak i w wielu amatorskich sadach - jej objawy są „przepiękne”. Widocznie sąsiedztwo jałowców (źródło infekcji pierwotnych) przyczynia się do rozwoju tej dwudomowej choroby, której sprawcą jest grzyb Gymnosporangium sabinae.
W pierwszych dniach czerwca na liściach gruszy widoczne są intensywnie zabarwione pomarańczowo-czerwone plamy (fot. 1), które stopniowo ciemnieją. Z czasem pojawiają się na nich drobne, czarne punkty ¬ spermogonia grzyba. Od spodniej strony liścia tworzą one wzniesienia, na których rozwijają się ogniki – wiosenne stadium grzyba (tu tworzą się zarodniki ognikowe – ecjospory otoczone osłonką, tzw. roestelium). Podobne objawy widoczne są także – choć rzadko na innych organach roślin – np. na zawiązkach owoców (fot. 2).
Fot. 2. Objawy rdzy gruszy na zawiązku owocu
Dlaczego groźna?
Gdy choroba występuje w dużym nasileniu, liście przedwcześnie opadają, co może prowadzić do znacznych strat w plonie. Osłabione na skutek wczesnej defoliacji drzewa są bardziej podatne na przemarzanie oraz porażenie przez patogeny pochodzenia grzybowego i bakteryjnego.
Profilaktyka i zwalczanie
Rdza gruszy nie wymaga specjalnego zwalczania. Opryskiwania przeciwko parchowi gruszy skutecznie ograniczają również jej występowanie. Jednak w przypadku corocznego, uporczywego pojawiania się choroby, szczególnie na podatnych odmianach grusz, należy:
- wykarczować rosnące w pobliżu sadów jałowce, które są źródłem infekcji pierwotnych;
- wykonywać profilaktyczne zabiegi ochronne. Trudno jest jednak całkowicie wyeliminować źródło infekcji, ponieważ bazidiospory mogą z prądami powietrza rozprzestrzeniać się na znaczne odległości;
- najbardziej skuteczne w zwalczaniu rdzy gruszy są fungicydy zawierające mankozeb jako substancję czynną oraz inhibitory biosyntezy ergosterolu, np. Score 250 EC, Capitan 400 EC.
(Opis biologii choroby i metod zwalczania za: Metodyka prowadzenia obserwacji występowania rdzy gruszy Gymnosporangium sabinae Dick. Winter, dr Beata Meszka).
Tekst i fot. D. Łabanowska-Bury
Aktualne możliwości zwalczania chorób, szkodników i chwastó w uprawach sadowniczych zawiera Program Ochrony Roślin Sadowniczych
