Miód i kapusta jadane od stuleci są obowiązkowo podawane podczas wigilijnej wieczerzy. W tradycji ludowej Podkarpacia miały zapewnić dobrobyt, urodzaj i zdrowie, zaś mak miał pomóc w łączności ze światem umarłych.
Na wigilijnym stole musiało się znaleźć wszystko to, co się rodzi w lesie, ogrodzie, sadzie i na polu, czyli w środowisku bliskim człowiekowi, z którego człowiek czerpie na co dzień pożywienie. A zatem musiały być orzechy laskowe, grzyby i miód, owoce i płody rolne – podkreśliła etnografka z Muzeum Etnograficznego w rzeszowie Elżbieta Dudek-Młynarska. Wskazała też na jeszcze jedno znaczenie tych potraw; w tradycji ludowej Podkarpacia wierzono bowiem, że w czasie wigilii i świąt Bożego Narodzenia na ziemię powracają dusze zmarłych członków rodziny, które mogą chcieć z nami zasiąść do stołu.
Łącznikiem ze światem zmarłych oraz pożywieniem dla dusz były np. suszone owoce, które jako martwe już w samej swojej formie nawiązują do zaświatów. Jedną z podstawowych potraw wigilijnych była też kasza: jęczmienna, pęczak, jaglana, którą jako przysmak podawano z suszonymi owocami, np. ze śliwkami, oraz z miodem. W niektórych rejonach Podkarpacia z owocami podawano też fasolę, uważaną za symbol doskonałości (jej kształt owalny miał symbolizować doskonałość). Suszonymi owocami nadziewano też pierogi, a także gotowano z nich kompot, znany także i dziś napój wigilijny.
Na wieczerzy wigilijnej nie mogło zabraknąć także i chleba, aby nie brakowało go w następnym roku. W tradycji łemkowskiej wypiekano na tę okazję specjalny chleb ze wszystkich rodzajów zbóż, tzw. kraczun. W jego skórce formowano zagłębienie i wkładano tam czosnek. Takim chlebem dzielono się przed wigilią.
Dodała też, że rodzaj potraw wigilijnych zależał również od zamożności gospodarzy. Na Podkarpaciu nie jadano niegdyś obowiązkowych dzisiaj ryb, które zazwyczaj były zbyt drogie. Ponadto panowało powszechne wierzenie, że woda jest siedliskiem złych mocy, demonów, które mogą zagrażać człowiekowi i dlatego nie jadano produktów stamtąd pochodzących.
Za: money.pl
pg
