Odmiany i podkładki
Jako pierwsze posadzone były odmiany ‘Regina’/’Colt’, ‘Regina’/czereśnia ptasia, ‘Kordia’/’Colt’, ‘Summit’/’Colt’, później ‘Kordia’ i ‘Regina’ (obie na ’GiSelA 5’). Obecnie uprawiane są także ‘Burlat’/’PHL A’ i ‘GiSelA 5’, ‘Vega’/’Colt’, ‘Vanda’/’PHL A’, ‘Techlovan’/’PHL A’, ‘Sweetheard’/‘PHL A’. Wiosną 2013 r. i 2014 r. na powierzchni 4,14 ha posadzono późne odmiany ‘Regina’ i ‘Kordia’ (obie na ’Colt’).
Nawożenie doglebowe
opiera na analizie gleby z kwater owocujących wykonywanej co 4 lata i ma na celu uzupełnienie wykazanych niedoborów składników pokarmowych. W sezonach (np. 2014 r.), w których nie wykonuje się analizy gleby, w sadach owocujących używa się nawozów wieloskładnikowych (w tym roku YaraMila Complex, 300 kg/ha). Na nowych kwaterach jesienią ub. r. sadownik rozsypał sól potasową (300 kg/ha) oraz superfosfat potrójny. Na jednej z kwater gleba ma pH około 8, co sprawia, że korzenie nie mogą pobrać z gleby żelaza i na liściach często występuje chloroza żelazowa. Kilka lat temu wiosną gleba pod drzewami była tam opryskiwana preparatem Ultraferro (25 kg/ha), a obecnie jest on stosowany punktowo do podlewania drzew. Po kwitnieniu w pasach herbicydowych zastosowano nawóz azotowy Sulfammo 23 N PRO (200 kg/ha). Fertygacja jest prowadzona od początku wegetacji w oparciu o program przygotowany przez firmę Yara.
Nawożenie pozakorzeniowe
jest uzupełnieniem doglebowego oraz fertygacji i polega na dostarczaniu drzewom składników pokarmowych, na które w danej fazie jest zwiększone zapotrzebowanie. Przed kwitnieniem czereśni M. Osowski do nawożenia dolistnego drzew dwukrotnie użył siarczanu magnezu siedmiowodnego z mocznikiem (7 kg + 3,5 kg). W pierwszym zabiegu podał dodatkowo cynk, a w drugim bor. Po kwitnieniu dwukrotnie, w odstępach 14-dniowych użyto nawozu Basfoliar® Activ (2,5 l/ha). Na kwaterze z odmianami ‘Summit’ i ‘Sweetheart’ zastosowano doświadczalnie Goëmar Calibra, którym drzewa opryskiwano od opadania płatków kwiatowych, 3-krotnie co 10 dni. Przed zbiorem owoców, w celu dokarmienia ich wapniem i podniesienia odporności na pękanie podczas opadów deszczu, dwa razy zastosowano Fruton Calcium (5 l/ha) łącznie z nawozem Delfan Plus (1 l/ha). Zabiegi tą mieszanina wykonywano przed zapowiadanymi opadami deszczu.
Instalacja nawadniająca w części sadu została wykonana (projekt i montaż) przez firmę DROPPLANT z Miedzianej Góry k. Kielc, a na nowych kwaterach (w 2013 i 2014 r.) przez Poldrip sp. z o.o. z Łodzi. Woda do nawadniania pobierana jest ze studni głębinowej, na którą sadownik uzyskał stosowane pozwolenia.
Ochrona przed chorobami, szkodnikami i ptakami
jest dużym wyzwaniem. Do oceny zagrożenia ze strony nasionnicy trześniówki oraz do wyznaczenia terminu jej zwalczania używane są żółte tablice lepowe z wabikiem zapachowym. Pierwszy zabieg chemiczny przeciwko temu szkodnikowi wykonany jest około 4 dni po odłowie pierwszych much. W br. do pierwszego zabiegu użyto preparatu Calypso 480 SC, a do drugiego Mospilanu 20 SP. Ochrona przeciwko mszycom, przędziorkom i zwójkówkom przeprowadzana jest po przekroczeniu przez nie progu szkodliwości i w dbałości o faunę pożyteczną (w przypadku mszyc używane są Pirimor 500 WG i Mospilan 20 SP).
Ochrona przed chorobami rozpoczyna się od zabiegów preparatami miedziowymi (w br. dwa razy Miedzianem 50 WP). W okresie kwitnienia wykonano zabiegi przeciwko rakowi bakteryjnemu (Miedzian 50 WP) i brunatnej zgniliźnie owoców (Signum 33 WG) – 2 razy, na początku i po pełni kwitnienia. Od kwitnienia prowadzona jest ochrona przeciwko drobnej plamistości liści drzew pestkowych (Syllit 65 WP). Czereśnie są wrażliwe na moniliozę. Zarejestrowane są do ochrony przed nią Switch 62,5 WG i Signum 33 WG (użycie na własną odpowiedzialność). W br. użyte były oba preparaty, a do pierwszych zabiegów wykorzystano Signum 33 WG.
W celu odstraszenia ptaków używana jest aparatura biosoniczna BirdGard (2 sztuki w sadzie), szczególnie w kwaterach nieosłoniętych dachami VOEN.
Poprawa zapylenia
uzyskiwana jest przez wprowadzanie do sadu murarek ogrodowych i pszczół (w bieżącym sezonie ok. 8 tys. kokonów murarek/ha w 4 lokalizacjach i 35 uli z pszczołami, które są zazwyczaj ustawiane w najstarszym sadzie).
Zabiegi osłabiające wzrost drzew
Na ograniczenie wzrostu czereśni wpływają podkładki skarlające. Mogą one jednak ograniczać wielkość owoców, co w przypadku czereśni nie jest pożądane. Temu problemowi zapobiegają nawadnianie i fertygacja, ale nie we wszystkich sadach jest to możliwe do realizacji. M. Osowski w celu ograniczania wzrostu drzew (rosnących na podkładce ‘Colt’) stosuje podcinanie korzeni w okresie wiosennym tylko z jednej strony rzędów.
Cięcie czereśni
przeprowadzane jest po zakończeniu zbioru owoców i po zdjęciu osłon VOEN. Czereśnie wykazują wysoką podatność na raka bakteryjnego i srebrzystość liści, dlatego letni termin cięcia, jako najmniej narażający je na infekcje patogenami wywołującymi te choroby, jest bezpieczny. Cięcie prowadzi się zawsze przy słonecznej pogodzie, na odmianach najpóźniej zbieranych w sierpniu. Cały sad po cięciu jest opryskiwany preparatem miedziowym.
Osłony przeciwdeszczowe
(system VOEN) chronią drzewa i owoce przed deszczem, gradem i silnym wiatrem w części sadu czereśniowego. Osłony umożliwiają dojrzenie owoców na drzewach, gdzie osiągają pełne walory smakowe. Do 2013 r. zadaszone było 2,5 ha sadu z odmianami późno dojrzewającymi (‘Kordia’ na ‘GiSelA 5’, ‘Colt’ i ‘Regina’ na podkładkach ‘GiSelA 5’ i ‘Colt’ oraz ‘Sweetheart’ na ‘P-HL A’). Pierwsze osłony systemu VOEN zamontowano w 2008 r. Sadownik zakupił tylko osłony, które zamontował samodzielnie. Własnym sumptem wykonał również konstrukcję pod nie wykorzystując impregnowane słupy sosnowe o długości 5,5 m z firmy Drewgór w Gorzowie Wielkopolskim. W sadzie zostały one wkopane w rzędach drzew co 10 m i na głębokość 0,8 m. Pomiędzy nimi rozciągnięto stalowy drut o średnicy 3,9 mm. Słupy skrajne posadowione są pod niewielkim kątem w stosunku do rzędów drzew i podłoża, gdyż do nich zamontowane są odciągi na zewnątrz rzędów. W 2013 r. zadaszono kwaterę sadu o powierzchni 1 ha. Tym razem słupy (długość 6,5 m, średnica 10/12 cm) do konstrukcji pod osłony zakupiono w PPU Kopgard sp. z o.o. z Kolonowskiego k. Strzelec Opolskich. W 2014 r. na kolejnej kwaterze zamontowano konstrukcję pod osłony przeciwdeszczowe, jednak montaż tych ostatnich musi poczekać z uwagi na koszty.
Dzięki osłonom sadownik przez ostatnie 6 sezonów nie musiał spieszyć się ze zbiorem niedojrzałych owoców przed zapowiadanymi deszczami. Przez dwa pierwsze sezony użytkowania, osłony zakładano przed kwitnieniem i zdejmowano po zbiorze owoców. W 2010 r. na zimę zwinięto je nad rzędami drzew i szczelnie owinięto czarną folią. W ten sposób są obecnie przechowywane już każdej zimy, co pozwala na zaoszczędzenie czasu.
Po zbiorach owoców
nadal prowadzona będzie ochrona przeciwko drobnej plamistości liści drzew pestkowych. W tym roku można w tym celu użyć preparatów Carpene 65 WP lub Syllit 65 WP. W celu wzmocnienia pąków kwiatowych na rok następny sadownik zasila drzewa zazwyczaj dolistnie mocznikiem (trzy razy w odstępach tygodniowych – kolejno 8, 12 i 15 kg/ha). Jesienią dolistnie drzewom podawany jest cynk i bor. Po zbiorach konieczne jest także kontrolowanie populacji przędziorków, mszyc oraz śluzownicy ciemnej. Do zwalczania przędziorków zarejestrowane są tylko preparaty działające mechanicznie zawierające związki polisacharydowe (Afik, Agricolle, Agritrap Foliar), których najlepiej jest użyć po cięciu drzew, gdy ograniczona jest wielkość korony i jest większe prawdopodobieństwo dokładnego pokrycia liści. Preparaty te zwalczają także mszyce. Ochronę przed tymi szkodnikami mogą wspomóc Pirimor 500 WG i Mospilan 20 SP. W okresie opadania liści cały sad opryskiwany będzie jednym z preparatów miedziowych (Champion 50 WP lub Cuproflow 375 SC), w celu zabezpieczenia drzew (ran po opadających liściach) przed infekcjami rakiem bakteryjnym.
Usprawnienie zbioru
wspomaga zakupiona wiosną 2013 r. samojezdna platforma Carrier firmy N. Blosi, nabyta w firmie Rewera z Chwałek przez Grupę Producentów Owoców Sangrow Sp. z o.o. z Zajeziorza, do której należy Maciej Osowski.
Anita Łukawska
fot. A. Łukawska
Artykuł pochodzi z numeru 5/2014 „Informatora Sadowniczego”
Letnie Pokazy Czereśniowe odbędą się w najbliższą niedzielę 20 lipca w Górach Wysokich k. Sandomierza. O godz. 11.00 rozpoczną się wykłady (w Niepublicznym Przedszkolu w Górach Wysokich), część plenerowa odbędzie się w sadzie Macieja Osowskiego. Program spotkania znaleźć można tutaj.
