Przygotowanie pożywki. O czym pamiętać?

Rozpuszczalność nawozów
Na podstawie danych z analizy wody oraz w oparciu o wymagania pokarmowe poszczególnych gatunków i odmian uprawianych roślin możemy ustalić skład roztworu nawozowego i przygotować pożywkę odpowiednią dla danej fazy wzrostu i rozwoju roślin. Mając obliczone ilości poszczególnych nawozów, rozpisane na zbiorniki: A, B i C przystępujemy do ich rozpuszczania. Na tym etapie bardzo ważne jest, aby nie popełnić błędu, zarówno odnośnie tego, które nawozy można ze sobą łączyć w poszczególnych zbiornikach, jak i co do kolejności ich rozpuszczania.

Dla przypomnienia:

– w zbiorniku A rozpuszcza się wszystkie saletry, chlorek wapnia, potasu i chelaty żelaza; 

– w zbiorniku B – fosforan amonu, potasu, siarczany, chlorek potasu, mikroelementy, saletrę potasową i nawozy wieloskładnikowe;

– w zbiorniku C – kwas azotowy, fosforowy. 

 

Najlepszym rozwiązaniem dla stabilizacji odczynu jest wcześniejsze zakwaszanie wody w zbiornikach do poziomu pH ok. 5,8. Należy ponadto pamiętać o właściwościach dotyczących rozpuszczalności nawozów. Najtrudniej rozpuszcza się siarczan potasu, a więc nawóz ten powinien być wsypany do zbiornika jako pierwszy. Z kolei saletra potasowa bardzo obniża temperaturę roztworu, dlatego należy ją wsypywać jako ostatnią. Rygorystyczne przestrzeganie podanych zasad gwarantuje dobrą rozpuszczalność nawozów, pod warunkiem, że są to produkty wysokiej jakości. 
 

Warto dodać, że dobre odżywienie wszystkich roślin zapewni wyłącznie sprawna i drożna instalacja nawadniająca. Z uwagi na pojawiające się w ostatnich latach problemy z zapychaniem kroplowników przez grzyby i bakterie w okresach podwyższonej temperatury, celowe jest zbadanie wody także pod kątem mikrobiologicznym. Jeżeli przyczyną niedrożności są osady mineralne, można zastosować preparaty przeznaczone do utrzymywania czystości systemów nawadniających, np. na bazie skoncentrowanych, specjalnie aktywowanych fosforanów, które zapobiegają powstawaniu osadów mineralnych, a jednocześnie są bezpieczne dla uprawianych roślin, dzięki czemu mogą być stosowane także w trakcie sezonu wegetacji. 

 

W pierwszym okresie uprawy najważniejsze  jest zbudowanie zdrowego, silnego systemu korzeniowego. Aby ten cel osiągnąć należy spełnić wiele warunków, jednym z nich jest właściwe odżywienie roślin fosforem. Powszechnie stosowanymi w fertygacji nawozami fosforowymi są: monofosforan potasu i fosforan amonu, zawierające fosfor w formie ortofosforanów. Aby był on dostępny dla roślin muszą zostać spełnione określone warunki. Najlepsza przyswajalność fosforu w tej formie jest w zakresie pH 5,5–6,5. Wyższe pH znacznie ogranicza przyswajalność tego pierwiastka. Jeżeli pH w podłożu jest zbliżone do 7,0, a w początkowym okresie wzrostu roślin często jest wyższe, to pobieranie fosforu i żelaza jest ograniczone. Zwiększanie ilości fosforu w pożywce za pomocą produktów na bazie ortofosforanów nie zapewni optymalnego odżywienia tym składnikiem. 
 

Drugim ważnym czynnikiem ograniczającym pobieranie fosforu jest temperatura. We wczesnych nasadzeniach nie zawsze możliwe jest zapewnienie optymalnej temperatury podłoża. Przy temperaturze 13°C tylko 31% fosforu podanego w postaci ortofosforanów jest dostępne; pierwiastek z tej formy jest całkowicie dostępny dopiero w temperaturze podłoża wynoszącej ok. 20°C. Aby zapewnić optymalne odżywienie roślin fosforem w początkowym okresie uprawy (tj. przez ok. 2 miesiące), celowe jest zastosowanie polifosforanów, które zagwarantują dostępność tego pierwiastka niezależnie od pH i temperatury podłoża. Polifosforany są ponadto bardzo dobrze rozpuszczalne – nie wytrącają się w postaci osadów, a więc sprzyjają zachowaniu czystości systemów nawadniających. Zawartość fosforu w postaci polifosforanów w pożywce przygotowywanej dla podłoży inertnych nie powinna jednak przekraczać 30%. W późniejszym okresie uprawy, gdy pH jest stabilne, a temperatura wyższa, optymalne odżywianie zapewniają nawozy zawierające ortofosforany. 
 

Oprócz nawozów pojedynczych do fertygacji można wykorzystać w pełni rozpuszczalne nawozy wieloskładnikowe. Bardzo wysoka zawartość schelatowanych mikroelementów w tych produktach gwarantuje prawidłowy rozwój roślin, zarówno w standardowych podłożach mineralno-organicznych (gleba), jak i w podłożach inertnych (np. wełna mineralna, podłoże kokosowe). 
 

Henryk Wilczyński, Yara Poland

Artykuł pochodzi z numeru 12/2016 „Hasła Ogrodniczego”