Roztwory (1–4%) tego środka mogą być wykorzystane do zanurzania, zalewania i wysokociśnieniowego opryskiwania, w celu wyniszczenia patogenów z rodzajów: Botrytis, Dactylium, Fusarium, Helminthosporium, Phytophthora, Pythium, Rhizoctonia, Trichoderma, Verticillium, Agrobacterium, Erwinia, Ralstonia, Xanthomonas, TMV, włącznie z ich formami przetrwalnymi.
Największą efektywność wykazuje stosowany w postaci piany, do wytwarzania której służą maszyny serii Skumix® – 3, 10, 20, przy czym poszczególne wersje oznaczone symbolami liczbowymi różnią się wielkością, a przez to przeznaczeniem. Przydatnością w przygotowaniu powierzchni przed dezynfekcją może się wykazać Mogeton 25 WP, zarejestrowany jako herbicyd, ale mający właściwości zwalczania mchów i glonów na przejściach i chodnikach, szkle i folii w uprawach pod osłonami.
Używanie innych konwencjonalnych środków ochrony roślin niż Menno Florades 90 SL w celach dezynfekcyjnych nie może być zalecane nie tylko dlatego, że weszlibyśmy w konflikt z prawem, ale także z prozaicznego powodu – roztwory substancji aktywnych mogłyby działać destrukcyjnie także na traktowane powierzchnie, powodując korozje w efekcie reakcji chemicznych, fizykochemicznych i fizycznych.
Alternatywą są zatem preparaty biobójcze, detergenty i inne czynne biologicznie preparaty dopuszczone do traktowania w ogrodnictwie, przemyśle spożywczym, w tym przetwórstwie owoców i warzyw. Skutecznością wykazać się też mogłyby preparaty, których za zgodą NIZP-Państwowego Zakładu Higieny używa się w celu dezynfekcji instalacji wodnej basenów rekreacyjnych użyteczności publicznej. W tym drugim przypadku, po dezynfekcji przewody irygacyjne muszą zostać dokładnie przepłukane – roztwory zupełnie bezpieczne dla ludzi nie muszą być bowiem równie łagodne dla roślin.
Właśnie m.in. do oczyszczenia i udrożnienia instalacji wodnej, po zakończeniu uprawy może być użyty Huwa-San TR-50 (mający pozwolenie MRiRW jako stymulator wzrostu roślin, a także MZ na traktowanie nim urządzeń i powierzchni m.in. mających kontakt z żywnością). Ten zawierający nadtlenek wodoru stabilizowany srebrem produkt dezynfekcyjny ma eliminować inokulum i osady czynne bakterii, grzybów oraz glonów z traktowanych powierzchni. Dzięki tym właściwościom niszczone są mikroorganizmy chorobotwórcze, a także uzyskuje się pierwotny prześwit (przepustowość) określony w parametrach przewodów nawadniających (czyli likwiduje zaczopowania). Zalecany bywa także jako roztwór do dezynfekcji (opryskiwania i zamgławiania) pomieszczeń, traktowania narzędzi, sprzętu oraz pojazdów.
Podobne przeznaczenie, mianowicie do dezynfekcji m.in. instalacji dostarczającej wodę, ma preparat Intra Hydrocare (nadtlenek wodoru 50% stabilizowany nitrytem srebra), który wg producenta, ma być bezpieczny dla ludzi i zwierząt gospodarskich, skutecznie usuwając z wnętrza rur osady biologiczne (biofilm). Efektywność działania wymienionego preparatu może zwiększyć produkt Intra Power Foam w formie aktywnej piany do uprzedniego czyszczenia sprzętu, który to sprzęt ma być poddany dezynfekcji. Może on zostać także użyty przed zastosowaniem roztworu Intra Multi Des (formaldehyd, aldehyd glutarowy, czwartorzędowe sole amoniowe) polecanego przez producenta w formie mgły, piany, aerozolu do dezynfekcji (niezależnie od temperatury, z wyjątkiem ujemnej) magazynów żywności, sprzętu, środków transportu. W przygotowaniu (oczyszczeniu) powierzchni szklanych i rynien produkcyjnych do dezynfekcji mogą się także przydać Flusol forte i Top Cleaner.
Do dezynfekcji i udrażniania systemów nawadniania (kontenerów, zbiorników, rur i przewodów) przydatny może się okazać także jeszcze jeden stabilizowany roztwór nadtlenku wodoru w formie preparatu Systemclean. Jego stosowanie po zakończeniu cyklu produkcyjnego przyczyni się do usprawnienia działania systemu w kolejnym sezonie.
[NEW_PAGE]Do posezonowego odkażania całych obiektów, jak również urządzeń na trwale w nich zamontowanych, mogą posłużyć preparaty z serii Hortisept® – D 402 i T 430. Ich roztwory (zawierające, w zależności od produktu: chlorek didecylodimetyloamoniowy, czwartorzędowe związki amoniowe, formaldehyd, glutaral, glioksal), jak gwarantuje producent, są bezpieczne dla ludzi i sprzętu, ale zabójcze dla bakterii, grzybów i wirusów już w temperaturze 4°C i przy stężeniu 0,5%. Produkty te mogą być używane do odkażania (w formie opryskiwania, zanurzania, nasączania) i zmywania, w mieszaninie z Hortifogiem, poprawiającym parametry mgły nośnikiem i adiuwantem – do zamgławiania obiektów (szklarni, tuneli foliowych, magazynów). Hortisept D 402 może być wykorzystywany także na bieżąco podczas uprawy, do dezynfekcji przedmiotów pielęgnacyjnych (narzędzi, zapinek, łuczków) i transportowych (skrzynek, palet).
W celu zwiększenia efektywności zabiegu odkażania uprzednio najlepiej jest dokładnie zmyć powierzchnie obiektu. Mogą do tego posłużyć preparaty Tornax S 20 lub Biocid S usuwające biologiczne resztki. Kolejnym etapem jest już klasyczna dezynfekcja polegająca na opryskiwaniu bądź zamgławianiu na ciepło lub zimno, po zakończonym cyklu uprawowym, przy wykorzystaniu preparatów CID 20 (zawiera czwartorzędowe sole amonowe, glyoksal, izopropanol, aldehyd glutarowy, formaldehyd) i Virocid (czwartorzędowe związki amoniowe, chlorek didecylodimetyloamonu, aldehyd glutarowy), czy przy ponownej dezynfekcji, na kilka dni przed ustawieniem roślin na matach – produktu Kickstart (stabilizowany nadtlenek wodoru, kwasy nadoctowy i octowy, związki powierzchniowo czynne i buforowe) służącego także do traktowania rur z wodą. Preparaty te działają już przy 4°C, nawet przy sporządzaniu roztworów w twardej wodzie.
Polana® to natomiast seria produktów, która także może być wszechstronnie wykorzystana w ogrodnictwie. Część z nich nadaje się wyłącznie do mycia powierzchni, inne wykazują efektywność odkażającą. Do tych ostatnich zaliczyć można Dekson (kwasy nadoctowy i octowy, nadtlenek wodoru) eliminujący bakterie chorobotwórcze, V3 (formaldehyd, aldehyd glutarowy, czwartorzędowe związki amoniowe) i K100p plus (kwas fosforowy, kwas nadoctowy, nadtlenek wodoru, inhibitory korozji) niszczące bakterie, grzyby i wirusy oraz A20 chloral (wodorotlenek potasu, podchloryn sodu) ograniczający populacje mikroorganizmów.
Analiza składu oferowanych produktów stosowanych w przetwórstwie owoców i warzyw również może nasunąć pomysł na wykorzystanie. Dla przykładu, wg producenta, preparat Liksan ma służyć do utrzymania higieny ścian, posadzek, maszyn, wyposażenia w przemyśle spożywczym. W jego składzie znajdują się związki charakteryzujące się wysokoefektywną ochroną antykorozyjną, bezpieczne w kontakcie z powierzchnią ocynkowaną, dodatkowo silnie antybakteryjne.
Kolejny w ofercie – Desinfektionsreiniger 0510 – ma się cechować silnym działaniem bakterio-, grzybo- i wirusobójczym, a Dessan 0153 – preparat ze środkiem bakteriobójczym, do mycia i dezynfekcji posadzek, ścian, maszyn i wózków transportowych, ciągów komunikacyjnych – dodatkowo ma wykazywać skuteczność przy usuwaniu biofilmów.
Do fitosanitarnego zabezpieczenia obiektów przechowalniczych czy środków transportu wykorzystywane bywają także preparaty biobójcze. Radziłabym jednak przed użyciem dokładnie przeanalizować ich skład. Badania biochemiczne owoców i warzyw pobieranych przed spedycją na eksport często wykazują bowiem pozostałości substancji niedopuszczonych w procesie uprawy. Z czasem okazuje się, że ich źródłem były właśnie produkty użyte przed złożeniem płodów w przechowalni lub umieszczeniem w lukach bagażowych.
Działanie dezynfekcyjne wykazuje także NDO DES-90/136P przeznaczony do użycia w formie piany lub natryskiwania. Można nim traktować podłogi, ściany, wyposażenie oraz instalacje w pomieszczeniach przetwórstwa spożywczego. Do uprzedniego wymycia powierzchni przygotowywanych do odkażania można wykorzystać Bakterierent silnie bakteriobójczy.
Katarzyna Kupczak
Artykuł pochodzi z numeru 9/2014 „Hasła Ogrodniczego”
