W kilku ostatnich latach obserwujemy w sadach jabłoniowych wzrost zagrożenia ze strony szkodliwych roztoczy. Notujemy liczne występowanie przędziorka owocowca oraz coraz liczniejsze występowanie przędziorka chmielowca. Stałym zagrożeniem dla jabłoni jest także pordzewiacz jabłoniowy, szczególnie niebezpieczny dla odmian z grupy ‘Jonagolda’ i ‘Golden Deliciousa’.
Przyczyną takiego stanu rzeczy jest najprawdopodobniej przebieg warunków atmosferycznych w kolejnych latach – mam tu na myśli szczególnie ciepłe i suche lata sprzyjające rozwojowi szkodliwych roztoczy oraz liczne błędy popełniane w zwalczaniu tych szkodników. Aby skutecznie kontrolować ich populacje należy poznać dokładnie biologię tych roztoczy, szkodliwość związaną ze sposobem żerowania i bytowania na roślinach oraz przeanalizować spektrum poszczególnych akarycydów i usprawnić technikę aplikacji preparatów roztoczobójczych.
Dorosłe pordzewiacze mają 2 pary odnóży w przedniej części ciała, są barwy beżowej, kremowej, kształtu wrzecionowatego, pod binokularem przypominają malutkie kluseczki. Nimfy są podobne do osobników dorosłych, lecz mniejsze. Szpeciele te z uwagi na bardzo małe rozmiary są trudne do zauważenia, swobodnie można je oglądać dopiero pod powiększeniem co najmniej 30 krotnym.
Zimują samice w spękaniach kory, za pąkami lub w pąkach, za łuskami. Samice z zimowania wychodzą w kwietniu i przechodzą na rozwijające się pąki. Żerują na nich intensywnie i po pewnym czasie zaczynają składać jaja u nasady ogonków liściowych. Następnie szpeciele żerują na dolnej stronie liści w pobliżu nerwu głównego. Szpeciele występują na jabłoni od kwietnia do lipca lub sierpnia, żerując na sukcesywnie rozwijających się drzewach.
Na skutek żerowania pordzewiaczy na liściach powstają na nich początkowo drobne jasne plamki, które zlewają się ze sobą i brunatnieją. Liście przebarwiają się, tracą połysk i mogą przedwcześnie opadać. Szpeciele żerują także na pąkach kwiatowych, kwiatach i zawiązkach owocowych. Efekty ich żerowania widać później na owocach w postaci ordzawień.
Prawidłowe zwalczanie tych groźnych szpecieli nie może obyć się bez systematycznie prowadzonych lustracji.
Marcin Oleszczak, Intermag
Pomocą w optymalnym doborze zarejestrowanych preparatów roztoczobójczych będzie aktualny Program Ochrony Roślin Sadowniczych na rok 2017 uwzględniający, między innymi, wymagania rynków europejskich, amerykańskich, azjatyckich i afrykańskich. Dostępny również tutaj.
