Zabiegi agrotechniczne
W Polsce koszty uprawy truskawki pod osłonami, m.in. w tunelach foliowych, są bardzo wysokie i z tego względu takie rozwiązania są stosowane sporadycznie. Producenci truskawek, w celu przyspieszenia wegetacji roślin oraz uzyskania wcześniejszych zbiorów owoców, decydują się zwykle na uprawę sterowaną, wykorzystując do tego agrowłókninę, różnego typu folie perforowane lub też stosunkowo nowe rozwiązanie – siatki polietylenowe (HDPE). Zastosowanie tych materiałów na plantacji wpływa przede wszystkim na wzrost temperatury powietrza pod przykryciem, co wspomaga ochronę roślin oraz kwiatów w okresie kwitnienia przed uszkodzeniami wywołanymi przymrozkiem, a tym samym przyspiesza wzrost i rozwój roślin.
Na plantacjach truskawki po zimie dosyć często poleca się różnego rodzaju uprawki mechaniczne w międzyrzędach. Mają one na celu przede wszystkim wzruszenie gleby (napowietrzenie), ale także likwidację pojawiających się siewek chwastów (jeżeli jednak jesienią został zastosowany herbicyd, ten zabieg jest zbędny). Wiosną aplikacja herbicydu doglebowego jest zalecana dopiero po uprawie mechanicznej w międzyrzędach i/lub wypieleniu chwastów w rzędach roślin.
Kolejny zabieg coraz powszechniej stosowany na plantacjach truskawki to ściółkowanie międzyrzędzi, np. słomą. Ściółka zdecydowanie ogranicza występowanie na roślinach, a później także na owocach, takich chorób grzybowych, jak szara pleśń czy skórzasta zgnilizna owoców. Ściółkowanie słomą hamuje także kiełkowanie i wyrastanie w sezonie chwastów na plantacji.
Wczesnowiosenna ochrona roślin
Decydując się na rozwiązania technologiczne mające na celu przyspieszenie wegetacji, nie wolno zapomnieć o wykonaniu pierwszych zabiegów chroniących truskawki przed szkodnikami oraz chorobami grzybowymi. Na tym etapie należy mieć na uwadze działanie prewencyjne, gdyż warunki panujące pod agrowłókniną czy folią sprzyjają rozwojowi czynników biotycznych. Wiosną, przy niskiej temperaturze, do ochrony truskawki przed szarą pleśnią polecane są środki o działaniu kontaktowym zawierające kaptan, m.in. Merpan 80 WG. W tym czasie można także do zabiegu ochronnego wykorzystać Polyversum WP (środek zawiera niepatogeniczny grzyb Pythium oligandrum, będący pasożytem wielu gatunków grzybów chorobotwórczych), który wykazuje działanie również przeciwko sprawcom takich chorób, jak skórzasta zgnilizna owoców, biała i czerwona plamistość liści oraz szara pleśń. Wczesne rozpoczęcie działań związanych z ochroną przed chorobami grzybowymi gwarantuje ograniczenie potencjału inokulacyjnego patogenów chorobotwórczych pozostałych po poprzednim sezonie, a tym samym zwiększenie efektywności ochrony prowadzonej w kolejnych etapach wzrostu i rozwoju roślin.
Nawożenie
Po ruszeniu wegetacji, aby poprawić kondycję roślin oraz stan ich odżywienia, a także uzupełnić braki mikro- i makroelementów, należy rozpocząć dosyć intensywne nawożenie plantacji. Jakość i ilość uzyskanego plonu zależy w dużej mierze od nawożenia startowego. W uprawie truskawki bardzo wczesną wiosną należy zapewnić podstawowe nawożenie NPK, stosując nawozy bezchlorkowe (wybór nawozów jest dość bogaty, np. Rosafert 12-12-17, Rosafert 15-5-20, YARA Mila Complex, Ogród truskawka, Fruktus truskawka) w dawce 150–300 kg/ha, w zależności od zasobności gleb. Używając tych nawozów, dostarczamy roślinom także startową dawkę azotu. Wskazane jest stosowanie zalecanej dawki azotu, gdyż zbyt duża powoduje nadmierny wzrost wegetatywny krzewinek, co zwiększa ich podatność na porażenie przez sprawców chorób grzybowych, np. grzyb Botrytis cinerea (powoduje szarą pleśń), oraz ogranicza rozwój ich części generatywnej.
Wczesną wiosną, przede wszystkim na lżejszych glebach, dla wzmożenia wzrostu i zwiększenia odporności truskawek na niekorzystne warunki atmosferyczne, m.in suszę związaną z brakiem opadów oraz patogeny odglebowe, warto zaaplikować produkt na bazie kwasów humusowych, np. Rosahumus (w dawce 3 kg/ha), z dodatkiem preparatu biologicznego, zawierającego bakterie antagonistyczne Pseudomonas putida – Delsol (w dawce 1–2 l/ha).
Po ruszeniu wegetacji, w celu przyspieszenia wzrostu roślin, można zastosować nawozy zawierające pięciotlenek fosforu (P2O5) z dodatkiem magnezu lubk miedzi (Fosfiron Mg lub Fosfiron Cu w dawce 2–3 l/ha). Składniki tych nawozów mają dodatkowo zwiększać odporność na stresy termiczne i siedliskowe oraz stymulować mechanizmy obronne roślin. Na przyspieszenie i pobudzenie wzrostu wegetatywnego roślin pozytywnie wpływają też składniki produktów z serii Rosaleaf lub Rosasol, a niedobór mikroelementów można uzupełnić szybkodziałającym kompleksowym nawozem, np. Mikrostar Complex.
Zwalczanie chwastów
Zabiegi mające na celu zwalczanie chwastów są bardzo ważne, ponieważ nadmierne zachwaszczanie plantacji powoduje straty w plonie, a ponadto zwiększa konkurencję pomiędzy roślinami uprawnymi a niepożądanymi o składniki pokarmowe, wodę i światło. Dodatkowo obecność chwastów na polu zwiększa zagrożenie związane z przymrozkami wiosennymi. W celu kompleksowego zwalczania chwastów należy stosować metody chemiczne, agrotechniczne (ściółkowanie gleby) oraz mechaniczne (uprawa gleby, pielenie). Zabiegi herbicydowe nie jest wskazane w czasie kwitnienia roślin oraz dojrzewania i zbioru owoców. Powinny one być wykonane na początku sezonu wegetacyjnego wczesną wiosną lub po zakończeniu zbiorów, jesienią. W celu uniknięcia problemów z zachwaszczeniem na plantacji w sezonie wegetacyjnym wskazane jest wykonanie 1–2 zabiegów herbicydem wczesną wiosną.
Wschodom chwastów można zapobiec, stosując herbicyd doglebowy (w okresie chłodów i spoczynku roślin na wilgotną glebę bez chwastów). Jednym z możliwych do zastosowania preparatów doglebowych może być Devrinol 450 SC (w dawce 2–4 l/ha), Lenazar 80 WP (0,5–1 kg/ha) oraz Goltix Compact 90 WG (3 kg/ha).
Preparat Goltix Compact 90 WG można używać także do zwalczenia już wschodzących chwastów, w fazie liścieni 2–3 liści właściwych (zastosowanie dwukrotne w dawce 0,6–0,8 kg/ha). Do usuwania z plantacji truskawek chwastów jednorocznych można wykorzystać preparat Select Super 120 EC w dawce 0,8 l/ha. Polecanymi graminicydami (herbicydy do zwalczania chwastów jednoliściennych), oprócz środka Select Super 120 EC (przy zwalczaniu perzu właściwego należy zastosować dawkę – 2 l/ha), są Agil 100 EC lub Agil-S 100 EC, Centurion Plus 120 EC oraz Fusilade Forte 150 EC. Przy wyborze herbicydu należy się kierować składem gatunkowym chwastów obecnych na plantacji, gdyż środki chwastobójcze mają określone spektrum zwalczanych gatunków. Efektywność zabiegów herbicydowych bez uszkodzenia roślin gwarantuje przestrzeganie zasad zamieszczonych na etykiecie danego preparatu.
Na polu przeznaczonym pod nową plantację truskawki należy bezwzględnie pozbyć się perzu oraz innych chwastów jednoi dwuliściennych (jednorocznych i wieloletnich). W tym celu warto zastosować środki chwastobójcze zawierające jako substancję aktywną wyłącznie glifosat. Są to środki dolistne, nieselektywne, o działaniu układowym. Okres ich działania wynosi 3 tygodnie, pierwsze objawy zamierania roślin widoczne są po upływie 7–10 dni. Środek można stosować od wiosny do jesieni na zielone, intensywnie rosnące chwasty. Herbicydy należy stosować zgodnie z dawkami i zasadami określonymi w etykiecie rejestracyjnej poszczególnych preparatów.
Karolina Felczak
Placówka Badawcza Fertico
Fot. K. Felczak
Artykuł pochodzi z numeru 2/2016 miesięcznika „Truskawka, malina, jagody”
