Żurawina. Na starcie

W Polsce rośnie zainteresowanie żurawiną wielkoowocową (Vaccinium macrocarpon). W sklepach coraz częściej pojawiają się jej koralowe owoce, a szkółki dostarczają ciekawych, plennych odmian. Od czego zacząć uprawę i jak ją prowadzić?

Przygotowania
Zasadniczy wpływ na wzrost i rozwój krzewinek oraz na skuteczność pobierania przez nie składników pokarmowych ma kwasowość gleby. Doprowadzenie pH podłoża po optymalnego poziomu powinno mieć charakter długofalowy i odbywać się przez co najmniej rok przed posadzeniem roślin. W zależności od użytego preparatu zakwaszającego (np. kwaśny substrat organiczny, płynne nawozy o niskim pH, Wigor S lub siarka elementarna), efekt następczy może uwidocznić się w różnym czasie od momentu aplikacji. Z tego względu zaleca się kilkakrotne stosowanie w dłuższym okresie niższych dawek substancji obniżającej pH (zwłaszcza siarki), by mieć większą kontrolę nad tym procesem i nie doprowadzić do skażenia podłoża.

Zachwaszczenie plantacji żurawiny bardzo utrudnia jej prowadzenie pod względem agrotechnicznym. Eliminowanie chwastów powinno rozpocząć się już na etapie przygotowania stanowiska pod przyszłe nasadzenie, w oparciu o metody mechaniczno- -chemiczne. Niezależnie od lokalizacji, szczególną uwagę trzeba zwrócić na obecność tzw. chwastów trwałych, których zwalczenie w późniejszym okresie może być bardzo trudne. Konkurencja chwastów z młodymi roślinami żurawiny o światło i składniki odżywcze już w pierwszym roku prowadzenia plantacji jest zazwyczaj tak silna, że rośliny niepożądane mogą je zdominować, a ich usunięcie okazać się niemożliwe bez użycia herbicydów. Chemiczne zwalczanie chwastów w młodych nasadzeniach powinno rozpocząć się nie wcześniej niż w 2., a nawet 3. roku uprawy. Zabieg ten wykonany na młodych, słabo jeszcze ukorzenionych i rozkrzewionych roślinach może być fitotoksyczny – spowodować przyhamowanie i osłabienie ich wzrostu. W tym okresie lepszym, choć zdecydowanie bardziej pracochłonnym rozwiązaniem jest pielenie. Skuteczność tego zabiegu w kolejnych latach zmniejsza się i może on powodować zarówno podrywanie rosnących krzewinek żurawiny, jak i korzeniących się nowych pędów wegetatywnych.

Rozwiązaniem problemu zachwaszczenia zwłaszcza na terenach rolnych, może okazać się zakładanie plantacji z wykorzystaniem tekstylnych materiałów okrywowych, np. agrowłókniny. Przykrycie uprawionego i wyrównanego pola takim materiałem pozwala uniknąć, szczególnie w początkowym okresie wzrostu roślin żurawiny, zagrożenia ze strony chwastów, dając im czas na rozkrzewienie się i umocowanie w podłożu. Skuteczną stabilizację i prawidłowe naciągnięcie agrowłókniny można osiągnąć po uprzednim należytym wyrównaniu powierzchni gleby.

Do przytwierdzenia i odpowiedniego dociśnięcia materiału okrywowego do podłoża wykorzystuje się różnego typu kotwy i szpilki, a niekiedy także materiał skalny w postaci np. cienkiej warstwy niewielkich kamyczków o gładkiej powierzchni, luźno rozłożonych na obszarze kwatery. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest piesze poruszanie się w obrębie nasadzenia bez obaw o przecięcie agrowłókniny, co miałoby miejsce w przypadku zastosowania np. żwiru o ostrych krawędziach. Dodatkową zaletą użycia małych ‘otoczaków’ jest ograniczenie do minimum możliwości intensywnego wzrostu chwastów pochodzących z wysiewu, co jest niezwykle istotne zwłaszcza w początkowym okresie wzrostu krzewów i zadarnianiu pola. Dopiero po wytworzeniu przez krzewy odpowiednio dużej liczby pędów, co następuje zwykle w 2. roku uprawy, można rozsypać na plantacji 1–2 cm warstwę piasku (wypełniającą przestrzeń między kamyczkami), by pędy wegetatywne mogły się skuteczniej ukorzeniać.

Zanim zaowocuje
Sposób sadzenia roślin jest zwykle uzależniony od modelu uprawy oraz dostępności sadzonek. Na plantacjach prowadzonych w systemie zalewowym rozpowszechnione jest rozkładanie na powierzchni wyścielonej piaskiem kwatery, a następnie wciskanie w podłoże, pędów wegetatywnych pociętych uprzednio na nieco krótsze odcinki. Średnio do tego celu wykorzystuje się 1,5–2 t fragmentów pędów/ha.

Czynności te wykonuje się przy użyciu specjalnych maszyn (np. rozrzutniki, wały itd.) oraz ręcznie. Takie rozwiązania są niekiedy stosowane również na plantacjach powstających na stanowiskach naturalnych. Na polach uprawnych, adaptowanych pod uprawę żurawiny, dobrze sprawdza się jednak sadzenie roślin w rzędach na wcześniej rozmierzonych kwaterach. Daje to plantatorowi większą kontrolę nad precyzyjnym dopasowaniem liczby roślin do obsadzanego terenu, szczególnie w przypadku problemów z dostępnością odpowiedniej ilości materiału szkółkarskiego. Dotyczy to zarówno odmian powszechnych w uprawie, jak i nowych, których podaż ze względu na ich atrakcyjność jest bardzo ograniczona. Na takich plantacjach krzewy sadzi się zazwyczaj w rozstawie 30 x 30, 30 x 50 lub 50 x 50 cm, co odpowiada 20–33 tys. szt./ha. Na obsadę ma również wpływ liczba pędów sadzonki, stopień ich rozwoju oraz oczekiwania producenta, co do potencjalnej szybkości zadarniania powierzchni uprawowej.

Mając na uwadze ostatnie kryterium, trzeba mieć świadomość, że okres osiągnięcia przez plantację pełnej produktywności może trwać nawet 4–5 lat, dlatego decyzja o liczbie roślin jest ściśle związana z możliwościami plonotwórczymi nasadzenia, zwłaszcza w pierwszych latach jego użytkowania.

Krzewy żurawiny wielkoowocowej, podobnie jak borówki wysokiej, zadowalają się stosunkowo niskimi dawkami składników pokarmowych w porównaniu z innymi roślinami sadowniczymi. Zasobność gleby i potrzeby nawozowe roślin najlepiej oceniać na podstawie analiz gleby i liści. Na etapie przygotowania terenu pod plantację zaleca się stosowanie nieco wyższych dawek nawozów fosforowo-potasowych, gdyż w pierwszych latach po posadzeniu krzewy z powodzeniem korzystają z glebowych zasobów tych makroelementów. W kolejnych latach średnie dawki potasu powinny oscylować w zakresie 60–80 kg/ ha, a fosforu około 25–30 kg/ha (w czystym składniku). W przypadku konieczności nawożenia magnezem jego średnia dawka powinna wynosić około 20 kg/ha.

Nieco inaczej wygląda nawożenie azotem, gdyż jest on wykorzystywany przez roślinę na bieżąco i dlatego należy go aplikować nawet kilka razy w sezonie wegetacyjnym, dzieląc dawkę na kilka mniejszych porcji. Tak prowadzone nawożenie azotowe zapewnia efektywne pobieranie tego makroelementu przez roślinę, przyswajalnego najlepiej w postaci formy amonowej. Sugerowana dawka azotu w czystym składniku powinna być dostosowana do aktualnej fazy rozwojowej i wieku roślin żurawiny, przewidywanej produktywności oraz typu podłoża i może wahać się od 10 kg do nawet 65 kg na hektar.

Fot. B. Koziński

Mgr inż. Bohdan Koziński
Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach

Artykuł pochodzi z numeru 11/2014 miesięcznika „Truskawka, malina, jagody”

Related Posts

None found

Poprzedni artykułHiszpański eksport bakłażanów
Następny artykułUnijny rynek jabłka

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz swoje imię

ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.