Z programu będą przeznaczone środki 500 zł na drugie i każde kolejne dziecko. Kwota ta nie będzie wliczana do dochodu przy ubieganiu się o zasiłki: rodzinny, pomocy społecznej czy Funduszu Alimentacyjnego. Nie wpłynie też na ulgę podatkową na dzieci. Kto otrzyma pomoc i na jakich zasadach? Czy samotni rodzice również dostaną wsparcie z programu?
Świadczenie otrzyma każda rodzina bez względu na stan cywilny rodziców. Otrzymają je zatem zarówno rodziny, w których rodzice są w związku małżeńskim jak i rodziny niepełne oraz rodzice pozostający w nieformalnych związkach. Rodziny niepełne, obok świadczenia wychowawczego mogą też otrzymać świadczenia wypłacane z Funduszu Alimentacyjnego czy specjalny dodatek z ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 z późn. zm.).
Komu przysługuje świadczenie?
Świadczenie wychowawcze adresowane będzie do osób wychowujących niepełnoletnie dzieci. Zatem krąg tych osób to rodzice, opiekunowie prawni i opiekunowie faktyczni dziecka, którzy wystąpili do sądu rodzinnego o przysposobienie wychowanka. Jeśli kilka osób sprawuje opiekę (równoległe prawo) nad dzieckiem nieletnim, np. rozwiedzieni rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni – świadczenie zostanie wypłacone tej osobie, która realnie sprawuje opiekę nad dzieckiem. Gdy wójt (burmistrz, prezydent miasta) będzie miał wątpliwości w tej kwestii, w każdej chwili będzie mógł zwrócić się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Świadczenie wychowawcze adresowane będzie do osób wychowujących niepełnoletnie dzieci. Zatem krąg tych osób to rodzice, opiekunowie prawni i opiekunowie faktyczni dziecka, którzy wystąpili do sądu rodzinnego o przysposobienie wychowanka. Jeśli kilka osób sprawuje opiekę (równoległe prawo) nad dzieckiem nieletnim, np. rozwiedzieni rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni – świadczenie zostanie wypłacone tej osobie, która realnie sprawuje opiekę nad dzieckiem. Gdy wójt (burmistrz, prezydent miasta) będzie miał wątpliwości w tej kwestii, w każdej chwili będzie mógł zwrócić się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Świadczenie z programu „Rodzina 500+” dotyczyć będzie dzieci adoptowanych, na takich samych zasadach jak w przypadku dzieci biologicznych (informacja: mpips.gov.pl).
Osoba uprawniona do świadczenia – matka, ojciec, opiekun faktyczny lub prawny dziecka może złożyć wniosek osobiście lub przez Internet. W przypadku rozwiedzionych małżeństw pieniądze będą należały się temu rodzicowi, któremu sąd przyznał prawo do opieki nad dzieckiem. Jeśli takie prawo sąd przyznał obojgu rodzicom, o tym do kogo trafi świadczenie decyduje kolejność składania wniosków. Opiekun prawny będzie musiał przedstawić orzeczenie sądu rodzinnego potwierdzające jego prawo do opieki nad dzieckiem.
Kto bez 500 zł?
W świetle programu „Rodzina 500+” dziećmi nie są osoby, które ukończyły 18 lat, a także osoby niepełnoletnie, które wzięły ślub lub mają już własne dzieci. Osoby te będą mogły zgłosić się po świadczenie w roli rodziców. Obowiązują progi wiekowe. Oznacza to, że świadczenie wychowawcze nie przysługuje drugiemu dziecku, jeśli jego rodzeństwo jest pełnoletnie, chyba że rodzina spełnia kryteria dochodowe.
W świetle programu „Rodzina 500+” dziećmi nie są osoby, które ukończyły 18 lat, a także osoby niepełnoletnie, które wzięły ślub lub mają już własne dzieci. Osoby te będą mogły zgłosić się po świadczenie w roli rodziców. Obowiązują progi wiekowe. Oznacza to, że świadczenie wychowawcze nie przysługuje drugiemu dziecku, jeśli jego rodzeństwo jest pełnoletnie, chyba że rodzina spełnia kryteria dochodowe.
500 zł nie dostaną rodziny, których dzieci przebywają w instytucjach zapewniających całodobowe utrzymanie – takich jak placówki opiekuńczo-wychowawcze, schroniska dla nieletnich, szkoły z internatem czy zakłady poprawcze.
Za świadczenia wychowawczego nie skorzystają osoby, które pracują za granicą i tam pobierają świadczenia rodzinne – chyba że inne przepisy (o tzw. koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym) mówią inaczej.
Kryterium dochodowe
Na pierwsze dziecko (choćby jedno) pieniądze otrzymają rodziny, w których dochód na osobę nie przekracza 800 zł, oraz rodziny z niepełnosprawnym dzieckiem, których dochód nie przekracza 1200 zł. Progi dochodowe będą weryfikowane co trzy lata (pierwszy raz 1 października 2019 r.). Natomiast standardowo pieniądze będą przyznawane na drugie i kolejne dziecko w kwocie po 500 zł miesięcznie, niezależnie od wysokości dochodów rodziców. Oznacza to, że rodzina z dwójką dzieci otrzyma 500 zł, z trójką 1000 zł itd.
Na pierwsze dziecko (choćby jedno) pieniądze otrzymają rodziny, w których dochód na osobę nie przekracza 800 zł, oraz rodziny z niepełnosprawnym dzieckiem, których dochód nie przekracza 1200 zł. Progi dochodowe będą weryfikowane co trzy lata (pierwszy raz 1 października 2019 r.). Natomiast standardowo pieniądze będą przyznawane na drugie i kolejne dziecko w kwocie po 500 zł miesięcznie, niezależnie od wysokości dochodów rodziców. Oznacza to, że rodzina z dwójką dzieci otrzyma 500 zł, z trójką 1000 zł itd.
Rada Ministrów będzie mogła podnieść kwotę świadczenia w oparciu o wskaźniki wzrostu inflacji tzw. waloryzacja (informacja: mpips.gov.pl).
Wymienione kwoty to kwoty, od których nie będą odprowadzane żadne składki. To kwoty bezpośrednio dla rodziny.
Niezbędne dokumenty
Wnioski o świadczenie wychowawcze będzie można składać od dnia wejścia ustawy w życie, czyli od 1 kwietnia 2016 r. – w urzędzie gminy lub miasta albo w ośrodku pomocy społecznej – właściwych dla miejsca zamieszkania.
Wnioski o świadczenie wychowawcze będzie można składać od dnia wejścia ustawy w życie, czyli od 1 kwietnia 2016 r. – w urzędzie gminy lub miasta albo w ośrodku pomocy społecznej – właściwych dla miejsca zamieszkania.
Jedynie rodzice ubiegający się o świadczenie na pierwsze dziecko będą musieli wykazać swoje dochody, choć nawet w ich przypadku, najważniejsze dokumenty dotyczące dochodu gmina pozyska samodzielnie. Jeśli wniosek trafi do urzędu w ciągu pierwszych trzech miesięcy, tzn. do końca czerwca 2016 r., rodzice dostaną wyrównanie wstecz, czyli odbiorą świadczenia przysługujące im od 1 kwietnia br. Osoby, które spóźnią się z wnioskiem ponad trzy miesiące otrzymają świadczenie począwszy od miesiąca, w którym wniosek wpłynie do urzędu.
Wniosek o świadczenie wychowawcze trzeba będzie składać co roku (od 2017 r. od sierpnia). Pieniądze mają być przyznawane w okresach rozliczeniowych od 1 października do 30 września następnego roku.
Program zacznie obowiązywać w II kwartale br., stąd jego pierwszy cykl będzie trwał dłużej (od 1 kwietnia) do 30 września 2017 r. – czyli od dnia wejścia w życie ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci (11 lutego br. zatwierdzona przez Senat, skierowana do podpisu Prezydenta RP).
Wstrzymanie świadczenia
Gmina będzie mogła wstrzymać wypłatę pieniędzy, jeśli stwierdzi że są one marnotrawione lub wydawane niezgodnie z przeznaczeniem. Wówczas świadczenie w całości lub części będzie przyznawane w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług takich jak żłobek czy zajęcia pozalekcyjne.
Gmina będzie mogła wstrzymać wypłatę pieniędzy, jeśli stwierdzi że są one marnotrawione lub wydawane niezgodnie z przeznaczeniem. Wówczas świadczenie w całości lub części będzie przyznawane w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług takich jak żłobek czy zajęcia pozalekcyjne.
Katarzyna Rosińska
