Tworzy duże drzewa (o wysokości do 20 m) z jajowatymi koronami i rozłożystymi, imponująco grubymi konarami oraz gałęziami. Kora cienka, w młodości gładka, błyszcząca, z dużymi przetchlinkami, łuszczy się okrężnymi czerwonobrązowymi pasami. Na gałęziach powstają charakterystyczne krótkie i grube krótkopędy, na których osadzone są jajowato zaostrzone, skupione po kilka pąki kwiatowe i mieszane. Liście są sezonowe, duże, zaostrzone, częściowo podwójnie piłkowane, eliptyczne lub odwrotnie jajowate, na charakterystycznym ogonku o długości 2 cm. Jesienią zmieniają barwę na czerwoną, pomarańczową oraz żółtą i dość długo utrzymują się na drzewach. Kwiaty są białe, o budowie promienistej, pięciokrotne obupłciowe, owadopylne, rozwijają się na przełomie kwietnia i maja, zebrane po kilka (2–6) w baldachy na długich (ok. 5 cm) szypułkach. Dojrzewające latem pestkowce są czerwone lub bordowoczerwone, gorzkie i niesmaczne, ale chętnie zjadane przez ptaki.
Gatunek ma duże znaczenie w lasach, ponieważ przyczynia się do odżywania licznych ptaków i małych ssaków. Jest atrakcyjnym drzewem w krajobrazie dzięki obfitemu kwitnieniu i bardzo atrakcyjnemu wybarwianiu jesienią. Na Dolnym Śląsku można podziwiać stare majestatyczne drzewa czereśni ptasiej – była ona tam stosowana do obsadzania dróg. Z moich obserwacji we Wrocławiu wynika, że jest to cenny gatunek do sadzenia w zieleni osiedlowej oraz przyulicznej, ale na szerokich pasach zieleni. Wymaga gleb zasobnych w składniki pokarmowe, umiarkowanie wilgotnych, najlepiej o odczynie obojętnym. Do jej cennych odmian należą ‘Plena’ o pełnych kwiatach oraz ‘Pendula’ o pędach przewieszających się.
Podstawowym sposobem rozmnażania czereśni ptasiej jest siew nasion. Pestkowce zbiera się od lipca do sierpnia i oczyszcza z miąższu. Można je stratyfikować tradycyjnie przez 2–5 miesięcy w temperaturze 3–5°C, a następnie wysiać na zagonach polowych. Badania prof. B. Suszki udowodniły, że bardziej wydajne jest poddanie nasion najpierw długotrwałej (8–18 tygodni) stratyfikacji ciepłej, a następnie chłodnej, podczas której kiełkują. Inny sposób to wysiew bezpośrednio do gruntu w listopadzie, wówczas ich stratyfikacja odbywa się w gruncie. Podczas przewidywanych dużych spadków temperatury zagony zaleca się okryć kilkoma warstwami agrowłókniny.
Dr Przemysław Bąbelewski
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Fot. P. Bąbelewski
Artykuł pochodzi z numeru 3/2016 dwumiesięcznika „Szkółkarstwo”
