Grupa Hodowlana AJ!Apple
Od kilku lat na targach nie brakuje Grupy Hodowlanej AJ!Apple. Jej stoisko jest często oblegane przez sadowników nie tylko dlatego, że w atrakcyjny sposób są na nim wyeksponowane ciekawe odmiany jabłek, lecz także dlatego, że co roku można skosztować ich owoców. Niektóre z pokazywanych w tym roku odmian już znalazły uznanie wśród sadowników. W krajowych, ale też zagranicznych, sadach rosną drzewa takich odmian, jak Mutsu NK® (mutant odmiany ‘Mutsu’, wytwarza bardzo duże, kuliste owoce, o gładkiej zielonej skórce, z delikatnym żebrowaniem, rumieniec na nich pojawia się bardzo rzadko, a zbiór ma miejsce zwykle w połowie października), Reno 2® (czerwony mutant odmiany ‘Szampion’, owoce zbiera się w drugiej połowie września, kilka dni przed odmianą podstawową) czy Najdared® (czerwony mutant odmiany ‘Idared’, stosunkowo łatwy w uprawie, dobrze plonuje i nie ma problemów z przechowywaniem owoców i ich transportem na dalekie rynki).
Wśród najnowszych propozycji, które wzbudziły spore zainteresowanie sadowników były: Vikto Red® (mutant odmiany ‘Starkrimson’, dawniej promowany pod nazwą Zuzi Red®), Zuzi Gala® i Muna®. Owoce odmiany Vikto Red® wyglądem zbliżone są do tych u ‘Red Delicious’. Są średnie do dużych, stożkowate, z wyraźnym żebrowaniem, a ciemny, buraczkowoczerwony, lekko paskowany rumieniec pokrywa niemal całą powierzchnię owocu. Jabłka dojrzewają na początku października.
Dziś na wielu rynkach najbardziej poszukiwane są owoce odmiany ‘Gala’. W ofercie AJ!Apple jest czerwony spontaniczny mutant tej odmiany – Zuzi Gala®, którego średniej wielkości, kuliste owoce mają gładką, zielonożółtą skórkę z intensywnym, paskowanym, karminowym rumieńcem. Dojrzałość zbiorczą osiągają w połowie września. W warunkach chłodni zwykłej mogą być przechowywane do 3 miesięcy, a w KA – do 6 miesięcy. Wart podkreślenia jest fakt, że odmiana Zuzi Gala® ma małą skłonność do rewersji cech i długo jest stabilna w sadzie.
Drugi „król” ostatnich lat pod względem możliwości zbytu owoców na dalekie rynki to ‘Red Jonaprince’. Wielu sadowników już założyło sady z tej odmiany, inni interesują się natomiast odmianą Muna®, będącą efektem zapylenia odmiany ‘Mutsu’ pyłkiem odmiany Najdared®. Jej owoce w dużym stopniu przypominają te u ‘Red Jonaprince’ – są ciemnoczerwone, lekko wydłużone, bardzo smaczne. Ich zbiór przypada jednak wcześniej niż z kwater ‘Red Jonaprince’, a także – ze względu na cechy przekazane od Najdareda® – bardzo dobrze się przechowują. Jest to odmiana, której owoce mogą zaistnieć na nowych rynkach, szczególnie dalekich, bo dobrze znoszą transport.
Szymon Nowakowski ze szkółki Andrzej i Szymon Nowakowscy ze Żdżar, będącej członkiem grupy AJ!Apple, zwrócił także uwagę na owoce występującej nadal pod numerem hodowlanym odmiany ‘AJ-9’ (Elpin® x Zuzi Gala®). Są one zbliżone wyglądem do owoców odmiany ‘Gala’ jednak nieco od nich większe. Ponadto odznaczają się wysoką jędrnością i dobrym smakiem. Drzewa rosną podobnie jak ‘Elstar’, ładnie formują koronę.
– Wszystkie oferowane przez nas odmiany staramy się selekcjonować pod kątem przydatności do uprawy w polskich warunkach klimatycznych. Chcemy także, aby owoce odpowiadały oczekiwaniom na nowych wymagających rynkach. Szczególny nacisk stawiamy na barwę skórki, jędrność, a także smak i aromat jabłek – informował S. Nowakowski.
ARNO Szkółkarstwo Sadownicze
Kolejny raz swoją ofertę podczas MTAS FruitPro prezentowali Anna i Ryszard Nowakowscy, właściciele szkółki ARNO Szkółkarstwo Sadownicze z Lewiczyna. Na stoisku można było dowiedzieć się nie tylko o odmianach jabłoni ich własnej hodowli, m.in.: Szampion Arno® (mutant odmiany ‘Szampion’), Braeburn Arno® (spontaniczny mutant odmiany ‘Braeburn’), Arnika®, lecz także o tych, na których rozmnażanie i sprzedaż szkółkarze mają licencje: ‘Celeste’, ‘Rubinstar’, ‘Sawa’, ‘Waleria’, Natali Gala® czy Idaredest®. Rocznie w szkółce produkowane jest ok. 600 tys. drzewek owocowych, a także 1 mln podkładek wegetatywnych i 300 tys. generatywnych. W produkcji szkółkarskiej 70% stanowią jabłonie.
Szampion Arno® tworzy koronę stożkową o luźnym zagęszczeniu sztywnych konarów pokrytych dużą liczbą krótkopędów. Owoce, prawie całe pokryte czerwonym, rozmytym marmurkowym rumieńcem, dojrzewają w drugiej połowie września. Mogą być przechowywane w chłodni zwykłej do lutego, a w warunkach KA – do maja. Drzewa Szampion Arno® są mało podatne na parcha i mączniaka, średnio wrażliwe na choroby kory i drewna.
Drzewa odmiany Braeburn Arno® charakteryzuje średni do silnego wzrost, korona jest rozłożysta z szerokimi kątami, łatwa do formowania. Owoce (o zielonkawożółtej, lśniącej, w 80% pokrytej ciemnoczerwonym rumieńcem z wyraźnymi cętkami skórce) osiągają dojrzałość zbiorczą pod koniec października. Mogą w KA być składowane do czerwca/lipca. Drzewa są mało podatne na parcha jabłoni.
Arnika® to czerwony mutant odmiany ‘Jonagold’. Drzewa tworzą rozłożystą, średnio zagęszczoną i łatwą do formowania koronę. Odmiana owocuje na krótkopędach. Najnowszą propozycją z oferty szkółki z Lewiczyna jest odporna na parcha odmiana o żółtych owocach – ‘Chopin’ (‘Granny Smith’ x U 211). Owoce tej odmiany mogą być przeznaczane do bezpośredniej konsumpcji, do produkcji soku (sok jasny o wysokiej kwasowości), a także do wyrobu chipsów oraz jako dodatek do jogurtów (obrany owoc nie ciemnieje). Drzewa charakteryzują się umiarkowaną siłą wzrostu, tworzą koronę luźną, z dużą liczbą krótkopędów. Owoce, średniej wielkości, kulisto-spłaszczone, a czasem wydłużone, mają gładką, zieloną skórkę (może zmieniać barwę na żółtawozieloną z delikatnym pomarańczowym rumieńcem). Dojrzałość zbiorczą osiągają w pierwszej połowie października. W chłodni KA można je składować 6 miesięcy.
Szkółka Adama Sułka z Ożarowa
Kilka ciekawych propozycji w zakresie odmian jabłoni, które stanowią ok. 60% produkcji szkółkarskiej, ma w ofercie także szkółka Adama Sułka z Ożarowa (woj. lubelskie). Materiał szkółkarski to głównie jednoroczne okulanty oraz dwuletnie drzewka typu knip-boom z ukształtowaną na odpowiedniej wysokości koroną. W stałej ofercie, poza jabłoniami, szkółka Adama Sułka ma także: wiśnie, czereśnie (‘Kordia’, ‘Regina’, ‘Vega’, ‘Summit’, ‘Techlovan’ uszlachetniane także na coraz popularniejszej w kraju i za granicą podkładce ‘GiSelA 5’), grusze, śliwy, morele i brzoskwinie (licencyjne odmiany).
Przez dwa dni targów stoisko było oblegane przez sadowników zainteresowanych m.in. odmianami z grupy ‘Red Delicious’ – Red Cap® i Red Chief® oraz ciekawymi sportami ‘Gali’ – Gala Schniga®, Gala Redy Red® i Gala Must®. Ponadto w ofercie szkółki są odmiany wytwarzające owoce o zielonej skórce: ‘Mutsu’ oraz dwa mutanty odmiany ‘Golden Delicious’ – Golden Delicious Reinders® i Golden Delicious Klon B®.
Szkółka Jankowski i Syn z Gąbina
Co roku na targach MTAS FruitPro obecna jest szkółka Jankowski i Syn z Gąbina. Jak informował Bartosz Jankowski, rocznie szkółkę opuszcza ok. 500 tys. drzewek owocowych jednorocznych i dwuletnich z jednoroczną koroną (knip-boom), a wśród nich dominują odmiany bardzo poszukiwane obecnie przez sadowników, takie jak licencjonowane odmiany z grupy ‘Red Delicious’: Red Cap® Valtod i ‘Jeromine’ o owocach pożądanych na interesujących Polaków rynkach zbytu oraz Fuji Kiku® Fubrax. Ofertę uzupełniają Gala Brookfield® Baigent oraz mutant Jonagolda – Novajo®. Ta ostatnia odmiana wytwarza owoce duże i bardzo duże, o zielonej skórce z ciemnoczerwonym, paskowanym rumieńcem. Ich dojrzałość zbiorcza przypada na koniec września lub początek października.
Coraz częściej klienci pytają swoich dostawców także o owoce o jasnej, żółtej lub zielonej barwie skórki. Wymagania takie spełnia także promowana przez Bartosza Jankowskiego odmiana Lafayette® (Goldrush® Coop38 x Pristine). Jej owoce są bardzo atrakcyjne, duże, kuliste i lekko spłaszczone, bardzo aromatyczne, w smaku słodkie z lekką nutą kwasowości. Termin zbioru owoców przypada na pierwszą lub drugą dekadę września (10–15 dni przed ‘Galą’). Drzewa tej odmiany rosną średnio silnie, a cechy odziedziczone po odmianie Goldrush® Coop38 sprawiają, że jest to odmiana wysoce odporna na parcha jabłoni.
Szkółka Fructoplant z Gąbina
W targach MTAS FruitPRO udział wzięli także przedstawiciele szkółki Fructoplant z Gąbina, reprezentowanej przez Przemysława Żabkę i Piotra Bułę. Firma powstała w 2007 r. do obsługi ogrodniczego rynku hobby. W ofercie ma nie tylko szeroką gamę odmian jabłoni i gruszy, lecz także bogaty asortyment krzewów owocowych (jagoda kamczacka, malina w tym czarna, jeżyna, aronia, żurawina).
Wśród jabłoni są odmiany o atrakcyjnych owocach takie jak m.in.: ‘Red Topaz’, ‘Red Jonaprince’ i Red Jonprince Select® oraz Braeburn Red®. Duży wybór odmian szkółka oferuje zarówno w grupie agrestu o owocach czerwonych (m.in.: ‘Rot Hinnonmaki’, ‘Kamieniar’, Hinsel®), jak i białych (‘Invicta’, ‘Macurines’, Resika®).
Szkółka Grzywa z Opola Lubelskiego
W tym roku na targach MTAS FruitPro zaistniała także szkółka Grzywa z Opola Lubelskiego. W jej ofercie – poza ciekawymi, poszukiwanymi dziś na rynku odmianami jabłoni (‘Red Jonaprince’, Golden Delicious Reinders®, czerwonymi mutantami ‘Idareda’: Idaredest® i Najdared® czy Reno 2®) – są także śliwy (m.in. Tophit®, ‘Presenta®, Kalipso®), wiśnie i czereśnie.
Szkółka dysponuje także drzewkami nowej odmiany odpornej na parcha Gold Milenium®. Nowościami w szkółce Grzywa promowanymi na targach MTAS Fruit Pro były między innymi odmiany Red Cap® Valtod(S), Camspur, Zuzi Gala® Gala Select).
Szkółka Marka Bielaka z Zagórza
Po raz pierwszy na targach swoje stoisko miała szkółka Marka Bielaka z Zagórza, która rocznie dostarcza sadownikom ok 300 tys. szt. drzewek i ok. 400 tys. szt. podkładek wegetatywnych. Właściciel promował najnowszego mutanta Jonagolda – Red Jonaprince Select®. Odmiana ta jest bardziej stabilna w owocowaniu i jakości/wybarwieniu jabłek od odmiany wyjściowej tj. ‘Red Jonaprince’. Owoce są duże lub bardzo duże (średnicy 75–85 mm), kulisto-stożkowe. Ich skórka jest gładka, błyszczącą, w 95, a nawet 100% pokryta intensywnym, rozmytym, bordowym rumieńcem (także po zacienionej stronie drzewa i w środku korony).
Bardzo dużym zainteresowaniem cieszyły się podczas targów także bardzo popularne w ostatnich kilku latach mutanty odmiany ‘Red Delicious’ o atrakcyjnych owocach w 100% pokrytych ciemnym, rozmytym rumieńcem: Red Cap® Valtod (typowy krótkopędowy sport ‘Red Deliciousa’, ma nieco silniejszy wzrost w porównaniu z innymi dostępnymi na naszym rynku klonami tej odmiany) i Jeromine® (mutant popularnej od 30 lat odmiany Early Red One® Erovan), a także Gala Brookfield® Baigent (naturalny, stabilny mutant Gali Royal®).
Szkółka Marka Bielaka oferowała także niemieckiej hodowli śliwy. Pierwsza z nich Tophit® jest tolerancyjna w stosunku do wirusa ospowatości śliw (szarki), i często jest wybierana jako zamiennik dla śliwy ‘President’. Jej owoce są bardzo duże i mają znakomity smak.
Druga ciekawa odmiana, także ze względu na odporność na wirusa ospowatości śliw, to Presenta®. Jej owoce są bardzo słodkie, pozostają bardzo jędrne nawet w pełni dojrzałości, są trwałe w transporcie. Ze względu na późne dojrzewanie i możliwość długiego przechowywania dzięki tej odmianie można znacznie przedłużyć sezon na śliwki.
Dorota Łabanowska-Bury
Artykuł pochodzi z numeru 2/2016 „Hasła Ogrodniczego”
