WAPŃ DLA OGÓRKÓW

    Od kwietnia prezentujemy informacje o znaczeniu poszczególnych makroelementów dla uprawianych pod osłonami ogórków, optymalnych zawartościach tych składników w podłożach, objawach i skutkach ich niedoboru czy nadmiaru. Dotychczas Autorka przedstawiła rolę potasu (HO 4/2001), azotu (HO 5/2001), fosforu (HO 6/2001) — red.




























    Ten składnik pokarmowy odgrywa bardzo ważną rolę w budowie ścian komórkowych roślin, szczególnie owoców, a także przeciwdziała wnikaniu organizmów chorobotwórczych. Wpływa na pobieranie i przemieszczanie się soli mineralnych w roślinie, zobojętnia nadmiar kwasów organicznych w soku komórkowym. Korzystnie oddziałuje na gospodarkę węglowodanową i na rozwój systemu korzeniowego ogórka.
    Na wyprodukowanie kilograma owoców roślina zużywa 1,3–1,8 g wapnia. Oznacza to, że dla uzyskania plonu 25 kg/m2 trzeba go dostarczyć 32–45 gramów. W okresie owocowania roślina pobiera średnio 180 mg, maksymalnie zaś 350 mg wapnia dziennie — ma przy tym zdolność wykorzystywania tego składnika nawet z bardzo rozcieńczonych roztworów glebowych. Ważne jest, aby wapń był w nich dostępny przez cały czas wzrostu roślin, jest bowiem składnikiem bardzo słabo przemieszczającym się ze starszych części rośliny do intensywnie rosnących młodszych, w których może być ponownie wykorzystany — jest słabo reutylizowany.



    W uprawie tradycyjnej
    Zawartość wapnia w podłożu do wysiewu powinna wynosić około 1800 mg/l, a siewki sadzi się do bogatszego w ten składnik. Jeżeli rozsada będzie rosła na własnych korzeniach, powinno to być około 2000 mg Ca/l, natomiast gdy ogórki będą szczepione na podkładce z dyni figolistnej — 2200 mg Ca/l. Korzenie dyni pobierają z gleby mniejsze ilości wapnia niż korzenie ogórka, dlatego przy niższej zawartości tego składnika w podłożu wkrótce po odcięciu korzeni ogórka może wystąpić chloroza poszczepienna.
    Szczególną uwagę należy zwracać na zawartość wapnia, gdy używa się substratów gotowych. Zazwyczaj są one prawidłowo nawiezione mieszankami wieloskładnikowymi zawierającymi makro- i mikroelementy. Natomiast z zawartością wapnia bywa różnie. Stąd też, gdy na opakowaniu nie jest ona podana, a widnieje jedynie informacja „pH 5,5–6,5”, należy przeprowadzić analizę substratu i na jej podstawie ewentualnie uzupełnić brakującą ilość składnika.
    Podłoże do sadzenia roślin na miejsce stałe, używane do okrywania bel zagrzanej słomy, wypełniania pierścieni bądź do uprawy w workach powinno być nawiezione wapniem do 2000–2200 mg/l. Przy uprawie ogórków bezpośrednio w gruncie szklarni czy tunelu foliowego przedwegetacyjne nawożenie wapniem powinno być uzależnione od jakości gleby. Te mniej żyzne, o mniejszej zawartości materii organicznej, nawozi się do około 2000 mg/l. Natomiast gleby z dużym udziałem obornika — typowo „ogórkowe” — do 2200–2300 mg/l.
    Zawartości te powinny być utrzymywane od sadzenia do końca zbiorów. Częstotliwość uzupełniania wapnia związana jest z jego zachowaniem się w podłożu. W substracie organicznym wapń występuje w kompleksie sorpcyjnym stanowiąc nawet około 80% kationów zasorbowanych wymiennie. Rośliny ogórka pobierając je powodują, że kationy Ca2+ z kompleksu sorpcyjnego przechodzą do roztworu glebowego i uzupełniają w nim zawartość wapnia. W takim podłożu ogórki mogą być nawożone wapniem co 10–14 dni.
    Jeżeli prowadzi się fertygację, to przy założeniu, że przed sadzeniem podłoże zawierało jego optymalną ilość, wystarczy uzupełniać wapń saletrą wapniową. Stężenie jej roztworu i częstotliwość dodawania go do podlewania zależy od zawartości wapnia w używanej wodzie. Gdy ma ona, na przykład, około 90 mg Ca/l, to zwykle wystarczy fertygacja co 7–10 dni 0,1% roztworem saletry wapniowej.



    W podłożach inertnych
    Uprawiając rośliny w substratach, które pozbawione są sorpcji wymiennej, należy nawozić wapniem systematycznie, podając go w każdym cyklu fertygacji. Za optymalną w pożywce używanej podczas produkcji rozsady w kostkach uważa się zawartość wapnia 170–190 mg Ca/l, a w używanej do nawilżania płyt wełny mineralnej przed sadzeniem i potem od posadzenia, poprzez fazę intensywnego wzrostu, do początków plonowania — 190 mg Ca/l. W okresie zbiorów, a zwłaszcza intensywnego plonowania, może ona być już nieco uboższa i zawierać około 170 mg Ca/l.
    Dużo ważniejsza od zawartości w pożywce używanej do fertygacji jest ilość wapnia, jaka znajduje się w pożywce wokół systemu korzeniowego. Różnica między zawartością w pożywce dozowanej i w tej pobranej z płyty jest czasami znaczna, zwykle nie ma bowiem zgodności między teoretycznie zakładanym poziomem wapnia, a wartościami oznaczanymi w laboratorium, co wynika z chemizmu wody i interakcji między składnikami pożywki.
    Duży wpływ na zawartość wapnia w roślinie wywiera stężenie potasu i magnezu w pożywce. Wzrost w niej ilości potasu znacznie zmniejsza zawartość wapnia w liściach, przy jednoczesnym dużym zwiększeniu ilości potasu. Pożądane jest, aby zawartość wapnia w pożywce pobranej z płyty mieściła się w zakresie 160–250 mg/l, a odczyn — w granicach 5,8–6,5.



    Objawy niedoboru
    Wapń należy do składników słabo reutylizowanych, dlatego jego zawartość w liściach dolnych jest większa niż w górnych. Częściami wskaźnikowymi, które należy brać do analizy, są te młode, z górnej części rośliny. W suchej masie młodych, całkowicie wyrośniętych liści roślin ogórka dobrze odżywionego wapniem jego zawartość wynosi powyżej 1,5%, zaś w liściach starych, dolnych nawet 10%. Natomiast ostre objawy jego niedoboru występują przy zawartości w suchej masie liści młodych mniejszej niż 0,7%, i poniżej 2% w liściach starych.







    OBJAWY DUŻEGO NIEDOBORU WAPNIA WIDOCZNE NA WIERZCHOŁKU WZROSTU ROŚLINY


    Przy niedoborze wapnia liście młode są małe, jasnozielone. Ich brzegi podwijają się pod spód i obwódka blaszki liściowej zasycha — liście przybierają kształt parasolowaty. Główne ich unerwienie na dolnej stronie blaszki jest bardzo wyraźne, mocno wystaje ponad jej powierzchnię.







    NIEDOBÓR WAPNIA NA ROŚLINACH W PODŁOŻU O DUŻYM ZASOLENIU


    Zawiązki owoców są drobne i zniekształcone, a przy ich szypułce występuje charakterystyczny jasnożółty pierścień. Przy dużym deficycie wapnia rośliny mają przyhamowany wzrost, tworzą krótkie międzywęźla, a pąki kwiatowe i zawiązki owoców opadają. Często zamiera nawet stożek wzrostu. Rośliny z niedoborem tego pierwiastka często więdną w słoneczne dni, ponieważ mają słabo rozwinięty system korzeniowy. Korzenie są cieńsze i krótsze niż u roślin rosnących w podłożu zasobnym w wapń. Ponadto takie korzenie szybko się starzeją — brunatnieją i wytwarzają mniej włośników.







    LIŚĆ ROŚLINY Z OBJAWAMI BRAKU WAPNIA – PARASOLOWATY, ZE 'ŚCIĄGNIĘTYM’ BRZEGIEM


    Nadmiar w podłożu jonów NH4+, K+, Na+ sprzyja występowaniu objawów niedoboru wapnia. Jony Ca2+ w obecności większych stężeń kationów jednowartościowych mogą być z powodu antagonizmu jonowego niedostępne nawet z pożywek. Stwierdzone w podłożu stężenie składników nie jest równoznaczne z ich dostępnością dla rośliny. Korzenie ogórków dosyć trudno pobierają wapń, którego przyswajanie jest hamowane przez zbyt niski odczyn roztworu glebowego (pH nie powinno spadać poniżej 5,5). Również zasolenie podłoża jest przyczyną intensywniejszego ujawniania się objawów niedoboru wapnia. Jest to składnik dosyć szybko pobierany przez nadziemne części rośliny — jako kation szybciej wnika niż aniony. Natomiast w roślinach przemieszcza się bardzo powoli. Dlatego po wystąpienia objawów jego niedostatku należy je nawieźć dolistnie, zwracając szczególną uwagę na dokładne pokrycie roztworem, zwłaszcza młodych ich części. Mała ruchliwość wapnia w roślinie ogórka powoduje także, iż jednokrotne nawożenie dolistne zwykle okazuje się niewystarczające.







    DOLNA STRONA LIŚCIA – WIDOCZNE GRUBE GŁÓWNE UNERWIENIE


    Do nawożenia pozakorzeniowego można używać, na przykład, 0,2–0,3% roztworu saletry wapniowej Calcinit opryskując nią ogórki 2-, 3-krotnie, co 7–10 dni. Ta forma nawożenia stanowi jednak tylko awaryjne uzupełnienie zasadniczego nawożenia podłoża.







    ZAWIĄZKI OWOCÓW Z CHARAKTERYSTYCZNYM JASNYM PIERŚCIENIEM PRZY SZYPUŁCE


    Niekorzystny dla ogórków jest także zasadowy odczyn podłoża (pH powyżej 7) wywoływany, między innymi, nadmiarem wapnia. W takich warunkach utrudnione jest pobieranie niektórych składników — głównie fosforu, żelaza, boru i manganu.







    NIEDOSTATECZNE WYPEŁNIANIE SIĘ WIERZCHOŁKÓW OWOCÓW PRZY ZBYT MAŁEJ ILOŚCI WAPNIA


    Related Posts

    None found

    Poprzedni artykułLISTY – PODATEK OD DZIERŻAWIONEGO MIEJSCA SPRZEDAŻY
    Następny artykułGAZOWANE OWOCE

    ZOSTAW ODPOWIEDŹ

    Wpisz treść komentarza
    Wpisz swoje imię

    ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.