Cebula dała zarobić

Ostatnie lata są bardzo zmienne jeśli chodzi o opłacalność cebuli. W roku ubiegłym po zbiorach jej ceny były na granicy opłacalności produkcji, ale w tym sezonie można odrobić straty. Mała podaż cebuli sprawiła zaskakujący wzrost ceny.

Na początku 2013 r. szacowałem, że koszty produkcji cebuli mogą być wysokie, m.in. za sprawą cen środków produkcji (np. nawozów, środków ochrony roślin, oleju napędowego), natomiast przychody z uprawy, przy cenie produktu jaka była w roku ubiegłym po zbiorach – 35 gr/kg, mało zadowalające. Sytuacja pogodowa sprawiła jednak, że nie był to dobry rok dla uprawy tego warzywa. Opóźniona wiosna oraz częste opady, a także susza w niektórych rejonach kraju przełożyły się na niskie plony. To w konsekwencji korzystnie wpłynęło na cenę cebuli, której poziom umożliwia uzyskanie zysku z produkcji przy średniej wielkości plonach.

Bazując na szacunkowych danych w kalkulacji zestawiłem koszty uprawy i wyliczyłem opłacalność produkcji cebuli w uprawie z siewu z przeznaczeniem do przetwórstwa lub sprzedaży na rynku warzyw świeżych bezpośrednio po zbiorze. Kalkulacja oparta jest na danych uzyskanych od producenta z Kujaw. W 2013 r. cebulę do przetwórstwa i na rynek warzyw świeżych ogrodnik uprawiał na 8 ha.

Ile na konto?
W celu określenia kosztów, a następnie opłacalności produkcji cebuli porównałem wartość uzyskaną ze sprzedaży plonu (cenę cebuli przyjęto na poziomie 80 gr/kg) z wielkością poniesionych wydatków. Do nadwyżki otrzymanej z produkcji tego warzywa nie wliczyłem dopłat z tytułu jednolitych płatności obszarowych oraz płatność z tytułu gospodarowania na obszarach o niekorzystnych warunkach. Po zestawieniu podanych przez producenta cebuli informacji na temat kosztów produkcji przy stosowanej przez niego technologii uprawy stwierdziłem, że suma kosztów bezpośrednich i pośrednich jest niższa od dochodu brutto ze sprzedaży cebuli do przetwórni lub na rynek warzyw świeżych bezpośrednio po zbiorze. Szacowany zysk – w analizowanym gospodarstwie – w bieżącym roku z uprawy tego warzywa to kilkanaście tysięcy zł (tabela 1). W tym roku wyprodukowaną w odwiedzonych gospodarstwach cebulę ogrodnik sprzedał kontrahentowi, który eksportuje warzywa za naszą wschodnią granicę.


 
Kujawski producent cebuli w tym roku uzyskał plon handlowy na poziomie 350 dt/ha. Po przemnożeniu plonu handlowego zebranego z 1 ha przez cenę 1 kg otrzymałem dochód brutto w uprawie cebuli równy 28 000 zł/ha. Natomiast sumując koszty bezpośrednie i pośrednie, jakie producent cebuli poniósł na założenie i prowadzenie uprawy stwierdziłem, że wydał prawie 14 tys. zł/ha. Największy udział w tej kwocie miały koszty bezpośrednie – 90%, które wyliczyłem na podstawie zużycia środków produkcji, wykorzystania sprzętu i nakładów pracy. Dużo mniejszy udział w kosztach ogółem miały koszty pośrednie, które oszacowano na 10% kosztów bezpośrednich, co po przeliczeniu dało kwotę równą 1245,63 zł/ha.

Środki produkcji
Do kosztów środków produkcji zaliczono: nawozy mineralne do nawożenia posypowego oraz dokarmiania dolistnego, materiał siewny, środki ochrony roślin oraz podatek rolny (tabela 2). Koszty materiałowe obliczono według cen z 2013 r. Ogółem koszty, jakie producent cebuli poniósł na środki produkcji do uprawy warzywa na 1 ha wyniosły 4886,30 zł.

Największy udział w kosztach środków do produkcji w analizowanym przykładzie miał zakup nawozów mineralnych do nawożenia posypowego i dokarmiania dolistnego. Koszt ich nabycia ogrodnik określił na 1822,51 zł/ha (37% kosztów środków produkcji). Producent zastosował w roku bieżącym posypowo nawozy: tarnogran, saletrzak CAN z borem i saletrę amonową. Ponadto dolistnie aplikował mocznik oraz Plonvit OPTY. – Niekorzystna pogoda w tym roku (dużo opadów deszczu i wymycie składników dostarczonych przed siewem nasion) spowodowała wzrost kosztów nawożenia w porównaniu z rokiem ubiegłym – zaznaczał producent.
 
Nieco mniejszy udział w kosztach w porównaniu z zakupem nawozów miał zakup nasion. Ogrodnik wysiał siewnikiem precyzyjnym na 1 ha około 3 jednostki nasion, tj. 750 000 sztuk. Uprawiał dwie odmiany – Rijnsburger 5 oraz Sunnito F1. Pierwsza, to średnio wczesna odmiana ustalona do długiego przechowywania (do końca maja). Tworzy ona cebule kuliste o jasnej, złocistożółtej łusce. Druga natomiast ma okres wegetacji ok 117 dni i można ją przechowywać do marca. Jej cebule – średnie do dużych – odznaczają się kulistym kształtem.

Ponadto na 28% określono udział kosztów zakupu środków ochrony roślin w kosztach środków produkcji. W gospodarstwie prowadzi się intensywną ochronę roślin przed chorobami i szkodnikami, zgodną z aktualnymi zaleceniami zawartymi w „Programie ochrony warzyw w polu i pod osłonami”. Producent informował, że na zakup herbicydów przeznaczył w tym sezonie ok. 700 zł/ha, na fungicydy ok. 450 zł/ha, natomiast na kupno insektycydów ponad 50 zł/ha.

[NEW_PAGE]Koszty zabiegów uprawowych
Ważną częścią kosztów ogólnych ponoszonych w uprawie cebuli z siewu są koszty wykonania zabiegów uprawowych, zbioru i sprzedaży (tabela 3). W sumie koszty te w analizowanym gospodarstwie oszacowano na 7570 zł/ha – 55% kosztów ogólnych ponoszonych w uprawie cebuli. Istotną pozycję w kosztach zabiegów uprawowych, zbioru i sprzedaży zajmują te związane z wykopaniem i przewiezieniem cebuli z pola do gospodarstwa (3000 zł/ha) oraz deszczowaniem plantacji w tym gospodarstwie (2400 zł/ha). Nawadniane wykonuje się przy użyciu deszczowni szpulowej. Wykonywane jest ono w miarę potrzeb. W tym sezonie wegetacyjnym plantację nawadniano trzykrotnie. Koszt jednokrotnego nawadniania producent oszacował na 800 zł/ha. Ponadto określono, że koszty pozostałych zabiegów uprawowych są niższe niż wcześniej wymienione i wahają się od 70 do 1200 zł/ha. Na przykład producent podał, że koszty związane z całosezonową ochroną roślin na plantacji (opryskiwanie) wyniosły 1200 zł/ha, a bronowanie pola po zbiorach przedplonu 70 zł/ha.

Wskaźniki opłacalności
Dla zobrazowania opłacalności produkcji cebuli w przeprowadzonej kalkulacji wyliczyłem odpowiednie wskaźniki. Wyrażone są one procentowym stosunkiem wartości zebranego plonu do poniesionych kosztów bezpośrednich i kosztów ogólnych (tabela 4). Przy uwzględnieniu kosztów ogólnych wskaźnik opłacalności wyniósł 204%, natomiast koszt produkcji 1 kg cebuli – 39 gr.

Stwierdziłem, że w uprawie cebuli z siewu z przeznaczeniem do przetwórstwa lub sprzedaży na rynku warzyw świeżych bezpośrednio po zbiorze, w 2013 r. nie poniesiono straty jeżeli przy cenie towaru 80 gr/kg, na poszczególnych polach uzyskano plon na poziomie minimum 172 dt. Należy podkreślić, że w bieżącym sezonie w wielu rejonach naszego kraju niemożliwe było uzyskanie wysokich plonów nawet w bardzo intensywnej technologii produkcji. Niejednokrotnie pogoda krzyżowała plany – uniemożliwiała terminowe wykonanie zabiegów agrotechnicznych, co niekorzystnie wpływało na wzrost roślin, a tym samym na plon.

Marcin Bartczak

Artykuł pochodzi z numeru 10/2013 miesięcznika „Warzywa”

Related Posts

None found

Poprzedni artykułW 2014 będzie nabór wniosków dla młodych rolników
Następny artykułDąbrowa Zielona najpiękniejszą wsią woj. śląskiego

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz swoje imię

ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.