Podczas zorganizowanych jesienią 2014 r. Dni Otwartych Bejo Zaden w Warmenhuizen, polscy producenci warzyw przybyli do Holandii mieli okazję zwiedzić firmę Broer BV, która już od ponad 65 lat zajmuje się produkcją dymki, a od ponad 10 lat jest włączona do grupy Bejo Zaden/ De Groot en Slot. Broer BV to holenderska firma specjalizująca się w produkcji i sprzedaży cebuli dymki oraz materiału nasadzeniowego szalotki i czosnku do upraw profesjonalnych. Broer BV w Holandii posiada dwa oddziały – w Andijk i w Creil – tu obiekt jest nowo powstały, dlatego też zarówno w części magazynowej, jaki w części, gdzie kalibruje i pakuje się dymkę zastosowano najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne.
Obiekt firmy Broer BV w Creil
Dymka na 400 hektarach
– Produkcja cebuli z dymki umożliwia uzyskanie wcześniejszych zbiorów, ale także ma racje bytu na słabszych glebach. Dymka jest drobną cebulą, której okres uprawy trwa dwa lata. W pierwszym roku uzyskuje się małe cebulki, stanowiące materiał do sadzenia w roku kolejnym. Po wysadzeniu w pole w drugim roku uprawy dymka kontynuuje rozpoczęty w poprzednim sezonie rozwój wegetatywny i osiąga się z niej cebulę handlową. Z naszych obserwacji wynika, że najczęściej cebulę z dymki uprawia się na zbiór wczesny do sprzedaży w pęczkach z zielonym szczypiorem, a także na cebulę z suchą łuską zbieraną w okresie letnim lub jesiennym. Latem i jesienią cebule z zaschniętą szyjką i suchą łuską mogą być produktem dla przemysłu. Uprawa z dymki sprawia, że cebula jest stosunkowo tolerancyjna na niesprzyjające warunki klimatyczne i glebowe. Dotyczy to zwłaszcza rejonów, gdzie cebula z siewu nie znajduje optymalnych warunków wzrostu, gdyż opóźnienie siewu powoduje nieprawidłowe formowanie zgrubień oraz nierównomierne ich dojrzewanie – informował Henk Jonker, specjalista do spraw sprzedaży i produkcji w firmie Broer BV.
Firma Broer BV oferuje dymkę kilkunastu odmian, w różnych rozmiarze
Przed umieszczeniem dymki w magazynie jest ona oczyszczana z zanieczyszczeń
Obiekt w Creil znajduje się kilkadziesiąt kilometrów od siedziby głównej firmy Bejo Zaden. Spółka produkuje cebulę dymkę na powierzchni około 400 ha, co daje produkcję na poziomie 30–40 tys. ton. Od 2012 r. firma Broer BV ma wyłączne prawo do produkcji wszystkich odmian dymki pochodzących z hodowli Bejo Zaden/De Grot en Slot. Są to odmiany: Jagro, Jetset F1, Centurion F1, Radar, Electric i oryginalny Red Baron. Oferta z nowego programu „Quality inside” jest bardzo szeroka i obejmuje kilka wczesnych odmian m.in. Forum F1 i Troy F1 oraz późniejsze kreacje, jak Hercules F1 i Stur BC 20, a także odmiany o czerwonej łusce: Red Light F1 i Red Ray F1. Specjalnością firmy są odmiany: Sherman oraz Hytech F1.
Troy F1 w kalibrażu 10–14 mm
Red Ray F1 w kalibrażu 14–21
Dymka odmiany Forum F1 oznaczoną marką „Quality inside”
[NEW_PAGE]Niektóre etapy produkcji dymki
W Holandii zbiory dymki przeprowadza się zazwyczaj w sierpniu. Po zbiorach plon dostarczany jest do zakładu, gdzie trafia na linię, która odseparowuje od niego wszelkie zanieczyszczenia. Na końcu tej linii dymka trafia do skrzyń paletowych, które po napełnieniu umieszczane są w magazynie. Tam dzięki systemowi wentylatorów początkowo powietrze jest osuszane przez usunięcie z niego wody, a następnie podgrzewane i dopiero wówczas wykorzystywane do osuszania produktu. W procesie suszenia cebulki podgrzewane są przez 2 dni do 32°C, następnie temperatura obniżana jest do 20°C – w tych warunkach dymka przetrzymywana jest przez 7 dni, po czym trafia do chłodni, gdzie jest schładzana do 4°C w celu zatrzymania energii wewnątrz cebuli. Przed dostarczeniem dymki do klienta podgrzewa się ją do 25°C w celu nadania łuskom złotego koloru.
W okresie zimowym, kiedy klienci są gotowi na odbiór towaru, dymka jest kalibrowana i pakowana według wielkości oraz wykonywane są testy na zdrowotność. Duża cześć materiału wysadkowego trafia do polskich profesjonalistów w uprawie tego warzywa. Sortowanie odmian z programu „Quality inside” prowadzone jest na 3 frakcje: 10–14 mm, 14–17 mm, 17–21 mm. Dzięki kalibracji uzyskuje się większą precyzję w trakcie sadzenia. Zastosowanie różnych frakcji pozwala również na rozłożenie zbiorów, np. większe frakcje dymki mogą być zbierane tydzień wcześniej w porównaniu z małymi. Przed wysyłką materiału wysadkowego do klienta cała partia jest badana w Bejo Zaden na wyrastanie szczypioru. Dymka pakowana jest w 20-kg worki lub 1000-kg big bagi. Jeśli istnieje zapotrzebowanie na dymkę zaprawioną, wykonywane jest zaprawianie preparatami zarejestrowanymi do tego celu w kraju nabywcy.
Towar przed wysyłką do klientów przechowywany jest w skrzyniopaletach
Sortowanie dymki jest zmechanizowane
Zdrowotność pod kontrolą
Jest kilka czynników, które w znacznym stopniu wpływają na wielkość i jakość plonu. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje zdrowotność cebulek, ponieważ z porażonej chorobami dymki nie uzyska się w drugim roku uprawy wysokiego plonu. W Broer BV materiał nasadzeniowy jest pod ścisłą kontrolą Naktuinbouw. Dodatkowo spółka prowadzi własną kontrolę „Quality inside” podlegającą pod Bejo Zaden Quality Management System i w jej ramach fitopatologowie Bejo monitorują zdrowotność dymki zanim opuści oddziały w Andijk czy Creil.
Kontrola rozpoczyna się jeszcze przed wysiewem nasion – glebę, na której planowana jest produkcja dymki bada się na obecność nicieni i grzyba Sclerotium cepivorum, sprawcy białej zgnilizny cebuli. Następnie na etapie wzrostu roślin pobierane są próby materiału roślinnego do badań na obecność patogenów. Weryfikacja zdrowotności nie kończy się na polu. W czasie przechowania monitoruje się dymkę jeszcze kilka razy – cebulki z poszczególnych partii wysadza się w szklarniowych, aby sprawdzić wybijanie szczypioru.
Marcin Bartczak
Fot. M. Bartczak
Artykuł pochodzi z numeru 2/2015 miesięcznika „Warzywa”
