Szparagi są uprawiane w Chinach od 1965 roku. Obecnie kraj ten jest największym producentem szparagów na świecie. W roku 2012 powierzchnia ich uprawy wynosiła 90 tys. hektarów (FAOSTAT 2014). Spożycie szparagów w tym państwie wzrasta systematycznie, szczególnie świeżych, zielonych, natomiast coraz mniejsza ich ilość jest eksportowana.
Prowincja Zhejiang, znajdująca się we wschodniej części Chin, jest głównym rynkiem konsumpcji szparagów zielonych. Ośrodkiem administracyjnym tej prowincji jest miasto Hangzhou. Klimat charakteryzuje się tam długim, bardzo gorącym i wilgotnym latem oraz chłodną, pochmurną i suchą zimą. Zielone szparagi mogą być w tym rejonie zbierane przez ok. 250 dni w roku. Dobrym przykładem tego jest założone w roku 2000 gospodarstwo JIAHUI, znajdujące się w dzielnicy Xiaoshan, w mieście Hangzhou. Obecnie powierzchnia uprawy szparaga w tym gospodarstwie wynosi prawie 70 hektarów, produkcja roczna osiąga 3150 ton, a jej wartość – ponad 51 000 dolarów amerykańskich w przeliczeniu na hektar.
Uprawa z rozsady
W firmie JIAHUI szparagi produkowane są z rozsady. Wysiew nasion jest wykonywany od końca marca do początku kwietnia, a rozsada może być sadzona na miejsce stałe już po 2 miesiącach od wschodów. W Polsce większość szparagarni jest zakładana przy użyciu rocznych karp, a znacznie rzadziej stosowana jest 8–12-miesięczna rozsada.
W porównaniu z tradycyjną metodą uprawy zielonych szparagów w Polsce, w firmie JIAHUI zielone szparagi są uprawiane wyłącznie w tunelach foliowych. Uprawa taka ma wiele zalet. Przede wszystkim zmniejsza ona zagrożenie związane z chorobami i szkodnikami. Należy wspomnieć, że Phomopsis asparagi jest najczęściej występującą i najgroźniejszą chorobą szparaga w Chinach. Pojawia się ona i rozprzestrzenia od czerwca do sierpnia każdego roku. Dzięki uprawie szparagów w tunelach foliowych, presja sprawcy tej choroby jest dużo mniejsza. Ponadto w porównaniu z szparagami uprawianymi w gruncie w innych regionach Chin, szparagi w tunelach foliowych w firmie JIAHUI mogą być zbierane o trzy miesiące wcześniej, a jesienną prawie o dwa miesiące dłużej. Przy tym plon jest co najmniej o 100% wyższy. Jednak latem temperatura powietrza w Hangzhou może osiągać 40°C, co jest dużym problem dla pracowników zbierających to warzywo.
Szparagi uprawiane w tunelach foliowych w firmie JIAHUI w Hangzhou, Chiny
Zbiory zielonych szparagów
W Polsce pierwszy, krótki zbiór zielonych szparagów jest możliwy dopiero w drugiej połowie kwietnia od trzeciego roku uprawy. W firmie JIAHUI natomiast, ze względu na uprawę w tunelach foliowych, a także cieplejszy klimat, pierwszy zbiór zielonych szparagów można wykonywać już od końca stycznia w następnym roku po posadzeniu rozsady.
Weiyao Shi, właściciel firmy JIAHUI, zbiera zielone wypustki w tunelu foliowym w pierwszym roku po posadzeniu rozsady
[NEW_PAGE]W Polsce zbiory wypustek szparaga trwają około 60 dni, zależnie od roku uprawy. Rozpoczynają się one w drugiej połowie kwietnia i kończą do 20 czerwca. W firmie JIAHUI, zbiory są wykonywane trzykrotnie w ciągu roku, łącznie trwają do 250 dni. Okres zbiorów jest dłuższy niż na północy Chin, na przykład w okolicach Pekinu. Zielone szparagi są tam uprawiane w polu i mogą być zbierane dwukrotnie w ciągu roku, łącznie do 130 dni (tabela).
W firmie JIAHUI jest stosowana metoda zbioru z pędami matecznymi w celu uzyskania dobrego plonu i dobrej jakości wypustek. W drugim i trzecim zbiorze w ciągu roku pozostawia się silne pędy mateczne, żeby umożliwić roślinom fotosyntezę oraz akumulację węglowodanów w korzeniach. Liczba pędów matecznych zależy od wieku rośliny, a także od okresu zbiorów w danym roku. W czasie drugiego zbioru przypadającego na lato u roślin dwuletnich pozostawia się dwa lub trzy pędy mateczne, u roślin trzyletnich – cztery do pięciu, a u roślin starszych niż cztery lata – osiem do dziesięciu pędów matecznych. Podczas trzeciego zbioru (przypadającego na okres jesieni), zwiększa się o dziesięć liczbę pędów matecznych. W celu wykształcenia większej liczby pędów matecznych usuwa się ich wierzchołek przycinając do 1,5 m wysokości.
W ciągu roku w firmie JIAHUI pierwszy zbiór zielonych wypustek trwa od końca stycznia do początku kwietnia. Po około 90 dniach zbiorów, wyrastają asymilacyjne pędy mateczne. Drugi zbiór rozpoczyna od połowy maja i wypustki są zbierane, pod pędami matecznymi, do drugiej połowy sierpnia. Wtedy usuwa się stare pędy asymilacyjne oraz przeprowadza dezynfekcję gleby. Nowe pędy rozrastają się i od drugiej połowy września rozpoczyna się trzeci zbiór. Zielone wypustki są ponownie zbierane, pod pędami matecznymi, aż do połowy listopada.
W Polsce okres fotosyntezy i asymilacji szparagów trwa w ciągu roku tylko jeden raz – od końca czerwca do końca października. Następnie rośliny zapadają w okres spoczynku na 6 miesięcy, do następnej wiosny. W Polsce dobrze prowadzona plantacja może być eksploatowana przez 10 do 15 lat. Ze względu na dłuższy okres zbiorów w ciągu roku w gospodarstwie JIAHUI, plantacja eksploatowana jest tylko przez 7 do 8 lat.
Odmiany i jakość wypustek
W Polsce duży potencjał plonowania ma między innymi holenderska odmiana Gijnlim. Według wyników doświadczenia wykonywanego w Katedrze Warzywnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu jej plon ogólny w trzecim roku zbiorów wynosił 11,5 t/ha. W firmie JIAHUI najwyżej plonującą (do 51,5 t/ha) odmianą jest Grande, która pochodzi z Kalifornii. W Polsce konsumenci preferują zielone szparagi powyżej 16 mm grubości, a długość wypustek nie powinna przekraczać 22 cm. W Chinach natomiast większość konsumentów nie zwraca uwagi na grubość wypustek, dlatego bardzo często można spotkać zielone wypustki o grubości poniżej 12 mm. Wypustki są zbierane, gdy mają 35 cm, a nawet 40 cm długości. Zbiór takich długich wypustek jest możliwy, ponieważ odmiana Grande charakteryzuje się bardzo ścisłymi główkami.
Zielone wypustki szparaga odmiany Grande zbierane są, gdy mają 35 cm, a nawet 40 cm długości.
Inż. Wenjing Chen
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Xujuan Zhang, Jianjun Shi, Weiyao Shi
Gospodarstwo JIAHUI w Hangzhou, Chiny
Fot. W. Shi
Artykuł pochodzi z numeru 9/2014 miesięcznika „Warzywa”
