Róże angielskie zostały wyhodowane, by chronić piękno i specyfikę tych klasycznych kwiatów. Od samego początku ich powstania osiągnęły ogromny sukces. Najnowsze zaś trendy nawiązujące do nostalgii i ogrodów bardziej naturalnych sprawiają, że róże angielskie stają się znowu modne.
Piszemy o nich, ponieważ doskonale sprawdzają się w zieleni miejskiej — mają pokrój róż parkowych, kwitną długo lub powtarzają kwitnienie (red.).
W artykule:
- Co to są angielskie róże?
- Jak powstały?
- Co wyróżnia angielskie róże?
- Odporność na mróz i choroby, zastosowanie w zieleni miejskiej.
- Jak dzielimy rodzaje angielskich róż – przykłady gatunków.
Czym są angielskie róże?
Angielskie róże są grupą róż uzyskaną w latach 60. XX wieku, przez angielskiego szkółkarza Davida Austina. Pierwsze odmiany róż angielskich powstały z krzyżowania róż starych (Old 60., do których zaliczają się głównie róże francuskie, damasceńskie, portlandzkie i burbońskie) i nowoczesnych odmian z grupy mieszańców herbatnich (Tea Hybrids) oraz róż bukietowych (Floribunda).
W krótkim czasie osiągnęły ogromny sukces, czego dowodem są kolejne, coraz doskonalsze kreacje znajdujące nabywców na całym świecie. Róże angielskie stały się ostatnio bardzo modne. O zwiększonym popycie na nie może także świadczyć fakt, że odmiany nawiązujące cechami do róż otrzymanych przez Davida Austina obecnie oferowane są także przez innych hodowców.
Z powodu różnic genetycznych między komponentami uzyskanie nowych odmian o takim pochodzeniu było i jest trudne i dopiero po kilkunastu latach prób udało się wyhodować pierwsze róże nazwane angielskimi (ang. English Roses, niem. Englische Rosen): ‘Ausfirst’ (CONSTANCE SPRY, 1961; ‘Belle Isis’ x ‘Dainty Maid’), ‘Auswine’ (CHIANTI, 1967; ‘Dusky Maiden’ x ‘Tuscany’) oraz ‘Shropshire Lass’ (1968; ‘Mme Butterfly’ x ‘Mme Legras de St. Germain’).
Do dziś wprowadzono po nich do uprawy ponad 200 odmian o podobnym charakterze, znanych pod tą wspólną nazwą – angielskie róże.
Dlaczego angielskie róże są tak wyjątkowe?
Róże angielskie to grupa niejednolita. Wyjątkowa jest idea hodowli odpowiednia dla bardziej czy mniej klasycznych angielskich ogrodów: róże angielskie powstały, aby zachować urok starych, historycznych róż, wzbogacony o poszukiwane cechy tych nowoczesnych.
Podobieństwo to miało opierać się na zachowaniu kształtu i pięknego zapachu kwiatów, delikatnego ulistnienia, naturalnego, swobodnego pokroju krzewów i dość intensywnego wzrostu. Natomiast dzięki hodowli uzyskały one unikalne atuty, opisane niżej.
Angielskie róże – zapach
Zapach kwiatów jest intensywny, bogaty i określany jako np. owocowy, cytrusowy, piżmowy, kwiatów starych róż, herbaciany, mirry lub mieszany. Hodowca wyróżnia poszczególne rodzaje zapachów tych róż, opisane w katalogach.
Kształt i kolor kwiatów angielskich róż
Kształt kwiatów przypomina zwykle ten u starych róż. Jednak są one różnorodne i zwykle dość nietypowe dla nowoczesnych odmian, np. czarkowate, szalkowate, miseczkowate, rozetowe. Płatki zewnętrzne zazwyczaj są przy tym nieco większe od wewnętrznych, otaczają wnętrze kwiatu, czasem przypominają te u piwonii. Mogą mieć
nierówne brzegi. Aksamitny połysk, zwłaszcza przy jasnych barwach, sprawia, że kwiaty wydają się bardzo delikatne.
Wielkość kwiatów jest różna, przeważnie są duże, od pojedynczych do bardzo pełnych, liczących ponad 100 płatków (‘Ausbaker’ TEASING GEORGIA, ‘Ausromeo’ WILLIAM SHAKESPEARE).
Barwa kwiatów ma szerokie spektrum, włącznie z poszukiwanymi tonacjami mocnego czerwonego, wiśniowego, amarantowego, pomarańczowego, brzoskwiniowego, z przewagą odcieni różu. Kolory są najczęściej pastelowe, ale nasycone, mocne i zazwyczaj trwałe.
Zdarzają się nietypowe i modne ostatnio kwiaty barwy ceglastej czy biskupiej. Płatki są na ogół tej samej barwy lub w jednej tonacji.
Powtarzanie kwitnienia to cecha rzadko spotykana u róż historycznych. Większość odmian angielskich, zwłaszcza nowszych, dobrze powtarza kwitnienie, aczkolwiek pierwsze, w czerwcu–lipcu, jest najbardziej obfite. Do interesujących pod tym względem należą m.in. pnące typu rambler, o drobnych kwiatach pojawiających się do jesieni (np. ‘Auscanary’ MALVERN HILLS, ‘Auspom’ SNOW GOOSE).
Cięcie przekwitniętych kwiatostanów jest zalecane, gdyż wyraźnie korzystnie wpływa na kolejne kwitnienie, zwłaszcza jeśli lato jest upalne.
Pędy angielskich róż i wygląd rośliny
Pędy są silne, proste lub łukowato wygięte, u wielu odmian lepiej rozgałęzione w górnej części. Są kolczaste. U niektórych odmian kolce są bardzo liczne i zmienne.
Ulistnienie zwykle jest obfite, a liście przypominają te u starych róż – są jasnozielone i matowe, czasem o opuszczonych listkach.
Pokrój krzewów jest regularny, aczkolwiek dość swobodny i naturalny. Krzewy są gęste, gałązki często przewisają pod ciężarem dużych kwiatów. Przy umiejętnym cięciu wiele odmian parkowych można rozpinać na podporach i prowadzić jak niezbyt duże róże pnące.
Siła wzrostu krzewów zależy od odmiany. Większość ma charakter róż parkowych,
ale w grupie tej można wyróżnić także odmiany pnące czy rabatowe. Poszczególne kreacje
osiągają wysokość 0,4–4 m. Róże te zazwyczaj bardzo dobrze się krzewią, są żywotne i rosną
intensywnie.
Angielskie róże – odporność na mróz i choroby
Odporność na mróz i choroby także różnią się w zależności od odmiany. Na ogół są przeciętnie mrozoodporne, podobnie jak inne róże parkowe, i powinny być kopczykowane na zimę. U większości pędy przemarzają dopiero podczas większych mrozów.
Zwykle rosną zdrowo, ale niektóre odmiany, zwłaszcza podczas niekorzystnej pogody, wykazują umiarkowaną podatność na czarną plamistość liści i mączniaka prawdziwego. Tolerancja na choroby jest obecnie ważnym aspektem w hodowli, czego efekty widoczne są u odmian wprowadzonych na rynek w ostatnich latach.
Nazwy odmian nie są przypadkowe. Upamiętniają ważne osobistości, osoby związane z rodziną hodowcy, ponadto wydarzenia, miejsca i przedmioty kojarzące się z historią, literaturą i kulturą – głównie brytyjską.
Rozmnażanie róż angielskich
Róże te rozmnaża się przez okulizację na podkładkach, w łagodniejszym klimacie niektóre oferowane są na własnych korzeniach. Do produkcji przeważającej liczby odmian wymagane są kosztowne licencje, wpływające na wysoką cenę krzewów.
Róże angielskie pochodzące ze szkółki David Austin Roses Ltd. sprzedawane są ze specjalnymi etykietami, a pojemniki, w których rosną, mają wyróżniający się prostopadłościenny kształt, ciemnozielony kolor i duże złote logo.
Na polskim rynku znajdują się głównie odmiany starsze, z których część w ofercie szkółki hodowcy jest już rzadko oferowana i w większości zastąpiona przez nowsze i doskonalsze kreacje.
Zastosowanie róż angielskich
Zastosowanie róż angielskich jest uniwersalne, z głównym przeznaczeniem na mieszane rabaty w otoczeniu innych gatunków roślin. Zazwyczaj sadzi się je po kilka w grupach, ale większość ma ładny, regularny pokrój i można je prezentować pojedynczo.
Wśród róż angielskich znajdą się też odmiany o mniej typowym zastosowaniu, np. do sadzenia w pojemnikach, na żywopłoty, jako formy pienne, a także szczególnie intensywnie pachnące, tolerujące gorsze warunki świetlne (wymagane 4–5 godzin dziennie), o podwyższonej mrozoodporności (strefa 4–5) lub przeznaczone do cieplejszego klimatu (strefa 9–10).
Nadają się również na kwiaty cięte (amatorsko). Ze względu na niewielkie rozmiary (0,9–1,2 m) oraz możliwość prowadzenia w dwojaki sposób (jako krzewy lub rozpinane na podporach) wiele odmian nadaje się doskonale do małych ogrodów. Kolejnym atutem jest pokrój krzewów – dobrze cięte wyglądają ładnie nawet pojedynczo, zagęszczają się od podstawy, dzięki czemu nawet jeden krzew może spełniać funkcję ozdobną.
Podział angielskich róż
Róże angielskie podzielono na pięć podgrup ze względu na ich pochodzenie:
Old Roses; od róży francuskiej (Rosa gallica), silnie pachnące, np. ‘Auswife’ WIFE OF BATH, ‘Ausmary’ MARY ROSE, ‘Auslevel’ GLAMIS CASTLE, ‘Auscrim’ L.D. BRAITHWAITE, ‘Austin’ CHARLES RENNIE MACKINTOSH, ‘Ausmak’ EGLANTYNE.
Heritage; od róży bukietowej ‘Korbin’ (SCHNEEWITTCHEN), dobrze rozkrzewione, o
małych, błyszczących liściach i o zapachu kwiatów róż herbatnich, np. ‘Ausmas’ GRAHAM THOMAS, ‘Ausleaf’ ENGLISH ELEGANCE, ‘Ausham’ GEOFF HAMILTON.
Portland; od róż portlandzkich (Rosa x portlandica), o pokroju wzniesionym, liściach dużych, przewisających, i kwiatach o intensywnym zapachu, np. ‘Ausbord’ GERTRUDE JEKYLL.
Gloire de Dijon; od róży Noisetta (R. x noisettiana) i róż herbatnich (R. thea), o liściach dużych, zwykle skórzastych i błyszczących, dużych kwiatach często w odcieniu żółtym i pomarańczowym, np. ‘Aussaucer’ EVELYN.
Aloha; od róży pnącej ‘Aloha’, o silnym wzroście i dużych, silnie pachnących kwiatach, np. ‘Ausles’ CHARLES AUSTIN, ‘Auscot’ ABRAHAM DARBY, ‘Ausgold’ GOLDEN CELEBRATION, ‘Ausbred’ BREDON.
Artykuł powstał na podstawie książki „Róże do warunków klimatycznych Polski” autorstwa dr inż. Marty Joanny Monder, oraz tekstu tejże autorki opublikowanego w czasopiśmie „Szkółkarstwo” 2/2015.
Angielskie róże – podsumowanie
Te niezwykle dekoracyjne rośliny doskonale nadają się do upiększenia zieleni miejskiej, parków i skwerów. Wprowadzają modny ostatnio element nostalgii i ponadczasowej elegancji. Są roślinami, którym sprzyjają warunki klimatyczne Polski i dobrze zimują. Warto zapoznać się z ich rodzajami, gatunkami i odważniej stosować.
