OWOCE MIĘKKIE DLA PRZETWÓRSTWA W 2005 ROKU

    Różnica między latami 2004 i 2005 w zapotrzebowaniu na owoce miękkie będzie polegała na niższej ich produkcji oraz znacznie mniejszych zapasach przetworów w roku bieżącym. Może to mieć wpływ na łatwiejszy zbyt owoców i wyższe ceny. Spróbuję opisać spodziewaną sytuację na rynku owoców miękkich na podstawie posiadanych danych i informacji z początku czerwca 2005 roku.

    Truskawka. W przeciwieństwie do wielu krajów zachodniej Europy, w Polsce nie zanotowano większych szkód mrozowych i przymrozkowych na plantacjach truskawek. Zbiory mogą być na poziomie ubiegłorocznych, czyli 180 000–190 000 ton. Na początku czerwca duże były jeszcze zapasy mrożonych owoców truskawki, co będzie miało wpływ na ceny owoców przemysłowych, zwłaszcza odmiany 'Senga-Sengana'. Spodziewane ceny mogą być niższe niż w 2004 roku. Przetwórcy twierdzą, iż będą się kształtowały poniżej 1 zł/kg, czyli będą niższe o 0,6–0,8 zł/kg niż w roku ubiegłym. Jeżeli cena nie przekroczy 1 zł/kg, znaczna część owoców nie zostanie jednak zebrana i nastąpi likwidacja plantacji na zdecydowanie większą skalę niż w roku ubiegłym. W tym roku prawdopodobnie wyższe będą ceny importowanych mrożonek z Chin i Maroka. Krajom tym już nie opłaca się eksportować mrożonek po bardzo niskich cenach z 2004 roku, co może wpłynąć na większy popyt na nasze owoce odmiany 'Senga-Sengana', najlepszej do produkcji mrożonek.

    Podobnie jak w zeszłym roku, korzystniejsza sytuacja będzie w produkcji owoców deserowych. Sądzę, że cena skupu owoców wysokiej jakości utrzyma się na poziomie 2,0–2,5 zł/kg. W pierwszych dniach czerwca cena detaliczna owoców średniej jakości wahała się od 5 zł/kg do 6 zł/kg. Rośnie zainteresowanie owocami deserowymi ze strony zagranicznych handlowców i konsumentów. Więcej niż dotąd można eksportować truskawek odmiany 'Elsanta' i uzyskiwać wyższe niż w kraju ceny, pod warunkiem jednak, że owoce będą dobrej jakości. Tak może być w najbliższych latach, dlatego warto rozwijać uprawę odmian deserowych, zwłaszcza na większych lub wspólnych plantacjach. Duże partie owoców łat­wiej się sprzedaje nie tylko za granicę. Rozwój uprawy odmian deserowych odbędzie się kosztem odmian przemysłowych. Wniosek z tego powinni wyciągnąć przetwórcy truskawek.

    Malina. Nieznaczne są szkody zimowe, małe są również zapasy mrożonek lub koncentratu. Zbiory owoców mogą być na poziomie ubiegłorocznych. Rośnie zainteresowanie owocami deserowymi malin zarówno odmian letnich, jak i jesiennych. Ceny mogą utrzymać się na poziomie ubiegłorocznych. Wyższe mogą być ceny eksportowanych świeżych owoców deserowych, ale dobrej jakości. Trudności ze zbytem po opłacalnej cenie nadal mogą mieć plantatorzy z małą produkcją owoców gorszej jakości, bez umów z zakładami przetwórczymi, i którzy indywidualnie dostarczają małych partii owoców.

    Czarna porzeczka. W całej Unii Europejskiej zbiory owoców czarnej porzeczki mogą być na poziomie ubiegłorocznych, czyli za duże o 40 000–50 000 ton (zapotrzebowanie na te owoce w UE szacuje się na poziomie 150 000–160 000). Także w Polsce zbiory będą podobne i znowu mogą wynosić około 125 000 ton. W przeciwieństwie do sezonu 2003/04 prawie nie ma zapasów mrożonek i koncentratu w krajach Unii Europejskiej. Może to mieć wpływ na wyższe ceny skupu świeżych owoców, ale raczej nie przekroczą one granicy 1 zł/kg.

    Należy zauważyć, że w Polsce nadprodukcja owoców czarnej porzeczki wynosi co najmniej 20 000 ton. Zmniejszenie produkcji o tę wartość może przyczynić się do przekroczenia granicy 1 zł/kg, co zapewni opłacalną produkcję przy plonach powyżej 8 t/ha i mechanicznym zbiorze owoców. Dlatego należy się dobrze zastanowić przed podjęciem decyzji o zakładaniu nowej plantacji czarnej porzeczki. Uprawa ta ma szanse powodzenia tylko wtedy, gdy ma się zapewniony zbyt na owoce, na przykład poprzez umowy z zakładami przetwórczymi. Spożycie owoców w stanie świeżym jest znikome. Trzeba wybierać nowe plenne odmiany, ale odpowiadające wymaganiom przemysłu przetwórczego.

    Wiśnia. Zupełnie inna sytuacja będzie w tym roku na rynku wiśni, na skutek dużych szkód mrozowych i przymrozkowych. Na początku czerwca prognozowany był spadek produkcji o około 50% na Węgrzech i w Serbii, a 30–40% w Niemczech i w Polsce. W UE nie ma zapasów mrożonek, koncentratu i kompotów wiśniowych. Prawdopodobnie w Polsce są jednak jeszcze zapasy mrożonych wiśni i koncentratu soku wiśniowego. Spadek produkcji i brak zapasów w większości krajów unijnych będzie miał znaczny wpływ na ceny skupu owoców. Nie ulega wątpliwości, że notowania będą dużo wyższe niż w 2004 roku i mogą przekroczyć granicę 1,5 zł/kg, a dla wysokiej jakości owoców, na przykład do produkcji mrożonek, nawet 2 zł/kg.

    Podobnie jak w przypadku innych gatunków owoców miękkich, nie rośnie popyt zarówno na owoce, jak i przetwory z wiśni. Rośnie natomiast produkcja owoców, zwłaszcza w Polsce. Warto podkreślić, że w ostatnich latach zakładano w Polsce rocznie około 1000 hektarów towarowych sadów wiśniowych. W 2004 roku w całej Unii Europejskiej produkcję wiśni szacowano na około 300 000 ton (w tym 200 000 ton w Polsce). Zdaniem ekspertów, produkcja 200 000–250 000 ton wiśni może stabilizować rynek tych owoców w całej Unii Europejskiej, gwarantując opłacalne ceny. Można to osiągnąć poprzez ograniczenie zakładania nowych sadów, likwidację dużych starych sadów oraz zahamowanie importu owoców z krajów trzecich. Polska i Węgry, z mocnym poparciem ze strony Niemiec, złożą wniosek do Komisji Europejskiej o dopłaty do karczowania starych sadów wiśniowych. Na Węg­rzech zaprzestano zakładania nowych sadów tego gatunku, gdy państwo wstrzymało dotacje wynoszące dotąd 50% kosztów związanych z założeniem nowego sadu wiśniowego. W Niemczech za likwidację starych sadów właściciel uzyskuje specjalną premię. W Polsce nadal zakładamy jednak nowe, a nie likwidujemy starych sadów wiśniowych. Tegoroczne wyższe ceny skupu owoców nie powinny zachęcać do zakładania sadów wiśniowych. A jeśli takie powstaną, nie powinniśmy narzekać na niskie ceny skupu owoców.

    Różnica między latami 2004 i 2005 w zapotrzebowaniu na owoce miękkie będzie polegała na niższej ich produkcji oraz znacznie mniejszych zapasach przetworów w roku bieżącym. Może to mieć wpływ na łatwiejszy zbyt owoców i wyższe ceny. Spróbuję opisać spodziewaną sytuację na rynku owoców miękkich na podstawie posiadanych danych i informacji z początku czerwca 2005 roku.


    Truskawka. W przeciwieństwie do wielu krajów zachodniej Europy, w Polsce nie zanotowano większych szkód mrozowych i przymrozkowych na plantacjach truskawek. Zbiory mogą być na poziomie ubiegłorocznych, czyli 180 000–190 000 ton. Na początku czerwca duże były jeszcze zapasy mrożonych owoców truskawki, co będzie miało wpływ na ceny owoców przemysłowych, zwłaszcza odmiany 'Senga-Sengana’. Spodziewane ceny mogą być niższe niż w 2004 roku. Przetwórcy twierdzą, iż będą się kształtowały poniżej 1 zł/kg, czyli będą niższe o 0,6–0,8 zł/kg niż w roku ubiegłym. Jeżeli cena nie przekroczy 1 zł/kg, znaczna część owoców nie zostanie jednak zebrana i nastąpi likwidacja plantacji na zdecydowanie większą skalę niż w roku ubiegłym. W tym roku prawdopodobnie wyższe będą ceny importowanych mrożonek z Chin i Maroka. Krajom tym już nie opłaca się eksportować mrożonek po bardzo niskich cenach z 2004 roku, co może wpłynąć na większy popyt na nasze owoce odmiany 'Senga-Sengana’, najlepszej do produkcji mrożonek.


    Podobnie jak w zeszłym roku, korzystniejsza sytuacja będzie w produkcji owoców deserowych. Sądzę, że cena skupu owoców wysokiej jakości utrzyma się na poziomie 2,0–2,5 zł/kg. W pierwszych dniach czerwca cena detaliczna owoców średniej jakości wahała się od 5 zł/kg do 6 zł/kg. Rośnie zainteresowanie owocami deserowymi ze strony zagranicznych handlowców i konsumentów. Więcej niż dotąd można eksportować truskawek odmiany 'Elsanta’ i uzyskiwać wyższe niż w kraju ceny, pod warunkiem jednak, że owoce będą dobrej jakości. Tak może być w najbliższych latach, dlatego warto rozwijać uprawę odmian deserowych, zwłaszcza na większych lub wspólnych plantacjach. Duże partie owoców łat­wiej się sprzedaje nie tylko za granicę. Rozwój uprawy odmian deserowych odbędzie się kosztem odmian przemysłowych. Wniosek z tego powinni wyciągnąć przetwórcy truskawek.


    Malina. Nieznaczne są szkody zimowe, małe są również zapasy mrożonek lub koncentratu. Zbiory owoców mogą być na poziomie ubiegłorocznych. Rośnie zainteresowanie owocami deserowymi malin zarówno odmian letnich, jak i jesiennych. Ceny mogą utrzymać się na poziomie ubiegłorocznych. Wyższe mogą być ceny eksportowanych świeżych owoców deserowych, ale dobrej jakości. Trudności ze zbytem po opłacalnej cenie nadal mogą mieć plantatorzy z małą produkcją owoców gorszej jakości, bez umów z zakładami przetwórczymi, i którzy indywidualnie dostarczają małych partii owoców.


    Czarna porzeczka. W całej Unii Europejskiej zbiory owoców czarnej porzeczki mogą być na poziomie ubiegłorocznych, czyli za duże o 40 000–50 000 ton (zapotrzebowanie na te owoce w UE szacuje się na poziomie 150 000–160 000). Także w Polsce zbiory będą podobne i znowu mogą wynosić około 125 000 ton. W przeciwieństwie do sezonu 2003/04 prawie nie ma zapasów mrożonek i koncentratu w krajach Unii Europejskiej. Może to mieć wpływ na wyższe ceny skupu świeżych owoców, ale raczej nie przekroczą one granicy 1 zł/kg.


    Należy zauważyć, że w Polsce nadprodukcja owoców czarnej porzeczki wynosi co najmniej 20 000 ton. Zmniejszenie produkcji o tę wartość może przyczynić się do przekroczenia granicy 1 zł/kg, co zapewni opłacalną produkcję przy plonach powyżej 8 t/ha i mechanicznym zbiorze owoców. Dlatego należy się dobrze zastanowić przed podjęciem decyzji o zakładaniu nowej plantacji czarnej porzeczki. Uprawa ta ma szanse powodzenia tylko wtedy, gdy ma się zapewniony zbyt na owoce, na przykład poprzez umowy z zakładami przetwórczymi. Spożycie owoców w stanie świeżym jest znikome. Trzeba wybierać nowe plenne odmiany, ale odpowiadające wymaganiom przemysłu przetwórczego.


    Wiśnia. Zupełnie inna sytuacja będzie w tym roku na rynku wiśni, na skutek dużych szkód mrozowych i przymrozkowych. Na początku czerwca prognozowany był spadek produkcji o około 50% na Węgrzech i w Serbii, a 30–40% w Niemczech i w Polsce. W UE nie ma zapasów mrożonek, koncentratu i kompotów wiśniowych. Prawdopodobnie w Polsce są jednak jeszcze zapasy mrożonych wiśni i koncentratu soku wiśniowego. Spadek produkcji i brak zapasów w większości krajów unijnych będzie miał znaczny wpływ na ceny skupu owoców. Nie ulega wątpliwości, że notowania będą dużo wyższe niż w 2004 roku i mogą przekroczyć granicę 1,5 zł/kg, a dla wysokiej jakości owoców, na przykład do produkcji mrożonek, nawet 2 zł/kg.


    Podobnie jak w przypadku innych gatunków owoców miękkich, nie rośnie popyt zarówno na owoce, jak i przetwory z wiśni. Rośnie natomiast produkcja owoców, zwłaszcza w Polsce. Warto podkreślić, że w ostatnich latach zakładano w Polsce rocznie około 1000 hektarów towarowych sadów wiśniowych. W 2004 roku w całej Unii Europejskiej produkcję wiśni szacowano na około 300 000 ton (w tym 200 000 ton w Polsce). Zdaniem ekspertów, produkcja 200 000–250 000 ton wiśni może stabilizować rynek tych owoców w całej Unii Europejskiej, gwarantując opłacalne ceny. Można to osiągnąć poprzez ograniczenie zakładania nowych sadów, likwidację dużych starych sadów oraz zahamowanie importu owoców z krajów trzecich. Polska i Węgry, z mocnym poparciem ze strony Niemiec, złożą wniosek do Komisji Europejskiej o dopłaty do karczowania starych sadów wiśniowych. Na Węg­rzech zaprzestano zakładania nowych sadów tego gatunku, gdy państwo wstrzymało dotacje wynoszące dotąd 50% kosztów związanych z założeniem nowego sadu wiśniowego. W Niemczech za likwidację starych sadów właściciel uzyskuje specjalną premię. W Polsce nadal zakładamy jednak nowe, a nie likwidujemy starych sadów wiśniowych. Tegoroczne wyższe ceny skupu owoców nie powinny zachęcać do zakładania sadów wiśniowych. A jeśli takie powstaną, nie powinniśmy narzekać na niskie ceny skupu owoców.

    Related Posts

    None found

    Poprzedni artykułWOKÓŁ PASZPORTÓW ROŚLIN
    Następny artykułNAGRODA GOSPODARCZA PREZYDENTA RP DLA „SĄDECKIEGO BARTNIKA”

    ZOSTAW ODPOWIEDŹ

    Wpisz treść komentarza
    Wpisz swoje imię

    ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.