Porzeczka czarna na „świeży” rynek

Wizyta w szkockim ośrodku James Hutton Institute (JHI, wcześniej Scottish Crop Research Institute – SCRI) podczas odbywającego się tam seminarium „Fruit for the Future” uświadomiła mi po raz kolejny, że być może warto zainteresować się produkcją porzeczek czarnych z myślą o rynku owoców deserowych. Odmiany muszą jednak odznaczać się określonymi cechami.

Argumenty przemawiające za spożyciem czarnych porzeczek (Ribes nigrum) w stanie świeżym to przede wszystkich wysoka zawartość kwasu askorbinowego (witaminy C) oraz flawonoidów, w tym antocyjanów, niezbędnych w profilaktyce antynowotworowej.

Cechy pożądane porzeczki deserowej
Jagody czarnych porzeczek przeznaczanych na ‘rynek deserowy’ powinny przede wszystkich być duże − ich masa powinna przekraczać 1,5 g. Ważna jest jakość owoców tak pod względem wyglądu, jak i wartości prozdrowotnych. Powinny one równomiernie dojrzewać, ich szypułki powinny być zielone, a grona jak najdłuższe. Owoce powinny cechować: dobry smak, aromat oraz wysoka trwałość pozbiorcza (z możliwością krótkotrwałego przechowywania).

Parametry owoców deserowych spełnia kilka odmian porzeczki czarnej obecnych na naszym rynku od dłuższego czasu. Wśród nich prof. S. Pluta z Instytutu Ogrodnictwa (IO) wymienia m.in. szkocką ‘Ben Sarek’, polskie − ‘Bona‘, ‘Tisel’, ‘Tines’, a także kilka ukraińskich − ‘Czereszniewa’, ‘Sofijewskaja’, ‘Sjuta Kijewskaja’ czy ‘Sanjuta’ oraz litewskich − ‘Blizgiai’, ‘Gagatiai’ i ‘Vyciai’. Te odmiany były m.in. używane do krzyżówek prowadzonych w IO w celu uzyskania nowych, wartościowych odmian z przeznaczeniem owoców do bezpośredniego spożycia.

Hodowla porzeczki w szkockim ośrodku
Program hodowlany był zapoczątkowany w instytucie w Dundee w latach 60. ub.w. Celem hodowców było znalezienie odmian odpowiednich do uprawy na północy wysp brytyjskich o podwyższonej tolerancji na niską temperaturę (np. ‘Ben Tirran’) oraz choroby stanowiące wówczas zagrożenie (głównie rewersję porzeczki czarnej) i szkodniki (wielkopąkowca porzeczkowego). Z tego programu wywodzą się wszystkie znane odmiany serii „Ben”, w tym także popularne w Polsce ‘Ben Lomond’ i ‘Ben Hope’. Odpornością na wirusa rewersji odznacza się ‘Ben Gairn’, natomiast tolerancyjna na wielkopąkowca porzeczkowego jest m.in. ‘Ben Finlay’. Program hodowlany prowadzony obecnie w JHI ma doprowadzić do uzyskania odmian o owocach wysokiej jakości i wyjątkowych walorach smakowych, a także – ze względu na skracającą się listę środków ochrony roślin – o podwyższonej odporności krzewów na patogeny i szkodniki tego gatunku.

Z najnowszych cennych odmian otrzymanych w tym ośrodku wymienić należy ‘Ben Starav’ i ‘Ben Klibreck’ – obydwie bardzo plenne (w doświadczeniach plon powyżej 10 t/ha) i o owocach bogatych w kwas askorbinowy i antocyjany.

Ciekawą odmianą, jaką mogłam zobaczyć w JHI, była także odmiana ‘Big Ben’ o typowo deserowym przeznaczeniu owoców, choć w Wielkiej Brytanii polecana raczej do uprawy amatorskiej. Wytwarza ona duże jagody (>2 g) o doskonałych walorach smakowych (wysoki °Brix – tabela). Ponadto jest plenna i odporna na choroby. Ze względu na atrakcyjną wielkość jagód (1,29 g) i wysoką zawartość ekstraktu (°Brix 13,9), dobrze zapowiadającym się klonem jest JHI P8-5-24 (‘Ben More’ x ND17/7). Owoce bardzo dobrze przechowują się w temperaturze 4°C nawet przez 14 dni, zachowując zielone szypułki. Druga odmiana – ‘Ben Maia’ (P8/5/24 x JHI S36/3/3) – wytwarza także dość duże jagody, niestety o masie mniejszej niż 1 g. Zawartość ekstraktu (°Brix) w owocach ‘Ben Maia’ przekracza 14.


'Big Ben'
 

'Ben Maia'

Dwa kolejne klony o bardzo dużych owocach i wysokiej zawartości ekstraktu wyhodowane w tym ośrodku to JHI 01-33-1 (JHI 8949-15 x (‘Polar’ x F6/3/39) i JHI 00-50-1 [‘Ben Alder’ x (‘Ben Alder’ x F6/3/39)]. Owoce obydwu odmian odznaczają się także bardzo dobrą trwałością przechowalniczą.


‘Ben Connan'

Dorota Łabanowska-Bury

Artykuł pochodzi z numeru 9/2015 miesięcznika „Truskawka, Malina, Jagody”

Related Posts

None found

Poprzedni artykułPolska wystąpi do KE o dodatkową pomoc w związku z suszą
Następny artykuł1,6 mld zł strat przez suszę

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz swoje imię

ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.