Zwolnienia i ulgi w podatku rolnym

Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych. Wyjątkiem są grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

Podatnikami, czyli osobami zobowiązanymi do zapłaty podatku, są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (w tym spółki osobowe), będące: właścicielami, posiadaczami samoistnymi lub użytkownikami wieczystymi gruntów. Nie ma przy tym znaczenia, czy podatnik uzyskuje z gruntu jakikolwiek dochód. Zwolnienia od podatku i ulgi podatkowe są instytucjami wyjątkowymi, a ich katalog określony jest w rozdziale 4 ustawy o podatku rolnym. Przy korzystaniu ze zwolnień i ulg należy pamiętać, że nawet w przypadku ich uzyskania, podatnik jest obowiązany złożyć w odpowiednim terminie informację o gruntach lub deklarację na podatek rolny właściwemu wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

Zwolnienia przedmiotowe
Od podatku rolnego zwolnione są określone kategorie gruntów, tj.:
1) użytki rolne klasy V, VI i VIz oraz grunty zadrzewione i zakrzewione ustanowione na użytkach rolnych;
2) grunty położone w pasie drogi granicznej;
3) użytki ekologiczne;
4) grunty zajęte przez zbiorniki wody służące do zaopatrzenia ludności w wodę;
5) grunty pod wałami przeciwpowodziowymi i grunty położone w międzywałach;
6) grunty wpisane do rejestru zabytków, pod warunkiem ich zagospodarowania i utrzymania zgodnie z przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
7) grunty stanowiące działki przyzagrodowe przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, którzy: osiągnęli wiek emerytalny, są inwalidami zaliczonymi do I albo II grupy, są niepełnosprawnymi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bądź są osobami całkowicie niezdolnymi do pracy w gospodarstwie rolnym albo niezdolnymi do samodzielnej egzystencji.
Zwolnienia wymienione powyżej stosowane są z urzędu, niezależnie od inicjatywy podatnika. Ponadto ze zwolnienia od podatku korzystają także:
8) grunty orne, łąki i pastwiska objęte melioracją – w roku, w którym uprawy zostały zniszczone wskutek robót drenarskich;
9) grunty gospodarstw rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej, z tym że zwolnienie może dotyczyć maksymalnie 20% powierzchni użytków rolnych gospodarstwa rolnego, lecz nie więcej niż 10 ha – na okres nie dłuższy niż 3 lata, w stosunku do tych samych gruntów. Tryb i szczegółowe warunki tego zwolnienia są określane przez właściwą radę gminy w drodze uchwały;
10) grunty gospodarstw rolnych powstałe z zagospodarowania nieużytków – na 5 lat, licząc od roku następnego po zakończeniu zagospodarowania;
11) grunty gospodarstw rolnych otrzymane w drodze wymiany lub scalenia – na 1 rok następujący po roku, w którym dokonano wymiany lub scalenia gruntów.
W dwóch ostatnich przypadkach po upływie okresu zwolnienia stosuje się ulgę w podatku rolnym, polegającą na obniżeniu podatku w pierwszym roku o 75% i w drugim roku o 50%.

Zwolnienie od podatku gruntów „do 100 ha”
Szerszego omówienia wymaga zwolnienie dotyczące gruntów przeznaczonych na utworzenie nowego gospodarstwa rolnego lub powiększenie już istniejącego do powierzchni nieprzekraczającej 100 ha: l będących przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego, nabytych w drodze umowy sprzedaży; l będących przedmiotem umowy o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste; l wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, objętych w trwałe zagospodarowanie.

Okres tego zwolnienia wynosi 5 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawarto umowę sprzedaży gruntów lub prawa wieczystego użytkowania, ustanowiono prawo wieczystego użytkowania gruntów lub objęto grunty w trwałe zagospodarowanie w drodze umowy (trwałe zagospodarowanie to objęcie gruntów w dzierżawę lub użytkowanie na okres nie krótszy niż 10 lat). Po upływie okresu zwolnienia stosuje się ulgę w podatku rolnym, polegającą na obniżeniu podatku w pierwszym roku o 75% i w drugim roku o 50%.

Jeżeli podatnik nabywa lub obejmuje grunty o powierzchni mniejszej niż 100 ha, zwolnienie dotyczy gruntów kolejno nabywanych lub obejmowanych w trwałe zagospodarowanie do powierzchni łącznie nieprzekraczającej 100 ha.

W razie nabycia gruntów od indywidualnych właścicieli gospodarstw rolnych, nie stosuje się zwolnienia, jeżeli nabywca jest małżonkiem, krewnym w linii prostej lub jego małżonkiem, pasierbem, zięciem lub synową sprzedawcy gruntów.

[NEW_PAGE]Zwolnienia podmiotowe
Od podatku zwolnione są także określone w ustawie kategorie podmiotów, czyli: l uczelnie; l publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy w zakresie gruntów zajętych na działalność oświatową; l instytuty naukowe i pomocnicze jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk w odniesieniu do gruntów, które są niezbędne do realizacji zadań Polskiej Akademii Nauk; l niektóre zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej; l instytuty badawcze; l przedsiębiorcy o statusie centrum badawczo-rozwojowego w odniesieniu do przedmiotów opodatkowania zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych; l Polski Związek Działkowców z tytułu użytkowania i użytkowania wieczystego gruntu rodzinnych ogrodów działkowych.
Oprócz zwolnień, ustawa wprowadza też system ulg w zapłacie podatku rolnego.

Ulga inwestycyjna
W przypadku wydatków poniesionych na: budowę lub modernizację budynków inwentarskich przeznaczonych do chowu, hodowli i utrzymywania zwierząt gospodarskich oraz obiektów służących ochronie środowiska, zakup i zainstalowanie: deszczowni, urządzeń melioracyjnych i urządzeń zaopatrzenia gospodarstwa w wodę, urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne naturalnych źródeł energii (wiatru, biogazu, słońca, spadku wód) podatnikowi przysługuje ulga inwestycyjna, pod warunkiem, że poniesione wydatki nie zostały sfinansowane w całości lub w części z udziałem środków publicznych.

Ulga inwestycyjna przyznawana jest po zakończeniu inwestycji i polega na odliczeniu od należnego podatku rolnego od gruntów położonych na terenie gminy, w której została dokonana inwestycja – w wysokości 25% udokumentowanych rachunkami nakładów inwestycyjnych. Ulga z tytułu tej samej inwestycji nie może być stosowana dłużej niż przez 15 lat.

Jeżeli cała kwota ulgi inwestycyjnej nie zostanie wykorzystana przez podatnika, to przechodzi ona na jego następców, jeżeli gospodarstwo rolne zostało nabyte stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub w drodze dziedziczenia.
Podatnik traci prawo do odliczenia od podatku rolnego niewykorzystanej kwoty ulgi inwestycyjnej w przypadku sprzedaży obiektów i urządzeń, od których przyznana została ta ulga, lub przeznaczenia ich na inne cele niż określone powyżej.

Ulga z tytułu odbywania służby wojskowej
Przy opodatkowaniu gospodarstw rolnych żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową lub długotrwałe przeszkolenie wojskowe, a także osób spełniających zastępczo obowiązek służby wojskowej w formie skoszarowanej prowadzących gospodarstwa bezpośrednio przed powołaniem do służby, stosuje się ulgę w podatku rolnym w wysokości 60%. Przy opodatkowaniu gospodarstw rolnych członków rodzin takich osób (o ile członkowie rodzin bezpośrednio przed powołaniem do służby pracowali w tych gospodarstwach, zamieszkiwali i nie osiągali przychodów z innych źródeł) stosuje się ulgę w wysokości 40%. Ulgi te mają zastosowanie od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osoba została powołana do odbycia służby wojskowej, do końca miesiąca, w którym nastąpiło zwolnienie z tej służby.

Ulga dla terenów górskich i podgórskich
W przypadku gruntów położonych na terenach podgórskich i górskich podatek obniża się o 30% dla gruntów klas I, II, IIIa, III i IIIb, a o 60% dla gruntów klas IVa, IV i IVb. Za miejscowości położone na terenach podgórskich i górskich uważa się miejscowości, w których co najmniej 50% użytków rolnych jest położonych powyżej 350 m n.p.m. Wykaz tych miejscowości w danym województwie ustala sejmik województwa. Ulga ta stosowana jest z urzędu, a więc niezależnie od inicjatywy podatnika.

Ulga związana z wystąpieniem klęski żywiołowej
W razie wystąpienia klęski żywiołowej, która spowodowała istotne szkody w budynkach, ziemiopłodach, inwentarzu żywym lub martwym albo w drzewostanie, przyznaje się podatnikom ulgi w podatku rolnym przez zaniechanie jego ustalania albo poboru w całości lub w części, w wysokości zależnej od rozmiarów strat spowodowanych klęską w gospodarstwie rolnym. Przy przyznawaniu ulg i ustalaniu ich wysokości uwzględnia się wysokość otrzymanego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia ustawowego.
Ulgę przyznaje się za ten rok podatkowy, w którym klęska miała miejsce; jeżeli klęska miała miejsce po zapłaceniu podatku za dany rok, ulgę stosuje się w następnym roku podatkowym.

Tryb uzyskania zwolnienia lub ulgi
Aby uzyskać zwolnienia i ulgi, których nie stosuje się z urzędu, podatnik powinien złożyć wniosek do organu podatkowego, którym jest właściwy wójt (burmistrz, prezydent miasta). Zwolnienia stosuje się na podstawie wydanej decyzji, od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wniosek został złożony. W przypadku ulgi inwestycyjnej do wniosku należy dołączyć zestawienie poniesionych wydatków inwestycyjnych wraz z rachunkami lub ich uwierzytelnionymi odpisami, stwierdzającymi ich wysokość.

Oprócz zwolnień i ulg przewidzianych przez ustawę, rada gminy w drodze uchwały może wprowadzić inne zwolnienia i ulgi przedmiotowe dla wskazanych przez siebie kategorii gruntów. O tym, czy i jakie zwolnienia lub ulgi zostały wprowadzone przez gminę na określonym terenie, należy dowiadywać się we właściwym urzędzie.

Rafał Pliszka adwokat
Małgorzata Pyrcak aplikant adwokacki

Related Posts

None found

Poprzedni artykułW Krakowie powstało Centrum Edukacji Gleboznawczej
Następny artykułTRSK: prognoza zbiorów wiśni w Europie

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz swoje imię

ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.