Warunki produkcyjne
Krzysztof Nakielny (fot. 1) od wielu lat jest związany z produkcją ogrodniczą. Obecnie koncentruje się też na innej działalności, jest właścicielem piekarni i zajmuje się zarządzaniem sklepami sieciowymi na terenie Krakowa. Swoją wiedzą i zamiłowaniem do ogrodnictwa dzieli się z synem Michałem, który w coraz większym zakresie jest odpowiedzialny za produkcję w obiektach szklarniowych. W 2001 r. w Porębie Spytkowskiej została uruchomiona pierwsza 1,6-hektarowa szklarnia typu Venlo (fot. 2), którą sprowadzono z Holandii.
Fot. 2. Od blisko14 lat ogórki uprawiane są w starszych obiektach o wysokości 3,5 m
Poważnym przedsięwzięciem dla K. Nakielnego było wybudowanie 2,3-hektarowej szklarni na dość trudnym technicznie terenie. Wysokość słupa w nowym obiekcie wynosi 5,5 m, a w starszym – 3,5 m. Już z oddali widać na wysokim nasypie nowoczesną szklarnię, której budowę finalizowano z końcem grudnia. Nowa szklarnia składa się z 48 naw o szerokości 8 m każda i jest podzielona na 4 strefy klimatyczne. Zdaniem K. Nakielnego, ważnym aspektem, na który trzeba zwrócić uwagę podczas projektowania i budowy nowych obiektów, jest uzyskanie jak najlepszej dostępności światła oraz ograniczenie strat ciepła. W szklarniach zastosowano dwie kurtyny energooszczędne, boczne rolety, które zabezpieczają przed utratą ciepła w zimowych warunkach. Podpatrując najnowsze holenderskie rozwiązania, ogrodnicy zdecydowali się na konstrukcję firmy Venlo, pod nadzorem Zbigniewa Węgrzyna reprezentanta tej firmy. Konstrukcja nośna nowego obiektu składa się z profili stalowych zabezpieczonych powłoką antykorozyjną. Połacie dachowe są wsparte na zamkniętych profilach aluminiowych. Górną część szklarni stanowi ocynkowana kratownica, podpierająca dach. Aby zwiększyć dostępność światła, wykorzystano szersze niż standardowo szyby – o szerokości 112 cm.
Połać dachowa pokryta jest szkłem hartowanym. Zamontowano też wietrzniki trzypanelowe. Wentylatory, rury grzewcze, czujniki oraz wszystkie elementy konstrukcji pomalowane są na biało, co dodatkowo (w efekcie odbicia) zwiększa ilość światła w szklarni. W obiektach funkcjonują trzy systemy ogrzewania: dolny, górny i wegetacyjny. Producenci zdecydowali się na montaż podwójnych rur ogrzewania wegetacyjnego (fot. 3) wraz z linią rozprowadzającą CO2 do uprawy.
Fot. 3. W szklarni zamontowane są podwójne rury ogrzewania wegetacyjnego…
Nowy obiekt przygotowany jest do recyrkulacji pożywki, ale zdaniem K. Nakielnego, jest to temat, do którego wróci w przyszłości. W szklarni zastosowano wentylatory recyrkulacyjne (fot. 4) Multifan TB4E- 4OQ holenderskiej firmy Vostermans Ventilation B.V. Każdy o wydajności 5 tys. m3/godz. W prowadzeniu produkcji ogrodnikom pomaga Piotr Zawada właściciel firmy Rol-spec oraz doradca ds. uprawy ogórków, którego głównym planem jest zwiększenie produktywności w obiekcie i poprawa jakości plonu przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów produkcji.
Fot. 4. … i m.in. zamontowano wentylatory recyrkulacyjne Multifan
[NEW_PAGE]Uprawa
Ogórki uprawiane są na podwieszanych rynnach firmy FormFlex w podłożu z wełny mineralnej Grodan Classic Forte o poziomym układzie włókien, które umożliwiają stabilny rozwój systemu korzeniowego, nie tylko w dół, ale również na boki. Maty uprawowe będą eksploatowane przez dwa cykle produkcyjne w ciągu sezonu. Na wcześniejsze nasadzenie ogrodnicy zdecydowali się wybrać odmianę Pacto F1. Obecna uprawa będzie kontynuowana najprawdopodobniej do połowy lipca, a w jesiennym cyklu planowana jest uprawa pomidorów malinowych Tomimaru Muchoo F1 oraz standardowych Admiro F1. Zagęszczenie roślin w Porębie wynosiło 2,5 szt./m2. Rozsadę zamówioną w Gospodarstwie Ogrodniczym T. Mularski, którą do nowych obiektów dostarczono 30 i 31 grudnia ub.r., a do starszych – dwa tygodnie później. 21 stycznia, w dniu, kiedy odwiedziłam gospodarstwo, rośliny były w fazie kwitnienia i zawiązywania owoców (fot. 5).
Fot. 5. W dniu spotkania (21 stycznia) rośliny były w zaawansowanym wzroście i zawiązywały owoce, których zbiór planowany był za 1,5 tygodnia
W nowym obiekcie korzenie poszczególnej rośliny zdążyły już przerosnąć całą objętością kostki do maty, a ona sama była w bardzo dobrej kondycji, o ciemnym odcieniu zieleni. W tym samym czasie w niższych obiektach, po ustawieniu rozsady w otworach na matach, zakładane były sznurki (fot. 6) podtrzymujące łodygi, aby w następnych dniach jak najmniej poruszać roślinami, ponieważ utrudniałoby to dalsze przerastanie korzeni w matę. Ogórki w gospodarstwie Nakielnych prowadzone są w systemie na tzw. parasol. Podczas pielęgnacji usuwane są boczne pędy wyrastające z kątów liści. Ogrodnik w pełni sezonu planuje na roślinach utrzymać od 19 do 20 liści. Prace pielęgnacyjne wykonywane są za pomocą wózków firmy Precimet. W dniu spotkania podawany był dwutlenek węgla na poziomie 550–580 ppm (w dni pochmurne – 450 ppm). W gospodarstwie, gdzie zlokalizowane są obiekty szklarniowe, pracuje kotłownia miałowa. Zainstalowane są w niej trzy piece o łącznej mocy 10 MW. W rezerwie są dwa kotły na mazut.
Fot. 6. Zakładanie sznurków w starszych obiektach
W zależności od warunków atmosferycznych, w początkowej fazie rośliny były podlewane w dwóch cyklach 2–2,5 godz. po wschodzie słońca dawką 100 ml i tą samą dawką około 2 godz. przed zachodem słońca. Ogrodnicy nie dopuszczają, by wilgotność w macie spadła poniżej 60% (wartość ta mierzona za pomocą WCM-u). Ponadto do pomiarów parametrów nawadniania, w tym wilgotności mat, wielkości przelewu i EC pożywki wypływającej z podłoża służy automatyczna waga współpracująca z komputerem klimatycznym.
Pierwsze zbiory ogórków przeprowadzono na przełomie stycznia i lutego.
Nawadnianiem i fertygacją …
…steruje urządzenie SC 950 firmy Sercom reprezentowanej w Polsce przez spółkę Poldrip. Nawadnianie powinno być dostosowane m.in. do natężenia światła. W nowym obiekcie pracuje jeden dozownik nawozowy o wydajności 45 m3/godz. Urządzenie to ma możliwość przygotowania ściśle określonej pożywki o żądanym przez ogrodnika pH i EC. Przygotowanie pożywki odbywa się z trzech zbiorników, każdy o pojemności 3,2 m3. W pierwszym znajduje się koncentrat nawozów NPK, w drugim – nawozy wapniowe, a w trzecim – kwas azotowy. Woda przeznaczona do podlewania roślin pobierana jest ze studni i przed wykorzystaniem jest filtrowana w systemie odżelaziaczy i w filtrach piaskowych (izraelskiej firmy Rivulis), następnie przechodzi do zbiornika o pojemności 270 m3. Obiekt podzielony jest na cztery sekcje nawodnieniowe, w których można zastosować odmienne programy nawożenia. Wydajność każdej z sekcji wynosi 35–36 m3/godz. Duże znaczenie w produkcji ma regularny pomiar wilgotności podłoża i śledzenie wykresów dotyczących nawadniania.
By w każdej strefie panował odpowiedni klimat, zastosowano komputer klimatyczny firmy Sercom. Dane klimatyczne z elektronicznych czujników znajdujących się w szklarni są przekazywane do komputera i w każdej chwili mogą być odczytywane przez ogrodnika za pomocą najnowszego programu Sercom Vision.
O ochronie
W Porębie Spytkowskiej od początku uprawy stosowana jest ochrona biologiczna. Kluczem do sukcesu jest systematyczna lustracja plantacji (nie tylko pod względem występowania agrofagów, ale także pożytecznych organizmów). W tym zakresie pomocne są wszelkie metody sygnalizacji pojawienia się szkodników, np. żółte tablice lepowe wyłapujące owady latające. Około miesiąc po wprowadzeniu roślin do szklarni, pod „okiem” doradcy Renaty Zawady z firmy Rol-spec, rozpoczęto introdukcję entomofagów, m.in. Phytoseiulus persimilis, Amblyseius swirskii.
Anna Wilczyńska
Fot. 1-6 A. Wilczyńska
Artykuł pochodzi z numeru 3/2015 „Hasła Ogrodniczego”
