Możliwość tworzenia funduszy sołeckich samorządy zyskały w 2010 r. Z tych środków realizowane są przedsięwzięcia w poszczególnych sołectwach. Później budżet refunduje gminom do 30 proc. poniesionych na takie cele wydatków. Wielkość dofinansowania zależy przede wszystkim od dochodów gminy i liczby mieszkańców.
Jak powiedział wicedyrektor wydziału rozwoju regionalnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach Paweł Siembab, w woj. śląskim przeważająca większość gmin, które wyodrębniły fundusze sołeckie, otrzymuje maksymalne dofinansowanie, rzędu 30 proc. Oznacza to, że o pieniądze starają się najczęściej mniej zamożne samorządy.
W ubiegłym roku, kiedy budżet refundował gminom wydatki funduszy sołeckich poniesione w 2010 r., 62 gminy otrzymały w sumie ok. 2,2 mln zł. W tym roku 65 gminom wypłacono w sumie blisko 2,5 mln zł, jako refundację kosztów poniesionych w 2011 r. Na tegoroczne wydatki gmin, które zostaną zrefundowane do końca sierpnia 2013 r., w budżecie państwa przewidziano kwotę 3,1 mln zł.
Z danych wynika, że na utworzenie funduszu sołeckiego zdecydowało się w woj. śląskim około dwie trzecie uprawnionych do tego gmin. W sumie w regionie jest 167 gmin, jednak ponad 70 z nich to miasta, gdzie najczęściej nie ma sołectw, a dzielnice – choć przepisy nie wykluczają działania sołectw także w mieście. Fundusze sołeckie powstały natomiast w ok. 65 z niespełna 100 gmin wiejskich.
Według danych Ministerstwa Finansów w 2011 r. w całej Polsce zrealizowano przedsięwzięcia z funduszu sołeckiego na łączną kwotę ponad 205,3 mln zł. Najwięcej środków, 37 proc., przeznaczono na projekty transportowe, głównie drogi. 23 proc. zasiliło przedsięwzięcia kulturalne (głównie ośrodki kultury i świetlice wiejskie), a 13 proc. projekty z zakresu gospodarki komunalnej i ochrony środowiska (np. utrzymanie zieleni, oczyszczanie wsi). 8 proc. trafiło na przedsięwzięcia związane np. z gminnymi obiektami sportowymi, a 6 proc. – na związane z bezpieczeństwem i ochroną przeciwpożarową wsi.
Źródło: