W Belgii areał uprawy truskawek spadł drastycznie w ciągu ostatnich 10 lat – z 2470 ha do 1450 ha – informował Philip Lieten ze szkółki Fragaria Holland BV. Warto jednak zaznaczyć, że produkcja owoców pozostała na praktycznie niezmienionym poziomie 40 000 t, gdyż zmianie uległy metody produkcji: uprawa w podłożach bezglebowych, w tunelach i szklarniach. W 2000 r. pod osłonami uprawiano truskawkę na 150 ha, podczas gdy w 2010 r. było to już 200 ha. W Belgii uprawia się głównie odmianę ‘Elsanta’ (7%). Nasadzenia ‘Darselect’ (5%) zmniejszyły się na korzyść uprawy wczesnych odmian uprawianych w szklarniach, tj. ‘Sonata’ i ‘Clery’. Odmiany powtarzające owocowanie stanowią obecnie 14% całej produkcji. Połowa nasadzeń to ‘Camarillo’, wśród pozostałych są m.in. ‘Portola’ i ‘Charlotte’. Sprzedaż owoców odbywa się w 75%poprzez aukcje, wzrasta liczba automatów, dzięki którym owoce stają się bardziej dostępne.
W Holandii natomiast areał uprawy truskawek w ciągu ostatniej dekady wzrósł z 1380 ha w 2000 r. do 1650 ha w 2011 r. Średnia powierzchnia plantacji to 15-20 ha. Zauważalny jest, podobnie jak w Belgii, wzrost udziału uprawy w podłożach bezglebowych, jak również na podwyższonych rynnach, szczególnie w okresie lata. Wzrasta wielkość i standard wyposażenia pojedynczych kompleksów szklarniowych (3-8 ha), których główną produkcją jest uprawa truskawek. Obecnie areał uprawy pod osłonami to blisko 300 ha, a prelegent podkreślił, że wzrósł on o 100 ha w ciągu ostatniego dziesięciolecia. ‘Elsanta’ stanowi 70% uprawianych odmian, tuż za nią jest ‘Sonata’ (25%). Odmiany powtarzające owocowanie nie stanowią dużego udziału w produkcji. Sprzedaż przez organizacje producentów stanowi ok. 60%, reszta owoców jest sprzedawana bezpośrednio przez producentów lub przez organizacje zajmujące się handlem owocami.
W Anglii, Francji i Niemczech
Jak informował P. Lieten, w Wielkiej Brytanii w ciągu ostatniej dekady nastąpiły znaczne zmiany w produkcji truskawek. Powierzchnia upraw wzrosła o połowę – z 3289 ha w 2000 r. do blisko 5 tys. ha w 2011 r., natomiast wielkość produkcji potroiła się i w 2011 r. wyniosła 106 900 t. Obserwuje się tu także 100% wzrostwydajności plantacji z 1 ha (2000 r. – 11,35 t/ha, 2011 r. – 21,50 t/ha). Znacznie wzrosła także powierzchnia produkcji truskawek w tunelach (obecnie 80% produkcji) i w podłożach bezglebowych. Wielkość plantacji waha się od 60 do 120 ha. Wśród odmian owocujących w tradycyjnym terminie najpopularniejsze są ‘Elsanta’ i ‘Sonata’ (40% produkcji), a z późnych ‘Elegance’. Coraz większą popularność zyskują odmiany powtarzające owocowanie: ‘Evie 2’, ‘Everest’, ‘Capri’, ‘Camarillo’, ‘Jubilee’, ‘Windsor’, ‘Amesti’, ‘Sweet Eve’ oraz ‘Eve’s Delight’. Najwięcej owoców jest sprzedawanych przez sieci supermarketów, co łączy się z wprowadzeniem pełnej certyfikacji plantacji (GlobalGap, EurepGap, SQF i in.).
We Francji areał produkcji truskawek spadł w ciągu ostatniej dekady o blisko 1/3 i obecnie ten gatunek jest uprawiany na 2900 ha. W tym kraju widać wyraźnie wzrost udziału produkcji w podłożach bezglebowych, a Francja jest liderem europejskim w tej dziedzinie. Największy udział na tym rynku stanowią kolejno: ‘Gariguette’, ‘Darselect’ i ‘Clery’ (głównie na południu kraju). ‘Charlotta’ to odmiana powtarzająca owocowanie najczęściej uprawiana we Francji.
Niemcy to obecnie kraj produkujący najwięcej truskawek w Europie, a areał ich uprawy w 2010 r. stanowił 13 500 ha – mówił P. Lieten. Udział produkcji pod osłonami wzrasta z roku na rok i obecnie areał ten wynosi 180 ha (50 ha w podłożach bezglebowych). Plantacje mają powierzchnię 40-120 ha. Najchętniej uprawianą i konsumowaną odmianą pozostaje ‘Elsanta’, a tuż za nią plasują się: ‘Darselect’, ‘Honeoye’ i ‘Sonata’ (popularna głównie w północnych Niemczech). Wśród odmian wczesnych wzrasta zainteresowanie ‘Clery’ i ‘Rumbą’, natomiast wśród odmian późnych rośnie areał uprawy ‘Malwiny’ i ‘Florence’. Z odmian powtarzających owocowanie największy procent nasadzeń stanowią: ‘Evie 2’, ‘Everest’, ‘Portolla’i ‘Florin’, natomiast konsumenci chętnie kupują smakowite odmiany: ‘Korona’, ‘Lambada’, ‘Polka’ i ‘Sonata’, które sami zrywają z plantacji produkcyjnych (pick-yourown). Większość producentów sprzedaje swoje owoce do supermarketów bez udziału pośredników. Sprzedaż przez organizacje producentów jest niewielka, a 30% truskawek jest zbywanych bezpośrednio z plantacji.
[NEW_PAGE]Na Półwyspie Iberyjskim
W Hiszpanii blisko 95% plantacji produkcyjnych jest ulokowanych nad Atlantykiem – informował Juan Jesús Medina Mínguez z farmy doświadczalnej IFAPA Moguer-Huelva. Można wyróżnić dwa główne rejony uprawy tego gatunku: wschodni (1100 ha: Palos de la Frontera, Moguer, San Juan del Puerto, Bonares i Almonte) i zachodni (5300 ha: Cartaya i Lepe). Łączny areał uprawy truskawki w Hiszpanii to 6400 ha, a zbiory w sezonie 2011/12 wyniosły ponad 300 tys. ton (75% na rynek świeży). Producenci są zrzeszeni w organizacjach, dzięki którym owoce mogą być przeznaczane na eksport. Główne kierunki zbytu hiszpańskich owoców to kraje europejskie m.in.: Francja, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania i Belgia, ale wzrasta znaczenie np. Polski oraz krajów niezrzeszonych w UE. Dominujące w uprawie w sezonie 2008-09 były: ‘Camarosa’ (45%), tuż za nią ‘Sabrosa’ (35%) i ‘Festival’ (10%). W sezonie 2011-12 struktura nasadzeń uległa zmianie i na pierwszym miejscu znalazły się: ‘Candonga’ (26%) i ‘Splendor’ (22%), a ‘Camarosa’ i ‘Fortuna’ stanowiły odpowiednio 16% i 13% nasadzeń. W przyszłości wzrośnie znaczenie odmiany ‘Benicia’. Produkcja w podłożach bezglebowych rozpoczęła się w 1995 r., a obecnie jest prowadzona na 200 ha. Uprawa pod osłonami to zaledwie 3% powierzchni uprawy truskawek.
W Portugalii produkcja truskawek odbywa się na 420 ha, w sześciu głównych rejonach: na północy i na zachodzie kraju, w rejonie Ribatejo, Palmela, Litoral Alentejano oraz Algavre. W doborze odmian znajdują się: ‘Camarosa’, San Andreas’, ‘Albion’, ‘Dimante’, ‘Ventana’, ‘Palomar’ oraz odmiany pochodzące z programu hodowlanego Driscoll’s. Na terenie Portugalii nie ma produkcji szkółkarskiej.
Europejski lider – Turcja
Jak informował Sedat Serçe, hodowca Z Mustafa Kemal University w Antakyi, największym producentem truskawek w Europie jest Turcja. W 2010 r. produkcja z tym kraju była na poziomie 300 000 t (areał uprawy – 11 500 ha). Większość owoców jest zagospodarowana na potrzeby świeżego rynku, choć od 2000 r. wzrasta również eksport truskawek. W 2010 r. była to wartość 25 000 t, a odbiorcami byli głównie konsumenci z Europy Wschodniej. Truskawki pod osłonami w polu uprawiane są na podwyższonych zagonach przykrytych czarną folią, a plantacje są nawadniane za pomocą systemu T- tape. Odkażanie gleby odbywa się poprzez solaryzację, rzadziej stosowana jest fumigacja. Plantacje zakładane są z sadzonek frigo. Do produkcji używane były dotychczas głównie m.in. ‘Camarosa’, ale obecnie uprawiane są także inne odmiany np. ‘Rubygem’.
W Chinach i Kalifornii
Zdaniem Yuntao Zhang z Instytutu Leśnictwa i Pomologii z Pekinu, Chiny to obecnie największy światowy producent i eksporter truskawek z roczną produkcją przekraczającą 2 000 000 t i areałem produkcji blisko 114 000 ha (dane za 2010 r.). Wśród systemów produkcji są: uprawa polowa, w tunelach niskich i wysokich oraz uprawa pod szkłem. Na skalę towarową uprawiane są: ‘Toyonoka’, ‘Sweet Charlie’, ‘Benihoppe ‘Allstar’, ‘Darselect’, ‘Camarosa’, Akihime’ and ‘Honeoye’. W Chinach od lat 90. ub.w. prowadzone są krajowe programy hodowlane opłacane przez ministerstwo rolnictwa i struktury lokalne. Celem prac hodowlanych jest uzyskanie odmian o dużych owocach, jędrnych, słodkich, wysokoplonujących i odpornych na choroby. Ponadto odmiany wyhodowane w poszczególnych ośrodkach są przystosowane do warunków klimatycznych panujących w danym regionie. Solaryzacja gleby to zabieg powszechnie stosowany w północnych Chinach celem dezynfekcji podłoża.
Kalifornia, ze względu na dogodne warunki klimatyczne, jest liderem w produkcji zarówno truskawek, jak i materiału szkółkarskiego do zakładania nowych plantacji. W 2012 r. blisko 15 tys. ha było przeznaczone pod produkcję owoców tego gatunku, o czym poinformował Christopher Q.Winterbottom przedstawiciel szkółki Sierra-Cascade. Blisko 60% odmian uprawianych konwencjonalnie to te pochodzące z programu hodowlanego prowadzonego przez Uniwersytet w Kalifornii (8688 ha), w przypadku upraw ekologicznych to 46% (330 ha). W Kalifornii truskawki uprawia się na areale ok. 15 270 ha. ‘Albion’ uprawiany jest na 30% całkowitej powierzchni, podczas gdy ‘San Andreas’ stanowi blisko 14%. W Kalifornii coraz popularniejsza staje się uprawa na podniesionych zagonach, które wypełnione są mieszanką substratu (z ang. Raised Bed Through, RaBeT).
Kongres zgromadził specjalistów i producentów truskawek z całego świata; fot. D. Łabanowska-Bury
Dr inż. Dorota Łabanowska-Bury
Hasło Ogrodnicze
