Towarowe i wdrożeniowe odmiany agrestu

W ostatnich latach nasi plantatorzy poszukują nowych, wysokoplennych odmian agrestu, wytwarzających wysokiej jakości owoce do przetwórstwa i zamrażalnictwa, odpornych na amerykańskiego mączniaka agrestu oraz dobrze przystosowanych do warunków przyrodniczych Polski i przydatnych do kombajnowego zbioru owoców.

Agrest jest powszechnie uprawiany w Polsce na plantacjach towarowych, a także na działkach i w ogrodach przydomowych. Owoce te nadają się do bezpośredniego spożycia, są także doskonałym surowcem dla przemysłu zamrażalniczego oraz przetwórczego. Polska od wielu lat zaliczana jest do ścisłej czołówki w Europie i świecie w produkcji i eksporcie owoców agrestu. Według danych GUS-u oraz Rynku Owoców i Warzyw (2013) roczna krajowa produkcja owoców agrestu w ostatnich latach była bardzo stabilna i mieściła się między 14 a 16 tys. ton. Historycznie, w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku produkcja tych owoców wynosiła nawet 42–47 tys. ton. Ocenia się, że produkcja agrestu ma szansę ponownego rozwoju ze względu na jej opłacalność i bardziej stabilne ceny za te owoce uzyskane przez naszych plantatorów, jak również łatwość eksportu tych owoców schłodzonych i mrożonek, głównie do krajów Unii Europejskiej.

Na opłacalność produkcji wypływa m.in. dobór plennych odmian. W artykule przedstawione są odmiany, które są już w uprawie towarowej oraz kilka perspektywicznych nowości, godnych polecenia do uprawy wdrożeniowej. Krótkie opisy pomologiczne, charakterystykę wybranych odmian agrestu i zdjęcia ich owoców przedstawiono poniżej.

Odmiany w uprawie towarowej
‘Biały Triumf’ (syn. ‘White Smith’) – odmiana angielska, nieznanego pochodzenia Wpisana do Krajowego Rejestru Odmian COBORU w 1990 r. Krzewy są silne, zwarte, pokroju kulistego. Wytwarza pędy długie, dość grube, sztywne, z licznymi kolcami na całej długości. Owoce są duże i średniej wielkości, kuliste lub owalne, najpierw jasnozielone, później zielonożółte. Miąższ jest słodko-kwaśny, aromatyczny i smaczny. Odmiana jest średnio wczesna, owoce dojrzałość konsumpcyjną osiągają od początku do połowy lipca. Jest od dawna znana i powszechnie uprawiana przez plantatorów w Polsce. Krzewy wchodzą wcześnie w pełnię owocowania. Odmiana bardzo plenna i niezawodna. Owoce nadają się zarówno do bezpośredniego spożycia, jak i na różnego rodzaju przetwory. Główną wadą tej odmiany jest duża podatność roślin i owoców na amerykańskiego mączniaka agrestu. Krzewy wymagają intensywnej ochrony. Odmiana jest przydatna do zbioru kombajnowego owoców.

‘Biały Triumf’

‘Invicta’ – odmiana angielska (o rodowodzie: ‘Resistenta’ x ‘Whinhams Industry’) x ‘Keepsake’, która w Krajowym Rejestrze Odmian COBORU jest od 1998 r. Krzewy rosną silnie, mają pokrój luźny, kulisty. Wyrastające pędy są średnio liczne, pokryte dużymi i licznymi kolcami. Owoce są duże i średniej wielkości, o nieregularnym kształcie, skórka zielonożółta w fazie dojrzałości zbiorczej, następnie żółtozielona. Miąższ jest jasny, słodkawy i dość smaczny. Odmiana plenna i wczesna – owoce dojrzewają na początku lipca, tuż przed odmianą ‘Biały Triumf’. W Wielkiej Brytanii, a od ok. 10 lat także w Polsce polecana jest do nasadzeń na plantacjach towarowych. Owoce są cennym surowcem dla przetwórstwa – do produkcji dżemów, kompotów oraz na mrożonki. Rośliny i owoce przez kilka lat od wprowadzenia do uprawy były tolerancyjne na amerykańskiego mączniaka agrestu, jednak w ostatnim czasie obserwuje się coraz więcej objawów porażenia roślin przez sprawcę tej choroby. Nadaje się do kombajnowego zbioru owoców.

‘Invicta’
 

[NEW_PAGE]Odmiany perspektywiczne do uprawy wdrożeniowej
‘Hinsel’ – nowa, polska odmiana, pochodząca z krzyżowania: ‘Hinnonmäki Rot’ x samozapylenie. W Krajowym Rejestrze Odmian i Księdze Ochrony Wyłącznego Prawa COBORU znajduje się od 2008 r. Krzewy rosną średnio silnie, mają wzniosły i kulisty pokrój. Tworzą liczne pędy szkieletowe o średniej grubości, pokryte kolcami średniej długości – pojedynczymi i podwójnymi. Odmiana jest średnio wczesna, owoce dojrzewają w podobnym terminie, jak u odmiany ‘Biały Triumf’. Są kuliste, średniej wielkości, bez omszenia, barwy jasnozielonej (dojrzałość technologiczna), później w pełni dojrzałości – jasnoczerwone, jędrne, smaczne, słodko-kwaskowe, nadają się do spożycia w stanie świeżym oraz przydatne są dla przetwórstwa i zamrażalnictwa. Rośliny (pędy i owoce) wykazują wysoką polową odporność na amerykańskiego mączniaka agrestu. Odmiana jest godna polecenia do uprawy amatorskiej, ponadto wymaga sprawdzenia w uprawie towarowej do kombajnowego zbioru owoców.

‘Hinsel’

‘Resika’ – nowa, polska odmiana o rodowodzie: ‘Resistenta’ x ‘Karpaty’. W Krajowym Rejestrze Odmian i Księdze Ochrony Wyłącznego Prawa COBORU znajduje się od 2008 r. Krzewy rosną silnie, mają pokrój wzniosły i średnio zwarty. Wytwarzają średnio liczne pędy szkieletowe o średniej długości, pokryte kolcami średniej długości, pojedyncze. Odmiana jest średnio wczesna, owoce dojrzewają w podobnym terminie, jak u odmiany ‘Biały Triumf’. Są one kuliste, średniej wielkości, bez omszenia, barwy jasnozielonej (dojrzałość technologiczna), później w pełni dojrzałości – żółte. Ponadto: jędrne, smaczne, słodko- -kwaskowe, nadają się do spożycia w stanie świeżym oraz są przydatne dla przetwórstwa i zamrażalnictwa. Rośliny (pędy i owoce) wykazują wysoką polową odporność na amerykańskiego mączniaka agrestu. Odmiana godna polecenia do uprawy amatorskiej, a także sprawdzenia w uprawie towarowej do kombajnowego zbioru owoców.

‘Resika’

‘Kamieniar’ – odmiana ukraińska, otrzymana ze skrzyżowania: ‘Mliwskij Czerwony’ x ‘Śliwowyj’. W kolekcji odmian i w badaniach w IO w Skierniewicach jest od 1995 r. Krzewy rosną średnio silnie, tworząc pokrój wzniosły z tendencją do rozkładania się. Pędy wyrastające z szyjki korzeniowej są dosyć silne, liczne, pokryte pojedynczymi i podwójnymi kolcami o średniej długości. Odmiana jest bardzo plenna i wczesna – owoce dojrzewają kilka dni przed odmianą ‘Biały Triumf’. Są one średniej wielkości, najpierw jasnozielone, później ciemnoczerwone, atrakcyjne i smaczne. Przydatne na przetwory i do spożycia jako owoce deserowe. Jest to typowa odmiana amatorska, ze względu na atrakcyjne i smaczne owoce typu deserowego oraz wysoką odporność roślin i owoców na amerykańskiego mączniaka agrestu. Ponadto pędy są średnio porażane przez antraknozę (opadzinę) liści. Odmiana godna sprawdzenia również w nasadzeniach towarowych do kombajnowego zbioru owoców.

‘Kamieniar’

‘Macurines’ – odmiana rosyjska, nieznanego pochodzenia. Znajduje się w nasadzeniach kolekcji odmian i w badaniach IO w Skierniewicach od 1999 r. Krzewy rosną średnio silnie, tworząc pokrój bardzo rozłożysty, co jest jej główną wadą. Pędy wyrastające są średniej długości i grubości, liczne, pokryte pojedynczymi kolcami. Owoce są średniej wielkości i duże, najpierw zielone, później zielonożółte, eliptyczne i smaczne. Odmiana jest plenna, średnio późna – owoce dojrzewają w połowie lipca, kilka dni po odmianie ‘Biały Triumf’. Nadają się do spożycia w stanie świeżym oraz do przetwórstwa. Odmiana nadaje się do nasadzeń amatorskich. Ostatnio polecana jest także do uprawy towarowej, ze względu na wysoką odporność roślin i owoców na amerykańskiego mączniaka agrestu, a pędów – na antraknozę liści oraz wielkość i barwę owoców. Niezbadana jest jej przydatność do kombajnowego zbioru owoców.

‘Macurines’

‘Puszkiński’ – odmiana rosyjska o rodowodzie: ‘Zielony Butelkowy’ x ‘Pawłowskij Zielony’. Znajduje się w nasadzeniach kolekcji odmian i w badaniach IO w Skierniewicach od 2004 r. Krzewy rosną średnio silnie i mają bardzo zwarty pokrój. Pędy są średnio silne i grube, pokryte pojedynczymi kolcami. Odmiana jest średnio wczesna – owoce dojrzewają w podobnym terminie, jak u odmiany ‘Biały Triumf’. Są średniej wielkości, owalne, najpierw zielonożółte, później żółte, ze słabym nalotem woskowym. Miąższ owoców jest soczysty i smaczny. Owoce nadają się do uniwersalnego wykorzystania, jako deserowe i na przetwory. Odmiana ta od kilku lat polecana jest do uprawy towarowej; także do nasadzeń amatorskich, ze względu na wysokie plonowanie roślin oraz wysoką polową odporność na amerykańskiego mączniaka agrestu i antraknozę liści. Niezbadana jest jej przydatność do kombajnowego zbioru owoców.

‘Puszkiński’

‘Rodnik’ – odmiana rosyjska, pochodząca z krzyżowania: klonu 329–11 x ‘Lada’. Znajduje się w nasadzeniach kolekcji odmian i w badaniach IO w Skierniewicach od 2004 r. Krzewy są średnio silne, mają wzniosły i zwarty pokrój. Pędy wyrastające u nasady są średnio silne, dosyć liczne, pokryte pojedynczymi, krótkimi kolcami. Odmiana jest średnio wczesna – owoce dojrzewają w podobnym terminie, jak u odmiany ‘Biały Triumf’. Owoce są średniej wielkości, kulisto-owalnego kształtu, na początku zielone, w pełnej dojrzałości – żółtozielone. Nadają się do bezpośredniego spożycia oraz na przetwory. Odmiana jest plenna, krzewy wcześnie wchodzą w plonowanie. Podobnie jak ‘Puszkiński’ odmiana ta polecana jest do uprawy towarowej, a także amatorskiej, ze względu na wysokie plonowanie i wysoką polową odporność roślin na amerykańskiego mączniaka agrestu. Niezbadana jest jej przydatność do kombajnowego zbioru owoców.

‘Rodnik’

Dr hab. Stanisław Pluta, prof. IO
Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach
Fot. S. Pluta

Artykuł pochodzi z numeru 9/2013 miesięcznika „Warzywa”

Related Posts

None found

Poprzedni artykułMieszkańcy wsi są zadowoleni z życia
Następny artykułUkraińscy konsumenci preferują jabłka i cytrusy

2 KOMENTARZE

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz swoje imię

ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.