CZY TRUDNE DO ROZGAŁĘZIENIA?

Innym sposobem jest zastosowanie regulatorów wzrostu działających antagonistycznie do produkowanych w wierzchołku wzrostu auksyn. Na zachodzie Europy największą popularnością cieszy się preparat Promalin 3,6 SL zawierający mieszaninę gibereliny GA₄₊₇ oraz cytokininy — benzyloadeniny (BA). Niestety, preparat ten jest drogi. Od dłuższego czasu trwają prace nad zastąpieniem GA₄₊₇ , której synteza jest kosztowna, tańszą GA3 (kwas giberelinowy). Preparatem zawierającym mieszaninę GA₃ i BA jest np. Arbolin 036 SL.

Fot. 1. Wyrastające pod zbyt ostrym kątem pędy boczne powstałe po ogławianiu

Fot. 2. Wpływ regulatorów wzrostu na rozgałęzianie się odmiany 'Elise’ (2002 rok), od lewej: kontrola Arbolin 036 SL (25 ml/l), mieszanina GA₃ + BA (12,5 ml/l), Promalin 3,6 SL (25 mg/l); Arbolin 036 SL (35 ml/l), ), mieszanina GA₃ + BA (17,5 ml/l), Promalin 3,6 SL (35 mg/l), ogławianie.

Ciepła i wilgotna pogoda w 2000 roku sprzyjała wzrostowi i rozgałęzianiu się okulantów. Rok 2002 był natomiast wyjątkowo niesprzyjający, ze względu na małą ilość opadów, co odbiło się niekorzystnie na wzroście drzewek i obniżyło skuteczności użytych preparatów.

Tabela 1. Procent rozgałęzionych okulantów jabłoni

Bez dodatkowych zabiegów jedynie u 'Boskoopa’ zaobserwowano pojawienie się pojedynczych pędów syleptycznych. Doświadczenie potwierdziło, że sam zabieg ogławiania w niewielkim stopniu wpływa na rozgałęzianie się drzewek. Uzyskano w tej kombinacji niewiele pędów bocznych, które nie nadawały się do uformowania koronki, a co gorsze wyrastały pod ostrym kątem tworząc charakterystyczne widełki.

Tab. 2. Liczba pędów bocznych u okulantów jabłoni

Używanie chemicznych preparatów stymulujących rozgałęzianie okazało się bardziej efektywne — ograniczyło dominację wierzchołkową (tab. 1). Zarówno Promalin 3,6 SL, jak i Arbolin 036 SL, stymulowały tworzenie się licznych pędów syleptycznych. Lepsze wyniki uzyskiwano używając tych preparatów w wyższym stężeniu (1800 mg/l). Niezależnie od odmiany, najbardziej skuteczną kombinacją, dającą najwięcej pędów syleptycznych (tab. 2, 3) i najlepszej jakości korony drzewek, było zastosowanie Arbolinu 036 SL w stężeniu 1800 mg/l (35 ml preparatu w litrze roztworu). Tak dobre rezultaty uzyskano już po jednokrotnym zastosowaniu mieszaniny GA₃+BA, co potwierdziło jej wysoką skuteczność.

Tabl. 3. Sumaryczna długość pędów bocznych u okulantów jabłoni (pędy > 15 cm)

Nie zaobserwowano żadnych uszkodzeń spowodowanych przez regulatory wzrostu. Badane preparaty nie wpłynęły na zmniejszenie średnicy pnia drzewek, w niewielkim stopniu ograniczyły natomiast wysokość okulantów. Nie miało to jednak wpływu na jakość (wybór) drzewek.

• Wysoka jakość okulantów w okresie wykonywania zabiegu — ich średnica powinna być większa niż 10 mm.
  
• Opryskiwanie należy wykonać pod koniec czerwca, gdy okulanty mają wysokość 60–70 cm. W przypadku spóźnionej wegetacji zabieg można przesunąć na pierwszą dekadę lipca, pamiętając jednak, że zbytnia zwłoka powoduje zmniejszenie skuteczności preparatu.
  
• Opryskiwać trzeba wieczorem lub w dzień pochmurny, przy wysokiej wilgotności powietrza — ułatwia to wnikanie preparatu do wnętrza tkanek roślinnych.
  
• Okulanty opryskuje się na wysokości 20–30 cm od wierzchołka wzrostu, zwracając uwagę na bardzo dokładne pokrycie cieczą pąków kątowych. Zastosowanie środka zwilżającego (np. Citowettu AL, Adprosu 850 SL) — zwiększa skuteczność zabiegu.
  
• Powinno się zwrócić uwagę na jakość wody używanej do opryskiwania, ponieważ twarda woda obniża skuteczność działania preparatów.
  
• Wymienionych preparatów należy używać w stężeniu od 7,5–35 ml/l — wyższe z podanych stosuje się w przypadku odmian trudno się rozgałęziających, okulantów słabiej wyrośniętych, a także w niekorzystnych warunkach (susza) oraz, gdy zabieg przeprowadzany jest w późniejszym terminie. W wyjątkowo trudnych warunkach opryskiwanie należy powtórzyć po tygodniu.