Nad czym pracują naukowcy w ISK?

Zakład Regulowania Wzrostu i Owocowania Roślin Sadowniczych ISK w Skierniewicach 1 stycznia 2006 roku zmienił nazwę na: Samodzielna Pracownia Nawadniania i Uprawy Roślin pod Osłonami — zajmuje się ona opracowywaniem nowoczesnych modeli sadów i plantacji roślin jagodowych. Poza tematami związanymi z architekturą sadu, uprawą gleby i nawadnianiem, prowadzone są także prace nad uprawą borówki i żurawiny oraz bezglebową uprawą truskawek. Miejscem tych badań jest Sad Pomologiczny, Sad Doświadczalny w Dąbrowicach oraz szklarnie ISK. Chociaż większość doświadczeń dotyczy uprawy truskawek, nie brakuje również prac nad jabłoniami czy mało jeszcze znanymi gatunkami sadowniczymi, na przykład żurawiną.


Nietypowy matecznik truskawek

Dzięki funduszom uzyskanym z Komitetu Badań Naukowych, w Samodzielnej Pracowni Nawadniania i Uprawy Roślin pod Osłonami prowadzone są pod kierownictwem doc. dr. hab. Waldemara Tredera badania nad optymalizacją pozyskiwania sadzonek truskawek z mateczników zakładanych pod osłonami. Miejscem doświadczeń jest szklarnia, w której korzysta się z wielu najnowszych technologii pozwalających na kontrolę klimatu i zapewnienie roślinom optymalnych warunków wzrostu (fot. 1). Umieszczone są tam czujniki wilgotności powietrza, parowania rzeczywistego (fot. 2) i potencjalnego (fot. 3),wilgotności podłoża, temperatury, nasłonecznienia. Sterujemy parametrami klimatu, wykorzystując polskie technologie, a wiele z tych rozwiązań jest oparte na naszych pomysłach. Nie musi to być wcale bardzo drogie. To wszystko pozwala nam na utrzymanie właściwej agrotechniki i warunków wzrostu badanych roślin — powiedział W. Treder. Wszystkie dane ze szklarni poprzez lokalną sieć komputerową przesyłane są do komputera znajdującego się w biurze zakładu. W każdej chwili można sprawdzić, jakie warunki panowały w minionym okresie czy prześledzić cykle nawadniania. To ostatnie prowadzone jest z wykorzystaniem czujników pojemnościowych (fot. 4) — woda jest podawana roślinom dopiero wtedy, gdy wilgotność podłoża spadnie poniżej zadanego poziomu.


Fot. 1. Wyposażenie szklarni w precyzyjny system sterowania nawodnieniem i klimatem pozwoliło zapewnić roślinom optymalne warunki wzrostu


Fot. 2. Czujnik pomiaru parowania


Fot. 3. Stacja meteorologiczna MicroMetos do określania parowania potencjalnego


Fot. 4. Sonda do pomiaru wilgotności podłoża

Rośliny truskawek w szklarni uprawiane są w workach w mieszaninie podłoża kokosowego i torfu lub w samym substracie torfowym. Rośliny mateczne w 2004 roku posadzone zostały 8 marca w kombinacjach po 3 i 6 na worek. Od maja do października 2004 r. pozyskiwano z nich sadzonki dwoma sposobami — tradycyjnym przez odcinanie oraz poprzez ukorzenianie przed odcięciem ich od roślin matecznych. W tym celu wzdłuż zagonów z workami rozłożono rynny (fot. 5), w które wstawiane były doniczki z podłożem torfowym i w tych doniczkach ukorzeniano sadzonki. Po dwóch tygodniach ukorzenione sadzonki odcinano. Przyjęcia w tym systemie wynosiły 100%, podczas gdy w systemie tradycyjnym, mimo zapewnienia sadzonkom optymalnych warunków ukorzeniania (zamgławianie), trudno osiągnąć tak dobry wynik. Aby zmusić młode rośliny do zakwitnięcia w tym samym roku, w którym je wyprodukowano, latem zaciemniano ukorzenione sadzonki (fot. 6) — truskawka wytwarza pąki kwiatowe przy krótkim dniu (krótszym niż 12 godzin). Porównajmy dwa systemy, w jakich było prowadzone doświadczenie: w pierwszym, gdzie rośliny mateczne były sadzone w większym zagęszczeniu (6 rośl./worek), uzyskano o 12% sadzonek więcej niż przy zagęszczeniu 3 rośliny/worek (12 szt./m2). Jdnostkowa wydajność z rośliny była jednak w drugiej kombinacji o 70% większa. Truskawki zaciemniane posadzone do worków z substratem w maju miały zawiązane pąki kwiatowe (fot. 7) już w październiku. Pod koniec listopada rośliny były mocno rozrośnięte, a średnica szyjki korzeniowej wynosiła 1,5–2 cm. Część posadzonych w październiku roślin sadzona była do nowych worków z substratem i zimowała w obniżonej temperaturze (2–4°C) w szklarni, pozostałe po usunięciu liści (fot. 8) umieszczono w chłodni (temp. –2°C) i sadzono na początku lutego jako sadzonki frigo. Wiosną tego roku oceniano plonowanie zarówno roślin matecznych, jak również roślin otrzymanych z sadzonek, które z nich uzyskano (fot. 9). Zaobserwowano znaczne różnice pomiędzy wielkością i jakością plonu, w zależności od sposobu traktowania sadzonek. Rośliny przechowywane przez miesiąc w chłodni dały wyższy i lepszej jakości plon niż te, które przez zimę przetrzymywano w szklarni. Owoce najlepszej jakości uzyskano z roślin przechowywanych w chłodni w temperaturze –2°C. Rośliny te wykształciły jednak stosunkowo mało kwiatostanów w porównaniu z tymi, które zimowały w nieogrzewanej szklarni, ale u tych ostatnich jakość owoców była gorsza. Zbiory rozpoczęły się w ostatnich dniach marca i trwały do 5 maja.


Fot. 5. W takich miniaturowych rynnach wzdłuż zagonów
z roślinami matecznymi ukorzeniane były sadzonki truskawek


Fot. 6. Zagony z posadzonymi do worków sadzonkami były latem zaciemniane, by przez działanie krótkiego dnia zmusić rośliny do inicjacji pąków kwiatowych


Fot. 7. Zimujące sadzonki miały już zawiązane pąki kwiatowe


Fot. 8. Sadzonka z multiplatu przygotowana do przechowania w chłodni jako frigo


Fot. 9. Wiosną br. zbierane były owoce zarówno z roślin uzyskanych z sadzonek ubiegłorocznych, jak i z roślin matecznych

Czy podkładka 'M.9' jest naprawdę odporna na suszę?

Pod kierunkiem doc. dr. hab. Waldemara Tredera prowadzone były również w ostatnim czasie badania mające na celu ocenę odporności na stres powodowany przez suszę podkładek jabłoni 'M.9', 'P 22' i 'P 16', na których zaszczepiona była odmiana 'Ligol'. Ciekawe wyniki uzyskano w przypadku podkładki 'M.9', powszechnie uważanej za tolerancyjną wobec niedostatku wody. W doświadczeniach ISK roślinę podkładki 'M.9' sadzono w tym samym pojemniku, co podkładkę z zaszczepioną odmianą. W różnych kombinacjach wilgotności gleby sprawdzano reakcję roślin i rozwój systemu korzeniowego (fot. 10). Stwierdzono, że podkładka 'M.9' dobrze znosi niedobór wody, kiedy jest zaszczepiona, sama podkładka już nie. Nie można mówić o odporności podkładki 'M.9' na suszę, ale można mówić o odporności nowego organizmu, jaki tworzy podkładka z odmianą szlachetną. Podkładka 'M.9' jest odporna na suszę, ale przypuszczalnie dzięki substancjom wytwarzanym przez odmianę szlachetną — podsumował doświadczenie docent Treder.


Fot. 10. System korzeniowy podkładki jabłoni 'M.9' (po lewej) i podkładki
z zaszczepioną odmianą (z prawej) wyjęte z tego samego pojemnika —
rosły przy niedostatku wody

Szczegółowa obserwacja stanu roślin

Badania związane z reakcją roślin na stres prowadzi mgr Krzysztof Klamkowski, obserwując zmiany w procesie fotosyntezy, które umożliwiają określenie reakcji roślin na dany czynnik. Doświadczenia te są możliwe m.in. dzięki wyposażeniu pracowni w nowoczesny sprzęt. Pomiar fotosyntezy jest wykonywany za pomocą urządzenia Portable Photosynthesis Systems. Określeniu reakcji roślin na zmieniające się warunki wzrostu (temperatura, wilgotność, nasłonecznienie) służy też pomiar zmian średnicy organów roślin (pędu, owocu), mierzonej za pomocą Pepista Biopramamateur. Urządzenie to było wykorzystywane przy badaniu warunków, w jakich dochodzi do pękania owoców czereśni.

Jedno z bardziej nowoczesnych urządzeń do pomiaru wilgotności gleby to Diviner 2000, którego działanie oparte jest na reflektrometrii czasowej. By dokonać pomiaru, w glebę na głębokość 60–100 cm należy wkopać plastikową rurę, w którą wkłada się sondę mierzącą wilgotność na różnych poziomach profilu glebowego (fot. 11). Uzyskane dane są wyświetlane na monitorze laptopa lub mogą być przesłane do komputera stacjonarnego. Po komputerowym przetworzeniu danych uzyskuje się wykres obrazujący na różnych poziomach profilu glebowego ilość wody dostępnej dla roślin.


Fot. 11. Pomiar wilgotności gleby urządzeniem Diviner 2000
przez dr. Krzysztofa Klamkowskiego

Mikoryza

Dr Danuta Krzewińska pod kierunkiem prof. dr hab. Bożenny Borkowskiej z Zakładu Fizjologii i Biochemii Roślin prowadzi badania nad wpływem grzybów mikoryzowych na wzrost roślin żurawiny (fot. 12). Ta niewielka krzewinka dobrze rośnie w glebie o kwaśnym odczynie i dużej zawartości próchnicy. W doświadczeniu oceniana będzie rola mikoryzy w przeciwdziałaniu stresom spowodowanym przez wysokie pH i suszę oraz wpływ współżycia grzybów mikoryzowych z rośliną na jej aktywność fotosyntetyczną i gospodarkę wodną.


Fot. 12. Rośliny żurawiny w okresie zimowania w pojemnikach w nieogrzewanej szklarni

Related Posts

None found

Poprzedni artykułREGULATORY WZROSTU A JAKOŚĆ DWULETNICH DRZEWEK JABŁONI
Następny artykułSzacunkowe normy dochodu czy księgi podatkowe?

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz swoje imię

ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.