Forma tabeli
Takie zapiski można prowadzić w dowolny sposób, najbardziej przejrzysta jest jednak forma tabelarycznej dokumentacji. Można wykonać ją samodzielnie w dokładnie opisanym (sezon, nr pola kwatery, uprawa) notatniku czy zeszycie lub skorzystać z gotowych wydawnictw dostępnych na rynku. W tych publikacjach znajdują się wymagania odnośnie do zapisywanych treści (tabela).
Dokumentacja powinna być prowadzona chronologicznie i systematycznie. Najlepiej, gdy notatki sporządzane są na bieżąco podczas poszczególnych etapów przygotowania zabiegu.
Propozycja konstrukcji tabeli i nazw rubryk:
Cel zabiegu
Zgodnie z obligatoryjnymi zasadami integrowanej ochrony roślin, przystąpienie do zwalczania organizmu szkodliwego dla roślin musi być umotywowane.
W przypadku ochrony przed chorobami decyzja o rozpoczęciu zabiegów fungicydowych musi być poparta zaistnieniem warunków sprzyjających infekcji/ om (obecność źródła patogenu lub jego duże nasilenie w poprzednim sezonie, wilgotność, temperatura, obecność tkanki roślinnej podatnej na porażenie). Dopuszczone są zabiegi profilaktyczne i interwencyjne.
Użycie wybranego herbicydu doglebowego powinno być poparte chęcią zapobieżenia zachwaszczeniu w oparciu o informacje z poprzedniego sezonu, gdy nasilenie chwastów było duże, przez co przypuszczalnie „liczba nasion” danego gatunku chwastu w podłożu jest ogromna. Sięgnięcie po herbicydy nalistne należy udokumentować obecnością chwastów w uprawie, których liczebność przekroczyła próg szkodliwości/zagrożenia (ramka). Dopuszczone są więc zabiegi profilaktyczne i interwencyjne.
Zoocydów można obecnie używać wyłącznie po stwierdzeniu szkodnika czy objawów jego żerowania, wskazujących na to, że liczebność agrofaga przekroczyła dopuszczalny próg szkodliwości/zagrożenia. Możliwe są więc wyłącznie zabiegi interwencyjne.
Informacje te powinno się zapisać w rubryce tabeli „Ewidencji…” – „Przyczyna zastosowania środka ochrony roślin (np. nazwa agrofaga, cel)”. Będą to podstawowe dane poszukiwane przez inspektora kontrolującego gospodarstwo pod względem przestrzegania prawa, czyli w tym przypadku zasad integrowanej ochrony roślin.
Powierzchnia zabiegu
W tabeli sąsiadują ze sobą m.in. dwie rubryki: l „Powierzchnia uprawy roślin lub obiektów magazynowych (ha, m2)”; l „Powierzchnia, na której wykonano zabieg (ha, m2)”, po uwzględnieniu strefy ochronnej (jeśli istnieje taka konieczność).
Strefy ochronne różnej szerokości (uzależnionej od używanego ś.o.r., tj. nawet jego formy, wysokości uprawy, techniki ochrony, podzespołów opryskiwacza redukujących w różnym procencie znoszenie cieczy roboczej) są wyznaczane w celu ochrony organizmów wodnych w zbiornikach, rowach i ciekach wodnych sąsiadujących z polem bądź znajdujących się w jego granicach oraz w celu ochrony roślin czy stawonogów niebędących celem działania środka, a żyjących na terenach nieużytkowanych rolniczo. Szerokości te (opcjonalne) są podawane w etykietach ś.o.r., należy więc wybrać opcję odpowiadającą rzeczywistości.
Przy wpisywaniu danych odnośnie do rzeczywistego obszaru poddanego zabiegowi należy uwzględnić powierzchnię strefy ochronnej, odejmując ją od całkowitej powierzchni pola, na którym uprawiany jest gatunek rośliny mający zostać poddany zabiegowi. Do wyniku różnicy dostosować należy dawkę ś.o.r.
Owady zapylające pod ochroną
Analiza „Ewidencji…” pozwoli też wprawnemu inspektorowi sprawdzić, jakie działania zostały podjęte w celu ochrony organizmów pożytecznych, w tym owadów zapylających. Lektura rubryk „Termin wykonania zabiegu” oraz „Uwagi (np. warunki pogodowe, faza wzrostu rośliny uprawnej)” wskaże, czy przestrzegano zaleceń, aby nie opryskiwać kwitnących roślin w ciągu dnia, a gdy taki zabieg był konieczny, to czy przeprowadzono go w godzinach, kiedy organizmy zapylające nie były aktywne.
Im dokładniejsza dokumentacja, tym na przyszłość „Ewidencja…” nabiera nieocenionej wartości merytorycznej. Jej analiza przeprowadzona z końcem sezonu bądź w kolejnych pozwoli na wyeliminowanie błędów. Dodatkowo wszelkie informacje odnośnie do szczegółowej receptury mieszanin umożliwią bezbłędne powtórne skomponowanie cieczy roboczej bądź jej udoskonalenie. Często zdarza się również, że środki po czasowej nieobecności w handlu wracają na półki sklepowe, ale już ze znacznie zmienioną etykietą (najczęściej ograniczeniu ulega liczba chronionych gatunków roślin i zwalczanych agrofagów). Warto więc zapisywać jak najwięcej ważnych danych i spostrzeżeń po zabiegu, np. odnośnie do jego skuteczności czy nawet proporcje (gramaturę) składowych preparatu handlowego oraz tym bardziej – mieszanin zbiornikowych, aby po latach móc wykorzystać te unikatowe dane.
Katarzyna Kupczak
Zeszyt „Ewidencja zabiegów” jest do nabycia również w naszym wydawnictwie – tutaj.
