Czerwona zgnilizna korzeni truskawki

Jednym z najgroźniejszych patogenów truskawki jest Phytophthora fragariae var. fragariae, organizm grzybopodobny, który powoduje czerwoną zgniliznę korzeni truskawki. Patogen ten występuje w USA, Kanadzie, Meksyku, Australii, Nowej Zelandii i Japonii, a także niemal we wszystkich krajach Europy, w których warunki ekologiczno-klimatyczne sprzyjają jego rozwojowi. Odmiany truskawki są w różnym stopniu podatne na infekcję przez P. fragariae var. fragariae.

 W Polsce — tak, jak i w innych krajach Unii Europejskiej — P. fragariae var. fragariae ma status organizmu kwarantannowego. Każde podejrzenie wystąpienia powodowanej przez ten patogen choroby należy więc zgłosić w najbliższym oddziale Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa lub u wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Znaczenie gospodarcze i status kwarantannowy tego organizmu ogranicza się do upraw truskawki, ponieważ ma on ograniczony zakres roślin żywicielskich.

Objawy chorobowe

Symptomy czerwonej zgnilizny korzeni truskawki są najlepiej widoczne na plantacji późną wiosną lub wczesnym latem, kiedy obserwuje się placowe zamieranie roślin. Zwyk­le występuje ono w drugim roku prowadzenia uprawy (fot. 1) tuż przed lub w trakcie zbiorów owoców.


Fot. 1. Placowe zamieranie truskawek w drugim roku prowadzenia plantacji to częsty objaw czerwonej zgnilizny korzeni truskawki

Chore rośliny mają zahamowany wzrost i tworzą tylko kilka rozłogów lub nie wytwarzają ich wcale. Młode liście przebarwiają się na kolor niebieskozielony (fot. 2), a starsze na żółto, pomarańczowo lub czerwono. Silnie porażone trus­kawki nie owocują lub mają zdrobniałe owoce. Często też latem więdną i zamierają.


Fot. 2. Jednym z objawów chorobowych jest przebarwianie się młodych liści
na niebieskozielono

We wczesnym stadium rozwoju choroby zamierają wierzchołki młodych korzeni. W przypadku postępującej infekcji korzenie włośnikowe i boczne zamierają, co powoduje, że korzenie pierwotne przybierają wygląd opisywany w literaturze jako „szczurze ogonki” (fot. 3). Jednym z typowych objawów tej choroby jest czerwone zabarwienie walca osiowego (fot. 4) korzenia. Na przekroju podłużnym zainfekowanego korzenia wyraźnie widoczny jest rdzeń przebarwiony na czerwono lub czerwonobrązowo, który odcina się od otaczającej jasnej tkanki kory pierwotnej. Rdzeń może być przebarwiony na całej długości korzenia, aż do korony. Od tych charakterystycznych symptomów pochodzi obecna nazwa tej choroby. ą być trudne do odróżnienia od zdrowych, to są one zawsze źródłem dalszych infekcji. Zamieranie części nadziemnych roślin, przypominające wyżej opisane objawy, może być także wynikiem porażenia truskawki przez inne niż Phytophthora fragariae var. fragariae czynniki fitopatogeniczne. Na przykład w starszych korzeniach truskawki porażonych przez sprawców czarnej zgnilizny korzeni walec osiowy może mieć kolor rdzawobrązowy, co przypomina objawy czerwonej zgnilizny truskawki.


Fot. 3. Zamieranie korzeni włośnikowych i pierwotnych powoduje, że pierwotne korzenie przybierają wygląd „szczurzych ogonków”


Fot. 4. Czerwone zabarwienie walca osiowego to charakterystyczny symptom choroby

Infekcja i rozwój choroby

Cykl rozwojowy P. fragariae var. fragariae przedstawiony jest na schemacie. Zdolność zarodników pływkowych (zoospor) do aktywnego poruszania się w kierunku przeciwnym do przyciągania ziemskiego powoduje, że gromadzą się one w wodzie przy powierzchni gleby lub w sączkach drenarskich. Sprzyja to szybkiemu rozprzestrzenianiu się patogenu na polu, zwłaszcza w obniżeniach terenu.

Gatunek ten dobrze rozwija się w temperaturze 10–15°C. Infekcja następuje jednak już w 2°C, natomiast nie dochodzi do niej w temperaturze 25°C i wyższej. Udowodniono, że poniżej 10°C i w dłuższych okresach z taką temperaturą nasila się zagrożenie za strony tego patogenu, czym wyjaśnić można większe nasilenie choroby po mokrej i ciepłej zimie. Infekcja przebiega szybciej przy wilgotnej i chłodnej pogodzie, typowej dla późnej jesieni lub wczesnej wiosny. Uważa się, że P. fragariae var. fragariae rozwija się i przeżywa w glebach o odczynie pH od 4,0 do 7,6. Ciężkie, gliniaste gleby, które pozostają mokre przez dłuższy czas, stwarzają sprzyjające warunki dla rozwoju patogenu.

Zapobieganie chorobie

Podstawowym źródłem P. fragariae var. fragariae mogą być jawnie lub bezobjawowo (latentnie) porażone truskawki albo zakażona gleba. Patogen rozprzestrzenienia się na polu za pośrednictwem systemu nawadniającego lub narzędzi rolniczych. Z kolei z pola na pole jest przenoszony z zakażonym podłożem, zainfekowanymi sadzonkami truskawek lub na zanieczyszczonych narzędziach rolniczych. Niektórzy badacze podają, że w sprzyjających warunkach patogen może przeżyć w glebie nawet 17 lat bez obecności rośliny żywicielskiej.

W praktyce jedną z najlepszych metod zapobiegania czerwonej zgniliźnie korzeni truskawki jest używanie do nasadzeń certyfikowanego, wolnego od choroby, materiału roślinnego. Plantacje truskawki powinno się zakładać na polach z dobrym drenażem, zlokalizowanych w miejscach, na które nie spływa woda z sąsiednich terenów i w których poprzednio w uprawie truskawek nie stwierdzono choroby. Jeśli to możliwe, do zabiegów agrotechnicznych należy używać tylko własnych narzędzi i maszyn, a w przypadku ich wypożyczania sprawdzić przed użyciem, czy zostały oczyszczone z gleby i resztek roślinnych.

Cykl życiowy Phytophthora fragariae var. fragariae

Related Posts

None found

Poprzedni artykułBIAŁORUSKIE OSIĄGNIĘCIA CZ. II
Następny artykułJESZCZE NIE SAN FRANCISCO…

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz swoje imię

ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.