Wszystkie te zagadnienia poruszano 26 sierpnia podczas warsztatów „Owoce jagodowe w tunelach”, których głównym organizatorem był Haygrove Poland.
Gdzie liczy się jakość
Czerwińsk nad Wisłą i okoliczne miejscowości to znane w kraju „truskawkowe zagłębie”. W wielu gospodarstwach prym wiedzie tradycyjna uprawa polowa, w niektórych – na podniesionych zagonach. Gros produkcji to odmiany owocujące w czerwcu, np. ‘Honeoye’ czy ‘Elsanta’, choć zbieraczy coraz częściej widać na polach także we wrześniu i październiku, kiedy owocują odmiany powtarzające, jak ‘Evie 2’ i ‘Albion’.
W Nowym Przybojewie k. Czerwińska „nowoczesną” uprawą truskawek trudnią się gospodarze spotkania – Barbara i Andrzej (fot. 1) Sosińscy wraz z synem Piotrem, którzy oprócz truskawek (8 ha), uprawiają także maliny (1 ha). Głównym założeniem w tym gospodarstwie jest produkcja wysokiej jakości owoców deserowych, które z powodzeniem mogłyby wypełnić lukę na rynku zarówno przed owocowaniem odmian tradycyjnych, jak i później – aż do listopada. Cel ten został osiągnięty, gdy 3 lata temu zapadła decyzja o przykryciu 2 ha pola przeznaczonego pod uprawę truskawek i budowie zblokowanych tuneli foliowych Serii 4 firmy Haygrove (fot. 2). – Tunele te pozwalają na uniezależnienie uprawy truskawek od warunków atmosferycznych, a przede wszystkim na wydłużenie okresu uprawy – informował podczas spotkania z producentami Marek Jamry z firmy Haygrove. Wypowiedź tę potwierdził również A. Sosiński, przedstawiając wymagania stawiane dostawcom owoców do sieci supermarketów. – Zmienna pogoda latem i trwające czasem kilka dni opady deszczu uniemożliwiają zbiór. Gdybym nie miał tuneli, nie mógłbym zagwarantować codziennych dostaw zamawianej partii owoców – mówił gospodarz.
Fot. 2. Uprawa truskawek w zblokowanych tunelach foliowych Serii 4 pozwala na wydłużenie sezonu i uzyskanie wyższych cen za owoce
W obecnej sytuacji, gdy w gospodarstwie założono osłony, A. Sosiński (jako przedstawiciel 6-osobowej grupy producentów rolnych) mógł podpisać umowę kontraktacyjną z jedną z sieci supermarketów. To pozwala na zagospodarowanie 70% zbieranych owoców, pozostała część jest sprzedawana na rynkach hurtowych. Owoce są zbierane do 0,5-kg opakowań (fot. 3), które umieszczane są w plastikowych lub kartonowych skrzyneczkach. Tak zapakowane truskawki – po wstępnym schłodzeniu – są przechowywane w chłodni na terenie gospodarstwa w temperaturze nieprzekraczającej 6°C. W tym roku zamówienia z sieci supermarketów nie były duże, gdyż cena truskawek wahała się od 12 do 16 zł/2 kg. Tak wysoki koszt nie był atrakcyjny dla finalnego odbiorcy owoców, czyli konsumenta. W przyszłym roku A. Sosiński ma nadzieję, że zamówienia będą wyższe i na ten właśnie rynek będzie w stanie przeznaczyć cały zebrany plon.
Fot. 3. Opakowania o pojemności 0,5 kg są dostosowane do wymagań stawianych przez odbiorców
O technologii uprawy…
W gospodarstwie w Nowym Przybojewie część roślin uprawianych „pod chmurką” sadzona jest w sposób tradycyjny, na płasko, i ściółkowana słomą. Jednak zarówno w uprawie polowej, jak i w tunelach dominuje produkcja na podniesionych zagonach, wyłożonych folią czarną (fot. 4a) lub białą (fot. 4b) oraz zaopatrzonych w linię nawadniającą i do fertygacji, umieszczoną pośrodku zagonu (fot. 5). Jak informował ogrodnik, na takich zagonach rośliny sadzi się w systemie dwurzędowym (choć niektórzy preferują trzy rzędy, wtedy potrzebne są dwie taśmy kroplujące Azud Line), a na 1 ha mieści się 40–45 tys. roślin. Do tego roku przejścia między zagonami w tunelach były wyściełane słomą, ale gospodarz odchodzi powoli od tego systemu, gdyż niewymłócone ziarna stają się miejscem żerowania gryzoni.
Fot. 4. Podwyższone zagony mogą być wyściełane folią: czarną…
… i białą
Fot. 5. Taśma kroplująca położona pod folią między rzędami truskawek
[NEW_PAGE]Uformowane za pomocą maszyny zagony są zwykle wykorzystywane przez dwa sezony wegetacyjne. Po tym czasie są one likwidowane, a gleba w tunelu jest odkażana chemicznie przez wyspecjalizowaną firmę. Ten zabieg, zdaniem A. Sosińskiego, jest konieczny, gdyż zmniejsza straty młodych roślin w wyniku infekcji chorobami odglebowymi, a dodatkowo w istotny sposób ogranicza występowanie groźnych w uprawie truskawki szkodników glebowych, np. drutowców czy pędraków. Dezynfekcja podłoża niszczy również nasiona chwastów zalegające w głębszych warstwach gleby.
Po chemicznym odkażaniu wskazane jest wzbogacenie podłoża w pozytywne mikroorganizmy. Dodatkowym zabiegiem, jaki producent wykonuje podczas sadzenia roślin, jest aplikacja EM-ów, czyli efektywnych mikroorganizmów. Po zabiegu odkażania wspomagają one regenerację kultur pożytecznych mikroorganizmów naturalnie żyjących w glebie.
Nawożenie uprawy na rynnach odbywa się w oparciu o nawozy wieloskładnikowe i program fertygacji opracowany przez firmę Yara Poland. Ponadto w czterech tunelach w gospodarstwie pp. Sosińskich stosowany był w tym roku program wspomagający wzrost i plonowanie truskawek, dostarczony przez firmę BioAgris, oparty na produktach: Inicium, Terra Sorb Macro Radicular oraz Terra Sorb Complex, BlackJak, Bio- Cal i Polyversum.
…i odmianach
W uprawie polowej A. Sosiński wykorzystuje odmiany owocujące tradycyjnie, m.in. ‘Filicia’, oraz powtarzające owocowanie, np. ‘Albion’. Plonowanie odmian wczesnych jest dodatkowo przyspieszane przez przykrywanie roślin włókniną (Agrimpex). Owoce uzyskiwane przed tradycyjnym terminem zbioru osiągają znacznie wyższą cenę. W tunelach foliowych rośliny (z sadonek frigo) zwykle sadzi się w połowie kwietnia. Jak informował gospodarz, w przypadku odmian powtarzających owocowanie wskazane jest obrywanie kwiatów i rozłogów w pierwszym okresie po posadzeniu, a także odpowiednie nawożenie startowe. Tylko takie zabiegi pozwolą odpowiednio rozbudować część wegetatywną rośliny, co wpłynie na wysokie i obfite plonowanie w drugiej połowie sezonu, aż do pierwszych mrozów.
Zbiór owoców odmiany ‘Florentina’ rozpoczęliśmy w tym roku 10 lipca, a cena uzyskiwana za owoce poza tradycyjnym terminem zbioru truskawek jest zadowalająca – mówił z uśmiechem na twarzy ogrodnik. Informacje te potwierdził również Zbigniew Pisarek z firmy FlevoPlant, dodając, iż ‘Florentina’ jest mało podatna na mączniaka prawdziwego i zgniliznę korony truskawki, a dzięki dość twardej skórce, może być transportowana nawet na dalekie odległości. Wśród innych odmian uprawianych w tunelach są ‘Florina’ i ‘Evie 2’. Bardzo pozytywnie producent wypowiadał się także o odmianie ‘Albion’, która zarówno w polu, jak i w tunelu owocuje bez przerwy od połowy lipca do pierwszych mrozów, a przy tym nie obserwuje się u niej objawów werticiliozy i antraknozy.
Nowe rozwiązanie
W jednym z tuneli w odwiedzonym gospodarstwie wiosną br. zainstalowano system pojedynczych rynien uprawowych (fot. 6). Jak podkreślał gospodarz, było to jego marzeniem od momentu zadaszenia upraw i chciałby, aby w przyszłości taki system zainstalowano we wszystkich tunelach. Jak informował Leszek Sawicki, prezes firmy Haygrove Poland, wysokość instalacji rynien uprawowych dostarczanych przez jego firmę może być dostosowana do wymagań klienta. W gospodarstwie umieszczono je na wysokości 150 cm. Rynny są wykonane z blachy ocynkowanej grubości 0,65 mm i są podtrzymywane za pomocą systemu stalowych rur o średnicy 40 mm, które w rzędzie ustawione są co 3 m. Haygrove dostarcza producentom wszystkie niezbędne elementy: począwszy od rynien, słupków, uchwytów, sznurka (do wczesnych odmian) i taśmy, a na systemie odprowadzenia nadmiaru pożywki kończąc.
Fot. 6. System pojedynczych rynien uprawowych dostarczony przez Haygrove Poland
W zależności od uprawianej odmiany truskawek, na metr bieżący rynny sadzi się 6–10 roślin (72 tys. roślin na 1 ha uprawy). Na rynnach istnieje możliwość uprawy roślin bądź to w matach kokosowych, bądź w donicach wypełnionych substratem. A. Sosiński w swoim gospodarstwie wykorzystał gotowe maty uprawowe firmy Ceres – Ceres Kokopak. Dostarczone maty miały przygotowane zarówno otwory drenażowe, jak i nacięcia folii ułatwiające sadzenie truskawek. Pierwsze rośliny ‘Evie 2’ posadzono w połowie maja, a do każdej rośliny doprowadzono kroplownik o wydajności 2l/h z kompensacją firmy Azud (fot. 7). Systemem nawadniania i nawożenia (zamontowanym i serwisowanym przez firmę Soldrip; fot. 8) steruje mikser nawozowy z pompą o wydajności 18 m3/h.
Fot. 7. Rośliny ‘Evie 2’ posadzono w maty kokosowe w połowie maja (zdjęcie z 29.05)
Fot. 8. Woda do fertygacji z zanieczyszczeń mechanicznych oczyszczana jest za pomocą zestawu samopłuczących filtrów dyskowych Azud Helix Automatic
Następną inwestycją, jaką planuje A. Sosiński jest wykonanie systemu recyrkulacji pożywki nawozowej. Przelew pożywki, który spływa z rynien uprawowych magazynowany będzie w oddzielnym zbiorniku i ponownie użyty do fertygacji. Zdecydowanie obniży to koszty nawożenia oraz jest to zgodne z obowiązującą tendencją ochrony środowiska i zasobów wody.
Dorota Łabanowska-Bury
Fot. 1-8 D. Łabanowska-Bury
