Kupuje Pan węgiel z akcyzą czy bez?

Od 2 stycznia 2012 roku węgiel i koks stały się wyrobami objętymi podatkiem akcyzowym. Osoby kupujące węgiel, który będzie użyty na potrzeby gospodarstwa ogrodniczego (rolnego) są od niego zwolnione. Czy warto skorzystać z tego zwolnienia? Co ono oznacza dla ogrodnika (rolnika)?


Dyrektywa Rady UE 2003/96/WE z 27 października 2003 r. (tzw. dyrektywa energetyczna) obowiązująca od 1 stycznia 2004 r. nakłada na państwa członkowskie UE (w tym Polskę) obowiązek opodatkowania akcyzą wszelkich paliw opałowych, a więc także węgla, koksu, brykietów. W chwili przystępowania do Unii Polsce udało się wynegocjować bezwarunkowe zwolnienie od akcyzy końca 2011 roku. Termin ten już upłynął. Dlatego od stycznia 2012 roku zmieniona została ustawa z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626 z późn. zm.). Nowe przepisy do wspomnianej ustawy wprowadził art. 21 ustawy z 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 232, poz. 1378). Przewidują one zwolnienia podmiotowe od wspomnianego podatku – na szczęście także osoby kupujące węgiel na potrzeby gospodarstwa ogrodniczego, a także rolnego (podobnie jak, między innymi podmioty systemu oświaty, placówki lecznicze). Nie oznacza to jednak, że w stosunku do nich nie będą stosowane procedury związane z nowymi przepisami. I tak odnosząc się do zmienionych przepisów, możemy rozważyć trzy sytuacje, w których może znaleźć się ogrodnik (rolnik):
1)    kupując węgiel zużywany na potrzeby ogrodnicze (rolnicze) – art. 31a ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku akcyzowym,
2)    kupując opał anonimowo,
3)    pośrednicząc w obrocie nim.
Dodać należy, że nowe przepisy zawierają zwroty niedookreślone, dlatego ich interpretacja już teraz jest trudna.

Opał na potrzeby gospodarstwa
Przy sprzedaży na rzecz podmiotów, które mają prawo do zwolnienia z podatku akcyzowego sprzedawca musi wystawiać  tak zwany dokument dostawy. Obecnie obowiązujący wzór dokumentu dostawy jest taki sam, jak dokument dotyczący na przykład zakupu gazu do celów grzewczych. Dokument ten – zgodnie ze znowelizowaną ustawą o podatku akcyzowym – należy dołączyć do przemieszczanych wyrobów węglowych (art. 31a ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym). Jednak na pytanie: co to jest przemieszczanie wyrobów węglowych ustawodawca nie odpowiada jednoznacznie. Taki zapis z pewnością będzie powodował rozbieżności interpretacyjne. Rozważmy to na następującym przykładzie:

Ogrodnik przyjeżdża ciągnikiem z przyczepą, aby kupić i odebrać węgiel od sprzedawcy (skład węgla). Po jego zakupieniu i załadowaniu jedzie do swojego gospodarstwa. Jest to niewątpliwie przemieszczenie wyrobów węglowych własnym transportem z terenu sprzedawcy do swojego gospodarstwa. Jak w takim przypadku wygląda wystawianie dokumentu dostawy? Otóż przemieszczenia dokonuje sadownik, więc powinien wystawić dokument dostawy i potwierdzić na nim dostarczenie węgla w miejscu jego odbioru (miejscem odbioru jest gospodarstwo sadownika). Stąd wynika, że powinien wystawić dokument sam sobie (będąc dostawcą węgla i jednocześnie jego odbiorcą).

Przykład ten wskazuje na niedoskonałość zapisów ustawy. Dokument dostawy – zgodnie z przepisami – musi być dołączany do transportowanego węgla i potwierdzany przez odbiorcę w miejscu, do którego węgiel jest przewożony. Czy jest to racjonalne? Nie. Dlatego, moim zdaniem, te zasady należy sprecyzować. Spotkałam się już z opiniami ekspertów, którzy uważają, że zwrot „przemieszczanie” powinien być interpretowany w związku z tytułem prawnym, a nie fizycznym przesunięciem. Ponadto ogrodnik zobowiązany będzie podać sprzedawcy węgla do wystawienia dokumentu dostawy swoje dane osobowe (imię, nazwisko, adres). Można tu zapytać: co z ochroną danych osobowych? (Danych można nie podawać, ale o tym w dalszej części). Następnie składa podpis na wspomnianym dokumencie celem potwierdzenia odbioru dostawy i zostawia sobie jeden egzemplarz dokumentu.

Inna sytuacja:
Do ogrodnika przyjeżdża transport z węglem. Przedstawiony zostaje ogrodnikowi  dokument dostawy, aby uzyskać potwierdzenie odbioru. Może się zdarzyć, że odbiorca nieprawidłowo potwierdzi odbiór na dokumencie dostawy. Dokument może się też gdzieś zagubić i nie wrócić do sprzedawcy wegla.

Wówczas mogą powstać kłopoty z ewidencją wyrobów węglowych zużywanych do celów zwolnionych z podatku (art. 31a ust. 3 pkt 6 ustawy o podatku akcyzowym). Bo jak zaewidencjonować dokument dostawy z podpisem jej odbioru, jeśli dostawa nie została potwierdzona lub dokument został zagubiony? Pozytywne jest jednak to, że jeśli zdecydujemy się skorzystać z przysługującego nam zwolnienia z podatku akcyzowego i spełnimy wymagania narzucone przepisami (np. podamy dane osobowe do dokumentu dostawy) to wówczas kupujemy węgiel po niższej cenie, bez doliczonej akcyzy.

[NEW_PAGE]Zakup anonimowy
To alternatywny sposób zakupu węgla, przy którym nie stosujemy się do nowych przepisów i nie korzystamy ze zwolnienia podatkowego. Kupujemy węgiel tak jak dotychczas. Nie ma tu wystawiania dokumentu dostawy ani potwierdzania jej odbioru. Jednak wtedy liczmy się z tym, że zakupiony przez nas węgiel będzie droższy. Do jego ceny bowiem zostanie doliczona akcyza i VAT od niej (około 37 zł i 50 gr za każdą tonę czyli 30 zł 50 groszy akcyzy + 7 zł VAT).

Warto zatem – zanim pójdziemy kupić węgiel –  dokonać wyboru: kupujemy go taniej i spełniamy ustawowe wymogi czy też kupujemy drożej, ale bez konieczności spełnienia jakichkolwiek warunków.

Pośrednik w obrocie
Zdarzają się przypadki, że kupujemy węgla więcej w celu jego rozsprzedania innym drobnym klientom – pośredniczymy w zakupie. Wtedy musimy uzyskać status tzw. pośredniczącego podmiotu węglowego. Jest to podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju, dokonujący sprzedaży, dostawy wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów węglowych, podlegających zwolnieniu od akcyzy (art. 2 pkt 23a ustawy o podatku akcyzowym). Zwrócić tu należy uwagę, że dokument dostawy powinien być wystawiony zarówno w przypadku relacji: skład węgla – pośrednik, jak i pośrednik – drobny klient. Tak więc mamy dwa dokumenty dostawy. Moim zdaniem przestrzeganie takiego rozwiązania w praktyce będzie trudne. Ilość dokumentów się zwiększa, co może powodować bałagan w ich przesyłaniu, odbieraniu, potwierdzaniu. Czy to potrzebny formalizm? Ponadto podmiot pośredniczący powinien tak zaplanować sposób obrotu węglem, aby nie poniósł ryzyka podatkowego, na przykład gdy wykorzystał zwolnienie w sytuacji, gdy nie jest ono wymagane. Zidentyfikowanie przez organy celne takich naruszeń warunków zwolnienia skutkować będzie odpowiedzialnością podatkową. Dlatego, w przypadku zasobów węgla zużywanych do produkcji ogrodniczej, warto zadać sobie pytanie: jak udokumentować taki sposób przeznaczenia węgla? Jednym z rozwiązań może być składanie oświadczeń przez ogrodników. Sprzedawca pośrednika też może kontrolować, na przykład może żądać, aby pośrednik (kupujący) przedstawił wydane przez właściwego naczelnika urzędu celnego pisemne potwierdzenie przyjęcia powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot węglowy (sprzedawca może też sprawdzić status kupującego pośrednika w Biuletynie Informacji Publicznej – art. 31a ust. 3 pkt 8 ustawy o podatku akcyzowym).
Zatem pośrednicy w obrocie węglem są traktowani jak „pośredniczące podmioty węglowe” – ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Podsumowując rozważania należy stwierdzić, że ustawodawca, być może, poszedł w stronę zbytniego formalizmu. Na przedstawionych w tym artykule przykładach widać, że przepisy są niejednoznaczne i nie obejmują wszystkich przypadków, które z pewnością wystąpią w praktyce.

Related Posts

None found

Poprzedni artykułPrezydencki projekt ustawy o nasiennictwie trafił do Sejmu
Następny artykułSą pieniądze na dofinansowanie płatnych usług doradczych

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz swoje imię

ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.