„Nagroda ta jest najwyższym międzynarodowym wyróżnieniem w obszarze fitotechnologii, przyznawanym jednej osobie w roku i w przypadku prof. Gawrońskiego stanowi uznanie za wyróżniające się badania naukowe, prace dydaktyczną ze studentami oraz rozwój tej nowej dyscypliny” – informuje w przesłanym komunikacie Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego.
Zainteresowania naukowe prof. Gawrońskiego dotyczą roślin. W pierwszych latach jego prace poświęcone były herbologii, a konkretnie odporności roślin na stosowane środki chemiczne do ich zwalczania. Mechanizm tego procesu, obecnie badany już na poziomie molekularnym, jest nadal intrygujący, gdyż rośliny, jako organizmy prowadzące osiadły tryb życia musiały, w trakcie ewolucji, wykształcić mechanizmy obronne, aby przeżyć.
„Osiągnięty w ostatnich dziesięcioleciach standard życia społeczeństwa w wielu przypadkach uzyskano kosztem środowiska naturalnego. Podczas analizy wywołanych przez człowieka zagrożeń stwierdzono, że jedyną grupą organizmów wyższych, które są w stanie przetrwać na bardzo toksycznych stanowiskach są rośliny. Jednym z bardziej interesujących wyników badań z tamtych lat było odkrycie, że te same mechanizmy, którymi rośliny degradują pestycydy, są wykorzystywane również do degradacji innych zanieczyszczeń, które pojawiają się w wyniku działalności człowieka np. zanieczyszczenie gleb ropą naftową czy powietrza spalinami samochodowymi” – czytamy w komunikacie SGGW.
W następnych kilku latach rozwój tych badań na świecie stworzył w ramach biotechnologii środowiskowej nową dyscyplinę naukową zwaną fitoremediacją, której nazwa wywodzi się od greckiego wyrazu phyto – roślina i wyrazu remedium – odtrutka, środek przeciwko złu. Fitoremediacja wykorzystuje rośliny do oczyszczenia gleby, wody i powietrza. W pierwszych latach badania prowadzone pod kierunkiem prof. Gawrońskiego dotyczyły gleb zanieczyszczonych w tym szczególnie ołowiem i wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA).
Około 10 lat temu w Samodzielnym Zakładzie Przyrodniczych Podstaw Ogrodnictwa SGGW podjęto badania nad wykorzystaniem roślin do fitoremediacji powietrza w terenach zurbanizowanych. Właśnie pionierskie badania zespołu kierowanego przez prof. Gawrońskiego z zakresu fitoremediacji powietrza stanowiły podstawę do odznaczenia nagrodą Miltona Gordona.
Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl
