Ponadto dużym zainteresowaniem zwiedzających cieszyły się maszyny do przygotowania szparagów do obrotu handlowego, w tym sortownice i urządzenia do pęczkowania.
Hanowerskie targi
Głównym organizatorem i pomysłodawcą targów Interaspa jest Dietrich Paul, szef organizacji Asparagus Handels- und Vertriebs, która zajmuje się sprzedażą i dystrybucją szparagów na terenie Niemiec. Produkcja szparagów jest bardzo ważną gałęzią niemieckiego ogrodnictwa i z tego powodu te targi uważamy za bardzo istotne dla osób związanych z uprawą, przygotowaniem do obrotu oraz dystrybucją tych warzyw. Ponadto spotykamy się na tej imprezie już po raz 6. i z dumą stwierdzam, że z roku na rok targi cieszą się coraz większą popularnością – mówił D. Paul. Do 2008 r. spotkanie dla producentów szparagów i truskawek było częścią innych targów, jednakże pomysł wydzielenia tych dwóch grup roślin okazał się, według organizatorów, strzałem w dziesiątkę. W tym roku na targach znalazły się stoiska 250 firm z Niemiec, Holandii i Belgii, ale także wiele przedstawicielstw międzynarodowych organizacji i przedsiębiorstw. W ciągu dwóch dni imprezę odwiedziło 2,8 tys. osób. Dla uczestniczących w niej ogrodników jest to niepowtarzalna okazja do nawiązania kontaktów handlowych oraz zawarcia kontraktów na zakup maszyn bądź gotowych technologii dla swoich gospodarstw.
Zbiór kombajnowy szparagów
Swoją premierę na hanowerskich targach miał samobieżny kombajn do zbioru szparagów – Molly (fot. 1), będący prototypem skonstruowanym przez pracowników firmy Böckenhoff Folien. Modułowa konstrukcja Molly umożliwia podczas przejazdu jednoczesne podniesienie folii na redlinie, wycinanie i zbiór wypustek oraz ponowne przykrycie wałów. W trakcie przejazdu kombajn nie uszkadza karp, a obrotowy wał na określonej głębokości wycina wypustki przeznaczone do zbioru. Dodatkowo Molly jest wyposażony w elementy poprawiające kształt redliny i dociskające okrywę. Urządzenie może być również wykorzystywane do formowania i nakrywania folią redlin w początkowym okresie zakładania plantacji. Kombajn mogą równocześnie obsługiwać dwie osoby, które, siedząc, wkładają odcinane szparagi do skrzynek.
Drugim innowacyjnym rozwiązaniem do zbioru szparagów był zaprezentowany przez firmę Ai-solution – KIRPY DE.21. Jest to kombajn zaczepiany do ciągnika. Istnieje możliwość zamontowania panelu sterowania w kabinie ciągnika. Kombajn może być użytkowany nawet przez 24 godziny na dobę, dzięki zamontowaniu oświetlenia. Wysokość dyszla jest regulowana i umożliwia ustawienie optymalnej wysokości cięcia wypustek. Maszynę, w zależności od wersji (standardowa lub dłuższa), może jednocześnie obsługiwać od 2 do 6 osób, które podczas zbioru mogą wstępnie sortować zbierane wypustki.
Szybkie schładzanie szparagów
Zebrane, wstępnie umyte i posortowane w skrzynkach szparagi powinny być jak najszybciej schłodzone, gdyż tylko wtedy zachowają najwyższą jakość. Najlepsze do tego celu są komory chłodnicze lub baseny chłodzące. Kilka rodzajów basenów wytwarzających tzw. wodę lodową (fot. 2) zaprezentowały na targach firmy Mefus & Frisch Kältetechnik oraz Kälte-Klima Austen. Według producentów basenów, ich rozmiar i wydajność powinny być dostosowane do wielkości produkcji w gospodarstwie. Zdaniem przedstawicieli firm prezentujących te urządzenia, baseny z wbudowanym obiegiem wody są lepszym rozwiązaniem niż komory chłodnicze. Szparagi pozostawione w wannie wypełnionej zimną wodą (0–2°C) przez około 30 minut (w zależności od temperatury otoczenia) są chłodzone równomiernie, gdyż woda otacza je ze wszystkich stron. Przedsiębiorstwo Kälte-Klima Austen prezentowało kilka takich basenów, z których najmniejszy jest dostosowany do potrzeb gospodarstwa o powierzchni uprawy szparagów do 3 ha, mieści 10 skrzynek wielkości 30 x 50 cm bądź 6 większych pojemników – 40 x 60 cm. W tym basenie schłodzenie 150 kg szparagów z temperatury 20°C do 1°C trwa 30 minut. Największy basen oferowany przez to przedsiębiorstwo jest rekomendowany do wykorzystania w gospodarstwie, w którym szparagi są uprawiane na powierzchni 25 ha, i mieści jednocześnie 44 mniejsze bądź 24 większe skrzynki. Wszystkie baseny są wykonane ze stali nierdzewnej i wyposażone w kółka do swobodnego przemieszczania w obrębie hali czy chłodni. Firma może również wykonać basen na indywidualne zamówienie klienta.
Fot. 2. Baseny chłodzące z wodą lodową firmy Kälte-Klima Austen
W ofercie firmy Mefus & Frisch Kältetechnik znalazły się także komory schładzające do szparagów. Są one projektowane i wykonywane zgodnie z zapotrzebowaniem klienta pod względem ich wielkości. Dzięki zainstalowaniu pomp o dużej wydajności, możliwe jest równomierne schłodzenie 15 ton wypustek w ciągu godziny. Komora jest izolowana zewnętrznie, a zbiornik wody lodowej wykonany z tworzywa sztucznego. W komorze możliwe jest schładzanie zarówno warzyw umieszczonych w skrzynkach, jak i w opakowaniach jednostkowych ułożonych na palecie.
Ochrona plantacji szparagów
Maszyny do opryskiwania 2, 3, a nawet 4 rzędów jednocześnie były początkowo konstruowane z zamiarem wykorzystania w ochronie wielkoobszarowych plantacji winorośli wymagających wydajnych urządzeń. Ta myśl techniczna zapoczątkowała wielorzędowe opryskiwacze sadownicze, jak również te do ochrony plantacji szparagów. Najnowszą propozycją przedstawioną w Hanowerze przez niemiecki koncern Wanner był opryskiwacz o wysokiej wydajności, wyposażony w zbiornik o pojemności od 600 do 1500 l (fot. 3). Zbiornik ten jest krótki i wysoki, dzięki czemu opryskiwacz jest bardziej zwrotny i łatwiej nim manewrować. Na targach prezentowano model zaczepiany do ciągnika. Na ramie tego opryskiwacza zawieszone są pionowe rury z obrotowymi dyszami (4 lub 6 szt.).
Fot. 3. Opryskiwacz do szparagów Wanner K1500
Urządzenie może chronić plantacje szparagów, na których zastosowano rozstawę rzędów od 2 do 3,6 m. Istnieje możliwość mechanicznego dostosowania wysokości i szerokości roboczej dysz. Poszczególne sekcje opryskiwacza oraz ciśnienie mogą być zdalnie sterowane z kabiny operatora. W przypadku modelu z największym zbiornikiem o pojemności 1500 l, pompa osiąga wydajność 140 l/min. przy ciśnieniu 50 bar. W modelu ze zbiornikiem 600-litrowym wydajność pompy, przy ciśnieniu 40 bar, wynosi 70 l/min.
[NEW_PAGE]Sortowanie wypustek szparagów
Kolejnym etapem przygotowującym szparagi do obrotu handlowego jest ich sortowanie. Całkowicie skomputeryzowane linie służące do tego celu prezentowano m.in. na stoisku międzynarodowej firmy Neubauer Automation. Maszyny te umożliwiają dokładne mycie, przycinanie na pożądaną długość oraz sortowanie warzyw na kilkanaście klas jakościowych.
Duże zainteresowanie zwiedzających targi wzbudziła linia Espaso (fot. 4) – model typu „wszystko w jednym” (ang. all-in-one), w którym sortowanie jest połączone z ważeniem (poprzez zintegrowanie urządzenia z linią Aspawaag) i wiązaniem wypustek w pęczki (linia Aspapack). Maszyna Espaso powstała we współpracy z producentami szparagów – klientami Neubauer Automation, i odpowiada ich najwyższym wymaganiom. Linia jest przystosowana do sortowania szparagów zielonych i białych. Wysoka automatyzacja pozwala na zmniejszenie do minimum liczby obsługujących ją osób. W urządzeniu nie stosuje się żadnych olejów smarnych, które mogłyby wpłynąć negatywnie na smak sortowanych szparagów. Technologia zastosowana w myjce (dwa obiegi wody) pozwala na uzyskanie czystych wypustek, nawet jeśli bezpośrednio po zbiorze były one oblepione bardzo kleistą glebą. Podczas sortowania każda wypustka jest obracana i w tym czasie powstaje kilkanaście zdjęć, dzięki którym jest ona klasyfikowana do odpowiedniej, wcześniej określonej klasy. Kryteria sortowania dotyczą takich parametrów wypustek, jak: długość, grubość, krzywizna, purpurowe lub zielone przebarwienia, kiełkowanie, ordzawienia, podwójne główki, uszkodzenia mechaniczne, masa, jakość przycięcia czy długość po rozciągnięciu. Wydajność maszyny wynosi 36 tys. szparagów w ciągu godziny.
Fot. 4. Maszyna Espaso – model typu „wszystko w jednym”
Maszyny do obierania szparagów
Z oferty firmy Tenrit Foodtec, przodującego producenta maszyn dla przetwórstwa spożywczego, zaprezentowano m.in. dwie maszyny do obierania szparagów: Tenrit Solo i Tenrit Plus. Pierwszy model – Tenrit Solo, to mobilne urządzenie, dzięki któremu szparagi mogą być obierane nawet bez użycia wody (zastosowano zamknięty obieg wody) lub przy niskim jej zużyciu (5,5 l/min.). Urządzenie jest standardowo wyposażone w ekran dotykowy, którego obsługę można zaprogramować w kilkunastu językach. Noże wykonane są ze stali nierdzewnej, z systemem szybkiej wymiany, a oscylujące podwieszane rolki transportowe zapewniają optymalne wyniki obierania skórki wypustek. Wydajność tego urządzenia to przygotowanie około 3,6 tys. wypustek (180 kg) w ciągu godziny. Drugi prezentowany na targach model – Tenrit Plus (fot. 5), to największa na świecie stacjonarna maszyna do obierania szparagów. Urządzenie, dzięki swojej modułowej budowie, pozwala na zwiększenie mocy produkcyjnej, zależnie od liczby modułów – od 7,2 tys. wypustek (360 kg/ha; 2 moduły) do 10,8 tys. wypustek (540 kg/ha; 3 moduły) lub nawet 14,4 tys. wypustek na godzinę (720 kg/ha; 4 moduły). Urządzenie to zastępuje pracę 6 osób.
Fot. 5. Maszyna do obierania szparagów – model stacjonarny Tenrit Plus
Dorota Łabanowska-Bury
Fot. 1-5 D. Łabanowska-Bury
