Ze względu na dużą liczbę opadów w lipcu, największy problem na plantacjach malin owocujących na pędach jednorocznych sprawiły w bieżącym sezonie szara pleśń (Botrytis cinerea) na owocach i rdza maliny (Phragmidium rubi-idaei), która wystąpiła w dużym nasileniu na nadziemnych organach głównie odmiany ‘Polka’.
Szara pleśń maliny „powtarzającej”
Występuje w dużym nasileniu, głównie w latach wilgotnych i ciepłych. Zarodniki grzyba mogą kiełkować tylko w obecności wody, a optymalna temperatura infekcji wynosi 18–25°C. W lipcu br. panowały więc idealne warunki do rozwoju i rozprzestrzeniania się patogenu. W tak sprzyjających okolicznościach porażeniu mogło ulec nawet 50–70% owoców na plantacjach, w zależności od prowadzonej ochrony chemicznej. Na chorych owocach widoczne były gnilne plamy pokrywające się charakterystycznym szarym, puszystym nalotem grzybni i zarodników konidialnych. Takie typowe objawy szarej pleśni masowo ujawniają się także w trakcie przechowywania i transportu malin. Z tego powodu ochronę przed szarą pleśnią powinno się prowadzić każdego roku. Najbardziej podatne na porażenie są otwarte kwiaty, dlatego profilaktyczne zabiegi zaleca się rozpocząć właśnie podczas kwitnienia malin. Bardzo ważne są odpowiedni dobór środków ochrony i termin wykonywania zabiegu, który powinien uwzględniać długość kwitnienia odmiany, temperaturę powietrza i prognozowane opady. Istotne jest dokładne pokrycie roślin cieczą roboczą.
Do zwalczania szarej pleśni na malinie poleca się: Switch 62,5 WG, Signum 33 WG, Mythos 300 SC, Teldor 500 SC, Rovral Aquaflo 500 SC oraz Sadoplon 75 WP. Przy zachowaniu karencji preparaty Signum 33 WG i Teldor 500 SC (odpowiednio 3 i 1 dzień) można stosować między zbiorami, szczególnie w warunkach silnych opadów.
Rdza maliny
Intensywnie ujawniła się w bieżącym roku, głównie na odmianie ‘Polka’. Porażenie krzewów dochodzące nawet do 70% obserwowano między innymi w rejonie Lubelszczyzny oraz w woewództwie zachodniopomorskim. Pierwsze objawy rdzy można obserwować już wiosną (maj, czerwiec) na górnej stronie młodych liści i pędach. Mają one postać żółtopomarańczowych czareczek, które są skupieniami ogników (ecjów) wypełnionych zarodnikami ognikowymi. Spotyka się je także na ogonkach liściowych, szypułach kwiatostanów i działkach kielicha. Na przełomie czerwca i lipca na dolnej stronie liści, na szypułce, działkach kielicha i pestkowcach tworzą się pomarańczowordzawe skupienia letnich zarodników – rdzawnikowych (uredospor). Stadium rdzawnikowe, z masową produkcją zarodników, odgrywa najważniejszą rolę w rozprzestrzenianiu się choroby. Od połowy lipca aż do późnej jesieni na porażonych częściach rośliny pojawiają się czarne skupienia zarodników przetrwalnikowych (teliospor), w postaci których patogen zimuje. Silnie porażone liście przedwcześnie opadają, co powoduje osłabienie roślin, a w konsekwencji gorsze plonowanie oraz spadek odporności na mróz. W celu ograniczenia choroby na plantacjach malin nawadnianych lub założonych na żyznej glebie zaleca się wycinanie do końca maja wszystkich pędów. Pozwala to na uniknięcie wczesnych infekcji i zmniejszenie presji chorobowej. Niestety nie ma obecnie zarejestrowanych środków do ochrony maliny przed tą chorobą.
Przede wszystkim profilaktyka
Ze względu na niewielki asortyment fungicydów do stosowania na plantacjach malin, bardzo pomocna w prawidłowej ochronie jest profilaktyka, w tym czynniki agrotechniczne ograniczające nasilenie chorób:
– zdrowe sadzonki;
– prowadzenie plantacji przy drutach, co pozwala na szybkie obsychanie pędów i dokładne pokrycie ich środkiem ochrony roślin;
– odchwaszczanie plantacji i usuwanie nadmiaru młodych pędów zagęszczających rzędy, umożliwiające szybkie przewietrzanie i obsychanie roślin;
– zmniejszenie nawożenia azotowego;
– wycinanie do końca maja wszystkich pędów.
