Odmiany amerykańskie i chińskie
Brzoskwinie te trafiły do Anglii i USA na początku XIX wieku z Chin. W wydanej w 1917 roku książce „The Peach of New York” pomolog amerykańskiU. P. Hedrick wymienia ponad 2000 odmian brzoskwini, w tym kilka o spłaszczonych owocach, takie jak: 'Angel’ (wprowadzona do uprawy w 1889 r.), 'Bidwell Early’ (1891), 'Bidwell Late’ (1891), 'Clara’ (1902), 'Hall’ (1900), 'Jewell’ (1896), 'Maggie’ (1896), 'Peento’ (1889), 'Suber’ (1902), 'Waldo’ (1886). Znaleziony w USA w 1938 r. na drzewie płaskoowocowej brzoskwini mutant, nazwany’Luken’s Peach’, stał się potem popularny w Kalifornii. Do najnowszych odmian amerykańskich należy 'Ufo’ — jej owoce, o masie 60–80 g, bardzo wcześnie dojrzewają, mają żółty i smaczny miąższ. Hodowla tych brzoskwiń rozwinęła się najlepiej właśnie w Stanach Zjednoczonych i w Chinach.
Płaskoowocowe brzoskwinie z racji pochodzenia są bardzo popularne w Chinach. Otrzymano tam wiele odmian o dość dużych owocach. Dla przykładu 'Huanggroupantao’ ma owoce o masie do 200 g (po bardzo silnym przerzedzeniu zawiązków). Miąższ jest pomarańczowy, miękki, soczysty, aromatyczny. Inne odmiany mające produkcyjne lub amatorskie znaczenie to: 'Baimang Pantao’, 'Ruipan No.4′, 'Sahuahong Pantao’, 'Wanpantao’, 'Xiangjinpan'(owoce do 130 g), 'Xinhong Zaopantao’, 'Yulupantao’, 'Zaolu Pantao’, 'Zaoshuomi’, 'Zaokuimi’ (owoce do 130 g), 'Zhingqiou Pantao’ (owoce do 140 g), 'Zhaugjianbang’.
’Saturn’
W kolekcji Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa odmiana 'Saturn’ (fot. 1), uprawiana w sadach m.in. południowej Francji, oceniana jest od kilku lat i porównywana z tradycyjnymi odmianami brzoskwiń. Drzewa zostały posadzone w Sadzie Doświadczalnym Dąbrowice wiosną 1999 roku.
FOT. 1. TAK OWOCUJE 'SATURN’ W SZD W DĄBROWICACH
Odmiana ta uzyskana została z krzyżowania odmiany 'Pallas’ z mieszańcem NJ 602903[(’Golden Globe’ x R1T6 (’Early Hale’ x 'Peento’)]. Selekcyjny klon testowany był w stanie New Jersy (USA) od 1977 r. jako NJF2, i wprowadzony został do uprawy w 1980 r. Odmianę opatentowano w USA (United States Plant Patent Nr 5123).
Drzewo rośnie silnie i tworzy rozłożystą koronę. Drzewo i pąki kwiatowe w naszych warunkach okazały się dostatecznie wytrzymałe na niską temperaturę, która zimą 2002/2003 spadła w Dąbrowicach poniżej –25oC (przy gruncie zanotowano –27,3oC). Spowodowało to przemarznięcie wszystkich pąków kwiatowych u ocenianych odmian. Stopień przebarwienia pędów, świadczący o uszkodzeniach mrozowych, był nieznaczny. Pąki kwiatowe 'Saturna’ potrzebują 750 godzin chłodu dla przejścia okresu spoczynku. Kwiaty są „różowate”, duże, barwy różowej. Gruczołki przylistne — nerkowate, średniej wielkości — występują parami u nasady blaszki liściowej i na ogonku. Owoce są spłaszczone, małe lub średniej wielkości, o średnicy 6–8 cm i masie 60–80 g, która po dokładnym przerzedzeniu zawiązków — osiąga lub przekracza 100 g. Skórka jest kremowa, w 60–90% pokryta czerwonym rumieńcem, a miąższ kremowobiały (fot. 2), miękki, soczysty, aromatyczny, wyjątkowo słodki, smaczny, odchodzący od pestki. Pestka jest mała, owalna, spłaszczona, bruzdowana, brązowa.
FOT. 2. ODMIANA 'SATURN’ MA BIAŁY MIĄŻSZ
’Saturn’ to odmiana wyłącznie deserowa o średnio wczesnej porze dojrzewania i wysokiej plenności. Owoce są nieco podatne na pękanie po obfitych opadach występujących w okresie dojrzewania.W warunkach Skierniewic przypada on na połowę sierpnia, zwykle jest o kilka dni późniejszy niżu odmiany brzoskwiń 'Redhaven’. W 2001 rokuw porównaniu z nią 'Saturn’ plonował lepiej (tab.). Po zimie 2001/2002, kiedy temperatura spadła do –22oC, drzewa owocowały jednak słabo.
INTENSYWNOŚĆ KWITNIENIA I PLONOWANIA BRZOSKWIŃ ODMIAN 'SATURN’ I 'REDHAVEN’ (DĄBROWICE 2001-2002)
Flateryny
Dzięki hodowli twórczej uzyskano także w kilku krajach płaskoowocowe nektaryny (fot. 3). Nazwano je po angielsku flaterines (od słowa flat — płaski). Flateryny, tak jak brzoskwinie, mogą mieć miąższ biały lub żółty. Jedyna oceniana w kolekcji ISK flateryna ma żółty miąższ, owoce małe lub średniej wielkości, o średniej masie 60–80 g (po dokładnym przerzedzeniu mogą ważyć ponad 100 g), dojrzewającew połowie sierpnia, kilka dni po odmianie 'Redhaven’. Znane jest już kilka odmian flateryny, we Francji — 'Nectagrand 1′, w Chinach 'Zhengyoupan 1′ i 'NF 9260′ (owoce o masie 85–100 g i żółtym miąższu), na Ukrainie — 'Pinto-la 143-78′ i 'Nr 97-89′.
FOT. 3. PŁASKOOWOCOWA NEKTARYNA TO FLATERYNA
