W ubiegłym roku minęło 20 lat od sprowadzenia do Polski dwóch odmian magnolii — 'Betty' i 'Susan'. W sierpniu 1981 r., razem ze szkółkarzem, Kazimierzem Kulasem, zwiedzałem w Holandii kolekcje drzew i krzewów w szkółkarskiej stacji w Boskoop (Proefstation voor de Boomkwekerij). Naszymi przewodnikami byli pracownicy stacji: Harry van de Laar, Jop Alkamade i Aza Pellekooren. Zwróciliśmy wówczas uwagę na młode krzewy magnolii, które jeszcze pod koniec sierpnia miały różowopurpurowe kwiaty. Były to dwie nowe odmiany ze Stanów Zjednoczonych, według kilkuletnich obserwacji Holendrów, warte zainteresowania ze względu na walory dekoracyjne oraz odporność na mróz.
Początki w Polsce |
|
Dostałem kilka pędów tych odmian i po powrocie do kraju zaszczepiłem je w szklarni, na przystawkę, na podkładce z magnolii japońskiej (Magnolia kobus). Po roku kilka jednorocznych szczepów przekazałem K. Kulasowi, a kilka pozostało w Kórniku. W 1983 r. te młode, 2-letnie magnolie zobaczył Stanisław Zymon, wówczas początkujący szkółkarz, który już od kilku lat rozmnażał te rośliny i kolekcjonował ich odmiany. Z Kórnika trafiło do niego kilka sadzonek zielnych do ukorzenienia. Po kilku latach oglądałem w szkółce S. Zymona, zagon tych magnolii gotowych do sprzedaży. Wkrótce stały się u nas popularne i obecnie należą do najczęściej sadzonych magnolii w wielu małych ogrodach. |
|
Jak powstały? |
|
Magnolie 'Betty’ i 'Susan’ zostały wyselekcjonowane w Narodowym Arboretum w Waszyngtonie (National Arboretum Washington), w ramach specjalnego programu hodowli nowych odmian. Jego celem było uzyskanie magnolii o czerwonych kwiatach, wcześnie kwitnących, powtarzających kwitnienie, odpornych na mróz i o krzewiastym, zwartym pokroju. W 1955 roku dr Francis de Vos, genetyk, pracownik naukowy tego arboretum, rozpoczął krzyżowanie magnolii purpurowej (M. liliiflora) 'Nigra’ oraz magnolii gwiaździstej (M. stellata) 'Rosea’. Pierwsza z nich ma ciemnoczerwone kwiaty, które ukazują się później niż u magnolii Soulange’a (M. x soulangiana). Kwiaty drugiej są zaróżowione i pachnące, a rośliny kwitną wcześnie, dobrze się rozkrzewiają oraz są stosunkowo odporne na mróz. Uzyskane mieszańce zaczęły kwitnąć po 7 latach, w 1962 roku. Z licznej populacji siewek wyselekcjonowano cztery odmiany — 'Ann’, 'Judy’, 'Randy’ i 'Ricki’. Od roku 1956 rozszerzone prace hodowlane kontynuował dr William Kosar. Krzyżując magnolie gwiaździste 'Rosea’ i 'Waterlily’ z magnoliami purpurowymi 'Nigra’ oraz 'Reflorescens’ uzyskał on także cztery odmiany: 'Betty’, 'Jane’, 'Pinkie’ i 'Susan’. Wszystkie odmiany uzyskane w ramach tego programu badawczego znane są jako grupa „Eight Little Girls” (8 małych dziewcząt) lub „American Little Girls”. Ich kwiaty są większe niż u magnolii gwiaździstej i pojawiają się nieco później. Składają się z 9–12, a nawet 19 tepali (listków okwiatu, tzw. płatków) i są podobne do tych u magnolii gwiaździstej. Mają różne odcienie barwy purpurowej, u niektórych odmian kwiaty są wewnątrz białe. Ukazują się od połowy kwietnia do połowy maja, bardzo licznie, a pojedynczo — przez całe lato. Wszystkie 8 odmian tworzy krzewy o wzniesionych pędach i zwartym, niekiedy kolumnowym pokroju. Ze względu na umiarkowany wzrost, nadają się do małych ogrodów. |
|
Opis odmian |
|
’Betty’ — kwiaty w pąku różowopurpurowe, u nasady purpurowe, na szczycie białoróżowe, wewnątrz białe, bardzo duże (otwarte mają średnicę do 30 cm), składają się z 12–19 tepali (fot. 1). Kwitnie w końcu kwietnia, długo i bardzo obficie. Wytrzymała na mróz. 'Susan’ — pąki długie (10–15 cm) i wąskie, kwiaty ciemnopurpurowe, na szczycie jaśniejsze (fot. 2), pachnące. Kwitnie w drugiej połowie kwietnia i w maju, bardzo obficie. Pojedyncze kwiaty ukazują się na krzewie przez całe lato. Wytrzymała na mróz. Jedna z najcenniejszych odmian magnolii z tej grupy. Krzewy osiągają wysokość 4, 5 m w wieku 20 lat. 'Ann’ — kwiaty purpurowoczerwone. Kwitnie bardzo wcześnie (od połowy kwietnia), doskonała do małych ogródków. 'Judy’ — kwiaty czerwonopurpurowe, wewnątrz białe. Pokrój kolumnowy. 'Randy’ — podobna do 'Judy’, ale kwitnie późno. Pokrój kolumnowy, zwarty. 'Ricki’ — kwiaty ciemnopurpurowe, wewnątrz białe, płatki skręcone. Kwitnie późno. 'Jane’— kwiaty ciemnopurpurowe, wewnątrz białe, pachnące. Kwitnie późno. 'Pinkie’— kwiaty czerwonopurpurowe, wewnątrz białe. Kwitnie najpóźniej z całej grupy. Jedna z najlepszych, nowszych odmian Dr W. Kosar był także hodowcą odmian 'Galaxy’ i 'Spectrum’, które uzyskał w 1963 r. przez skrzyżowanie M. liliiflora 'Nigra’ z M. sprengeri 'Diva’. Kwiaty 'Galaxy’ i 'Spectrum’ są duże, czerwonopurpurowe, pachnące, bardzo efektowne. Rośliny mają drzewkowaty, kolumnowy pokrój. Być może odmiana 'Galaxy’, już rozmnażana w Polsce, stanie się u nas za kilka lat równie popularna, jak 'Betty’ i 'Susan’.
Fot. Kwiaty magnolii 'Susan’
|
|
