Rabarbar
Rabarbar jest warzywem, który znakomicie znosi niską temperaturę zimą, dobrze więc udaje się w naszym klimacie. Popularność rabarbaru w diecie Polaków nieco zmalała, gdyż często niegdyś spożywane kompoty z rabarbaru zastępowane są sokami z innych owoców. Rabarbar jest jednak coraz częściej wykorzystywany w przemyśle przetwórczym jako naturalny konserwant. Częścią jadalną rośliny są bowiem mięsiste ogonki liściowe o dużej zawartości kwasu jabłkowego. Rabarbar znajduje także zastosowanie w przetwórstwie cukierniczym. W statystyce polskiej oraz prowadzonej przez FAO trudno znaleźć dane na temat wielkości produkcji tego warzywa, gdyż zaliczane jest tam do grupy tak zwanych warzyw pozostałych.
W maju 2004 r. spółdzielnie ogrodnicze początkowo płaciły za kilogram rabarbaru 1,24 zł, czyli o 8 groszy więcej niż w 2003 r. W czerwcu 2004 r. jego cena spadła do 0,96 zł/kg, ale i tak była wyższa niż w roku poprzednim o 6 groszy. Zakłady przetwórcze kupujące rabarbar, oferowały w maju 2004 r. 0,59 zł/kg, a w czerwcu 0,63 zł/kg, co oznacza, że ceny w 2004 r. były porównywalne z tymi z 2003 r. Na rynku hurtowym w Broniszach lub w Poznaniu, można było w ubiegłym roku uzyskać średnio 2,38 zł/kg w maju, 1,84 zł/kg w czerwcu, 1,51 zł/kg w lipcu oraz 1,39 zł/kg w sierpniu. Ceny hurtowe tego warzywa w maju 2004 r. były nawet o 43% wyższe niż w roku poprzednim. Na hurtowych rynkach niemieckich w maju 2004 r. cena rabarbaru produkcji miejscowej wyniosła 3,03 zł/kg i była wyższa od ceny w Polsce o 27%. Natomiast w czerwcu wzrosła jeszcze o 2 grosze, czyli różnica wynosiła 66% na korzyść rabarbaru niemieckiego. W lipcu, przy cenie niemieckiego rabarbaru 3,26 zł/kg, różnica dochodziła do 116%. Rabarbar holenderski sprzedawany na rynkach niemieckich uzyskiwał w marcu cenę nawet 13,96 zł/kg, a w kwietniu — 9,81 zł/kg.
Szpinak
Szpinak jest gatunkiem, którego sezon zbioru rozpoczyna się wcześnie na wiosnę. Jest to roślina dość łatwa w uprawie, o krótkim okresie wegetacji (40–55 dni) i możliwości całkowitego zmechanizowania zbioru. Szpinak ceniony jest w przetwórstwie i przeznaczany do produkcji mrożonek. Wprawdzie zawiera duże ilości szczawianów, ale również pożyteczne pierwiastki — żelazo, fosfor, wapń, miedź oraz jod. W Europie największym producentem szpinaku jest Francja, w której w 2004 r. zebrano około 120 000 ton tego warzywa (dane FAO), a następnie —Włochy (około 86 000 ton), Belgia (75 000 ton) oraz Niemcy (56 000 ton). Polska produkcja szpinaku nie jest uwzględniana w opracowaniach GUS. Na Zachodzie szpinak często spożywany bywa w stanie świeżym, jako składnik sałatek czy surówek.
W 2004 r. zakłady przetwórcze rozpoczęły skup szpinaku dopiero w czerwcu. Za surowiec do mrożenia płacono 0,41 zł/kg (rok wcześniej — o grosz więcej). Dużo wyższe ceny osiągał szpinak na rynku warzyw świeżych. Średnia cena hurtowa w Broniszach i Poznaniu w czerwcu minionego roku wynosiła 2,91 zł/kg, w lipcu wzrosła do 2,96 zł/kg, w sierpniu do 5,14 zł/kg, a we wrześniu znów obniżyła się do 3,07 zł/kg. Dla porównania, cena szpinaku niemieckiego na rynkach hurtowych w tym kraju wynosiła w czerwcu 2004 roku 3,64 zł/kg (w przeliczeniu) i była o 25% wyższa od ceny hurtowej tego warzywa w Polsce. W lipcu za szpinak płacono w Niemczech 4,35 zł/kg (o 47% więcej niż w Polsce), w sierpniu 5,38 zł/kg (o 4% więcej), a we wrześniu 4,43 zł/kg (o 69% wiecej). Polska eksportuje niewielkie ilości szpinaku mrożonego. W 2004 r. — według nieostatecznych danych GUS — sprzedaliśmy za granicę 1106 ton tego gatunku, otrzymując za to 714 000 USD. Cena eksportowa wyniosła 0,65 USD/kg (w przeliczeniu 2,37 zł/kg). W 2003 r. kwoty te wynosiły odpowiednio 789 ton, 387 000 USD oraz 0,49 USD/kg (1,91 zł/kg). Głównym odbiorcą polskiego szpinaku były Czechy i Rosja. Eksport szpinaku świeżego z Polski jest zupełnie śladowy. W 2004 r. wyniósł około 5,4 tony, a wpływy ze sprzedaży — 4245 USD. Kraje, które znajdują się w czołówce eksporterów szpinaku, wysyłają go za granicę znacznie więcej. Włochy sprzedały w 2003 roku 7500 ton tego gatunku w stanie świeżym, Holandia — 6800 ton, a Hiszpania — 5700 ton. Wśród krajów europejskich najwięcej szpinaku kupuje Holandia. W 2003 r. zakupiła około 13 000 ton. Kolejni odbiorcy to Niemcy (5400 ton) oraz Wielka Brytania (3500 ton).
Szparagi
Szparagi pojawiają się w obrocie handlowym w maju, a czasem nawet pod koniec kwietnia. Od dawna cenione były ze względu na wartości smakowe oraz fakt, że są lekkostrawne. Warzywa te są bardziej popularne w Europie Zachodniej niż u nas. Najwięcej szparagów produkują na naszym kontynencie Niemcy (w 2004 r. 62 000 ton), Hiszpania (54 000 ton), Włochy (37 000 ton) oraz Grecja (34 000 ton). W Polsce wielkość produkcji tych warzyw szacuje się na około 2000 ton (wg FAO). Plantacje szparagów powstały głównie w Wielkopolsce. Szparagi przeznaczane są zarówno na rynek warzyw świeżych, jak i do przetwórstwa (produkcji konserw).
W 2003 r. w spółdzielniach ogrodniczych za szparagi klasy I płacono 3,50 zł/kg, a II — 1,50 zł/kg. Na rynku hurtowym uzyskiwano ceny znacznie wyższe. W kwietniu 2003 r. warzywa te sprzedawano po 19,50 zł/kg, w maju po 7,11 zł/kg, a w czerwcu po 6,55 zł/kg. W następnym roku w hurcie pojawiły się dopiero w maju i sprzedawano je wówczas po 9,75 zł/kg, w czerwcu po 7,75 zł/kg, a w lipcu po 6,05 zł/kg. Za szparagi świeże wyeksportowane w 2004 r. w ilości 1751 ton uzyskaliśmy 4,11 mln USD. Średnia cena eksportowa wyniosła więc 2,35 USD/kg (w przeliczeniu 9,28 zł/kg). 2003 rok zakończył się w eksporcie szparagów świeżych wynikiem, odpowiednio, 1970 ton, 3,15 mln USD oraz 1,60 USD/kg (6,02 zł/kg). Większość polskich szparagów kupują Niemcy. Polska eksportuje też niewielkie ilości szparagów mrożonych. W 2004 r. eksport ten wyniósł 84 tony, a uzyskane wpływy — 77 000 USD. Dla porównania, w 2003 r. kwoty te wynosiły 94 tony i 55 000 USD. Zupełnie symbolicznie wygląda polski eksport szparagów konserwowych — na przykład w ciągu 11 miesięcy 2004 r. wysłano ich za granicę około 12 ton za 38 000 USD.
W Niemczech szparagi uprawiane są w różnych częściach tego kraju. Warzywa o bielonych wypustkach, o średnicy 16–26 mm, pochodzące z południa Niemiec uzyskują wyższe ceny niż odmiany o wypustkach fioletowych (uprawiane są głównie w północno-wschodnich Niemczech). W kwietniu 2004 r. za bielone płacono w hurcie w Niemczech 44,84 zł/kg (w przeliczeniu), podczas gdy w tym samym czasie za fioletowe oferowano 27,95 zł/kg. W maju szparagi bielone można było sprzedać po 21,70 zł/kg, a fioletowe po 14,42 zł/kg (w czerwcu, odpowiednio, po 20,76 zł/kg i po 13,34 zł/kg).
Niemcy — mimo że są największym producentem tego gatunku — są również liderem wśród importerów. W 1999 r. sprowadzono do tego kraju około 40 000 ton szparagów świeżych, a w 2003 r. — około 30 000 ton.
Polskie szparagi czasami są notowane na rynkach hurtowych w Niemczech — na początku maja 2002 r. bielone i fioletowe oferowano na rynku w Hamburgu oraz w Berlinie. Początkowo za kilogram szparagów białych o średnicy powyżej 16 mm oferowano 16,80 zł/kg, pod koniec miesiąca cena ich obniżyła się do 10,20 zł/kg. Cena szparagów fioletowych wynosiła w pierwszych dniach maja 13,6 zł/kg, a pod koniec tego miesiąca około 8 zł/kg. Nie była to jednak cena konkurencyjna w stosunku, na przykład do porównywalnych jakościowo, szparagów greckich. Te ostatnie były o ponad 20% (bielone) i 30% (fioletowe) tańsze. Niemieckie szparagi bielone o średnicy 16–26 mm z końca maja 2004 r. były natomiast droższe od polskich. Niemieckie sprzedawano bowiem po około 12,90 zł/kg. Rok wcześniej polskie szparagi też były tańsze od niemieckich.
Do innych ważnych importerów tego warzywa należą: Francja (w 2003 r. sprowadziła około 13 000 ton), Szwajcaria (ponad 10 000 ton) i Holandia (ponad 7000 ton). Import holenderski podwoił się w okresie ostatnich kilku lat. Konkurencyjne ceny polskich szparagów sprzyjają rozwojowi eksportu. Na niższą cenę naszych warzyw wpływają przede wszystkim niższe koszty produkcji wynikające z dostępności taniej siły roboczej. Może to przyczynić się do łatwiejszego wejścia na rynki Europy Zachodniej, pod warunkiem wypełnienia wszystkich wymagań jakościowych.
