STANISŁAW ZAGAJA (1925-2004)

    Urodził się 11 maja 1925 roku w małopolskiej Szczurowej, powiat Brzesko. W 1946 r. ukończył III Państwowe Gimnazjum i Liceum im. A. Mickiewicza w Tarnowie. W latach 1946–1950 studiował na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Jagiel­lońskiego w Krakowie, gdzie uzyskał dyplom magistra inżyniera nauk rolniczych ze spec­jalnością sadownictwo. W latach 1950–1952 pracował na stanowisku asystenta w Dziale Sadowniczym Zakładu Dendrologii i Pomologii PAN w Kórniku k. Poznania, specjalizując się w problematyce szkółkarskiej.
    W roku 1953 podjął pracę w Instytucie Sadownictwa w Skierniewicach. W latach 1957–1959 odbywał studia doktoranckie na Rutgers University w New Brunswick (USA) zakończone doktoratem ze specjalnością sadownictwo. W roku 1962 uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego na Wydziale Ogrodniczym SGGW w Warszawie, a w 1970 r. tytuł profesora nadzwyczajnego, po czym w 1972 r. profesora zwyczajnego. W latach 1965–1967 jako pracownik FAO był dyrektorem generalnym Crop Research and Introduction Center w Izmirze (Turcja), gdzie kierował zabezpieczaniem sadowniczych zasobów genowych kraju.

    W czasie pracy w Instytucie Sadownictwa (później Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa) pełnił wiele funkcji kierowniczych. Był kolejno kierownikiem Zakładu Szkółkarstwa (w latach 1953–1955), szefem Sadowniczego Zakładu Doświadczalnego w Świerk­lańcu k. Tarnowskich Gór (1956–1958), kierownikiem Zakładu Hodowli, Oceny Odmian i Szkółkarstwa Roślin Sadowniczych (1959–1976), zastępcą dyrektora ISK ds. naukowych (1970–1984), a od 1985 r. do przejścia na emeryturę w roku 1990 dyrektorem instytutu.

    Od 1970 roku był współpracownikiem Polsko-Amerykańskiej Wymiany Rolniczej sponsorowanej w USA przez Church of the Brethren, a w latach 1985–1993 był jej współdyrektorem. W roku 1983 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a w roku 1998 — członkiem rzeczywistym PAN. Pracował w Komitecie Nauk Ogrodniczych PAN od chwili jego powołania,a w latach 1978–1987 pełnił funkcję jego przewodniczącego. Był członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych, w latach 1986–1994 reprezentował Polskę w Radzie Towarzystwa. Był też członkiem Polskiego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych, a następnie także jego członkiem honorowym. Przez wiele kadencji był członkiem Rady Naukowej Instytutu, był także członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej, a w latach 1972–1973 pełnił funkcję dyrektora Departamentu Nauki w Ministerstwie Rolnictwa.

    Ogromny dorobek naukowy Profesora obejmuje ponad 100 pub­likacji naukowych, współautorstwo kilku podręczników aka­demickich, wielu książek i arty­kułów popularno-naukowych z za­kresu sadownictwa. Był promotorem wielu doktorów i opiekunem kilku habilitacji. Jego wychowan­kami są, między innymi, prof. dr hab. Alojzy Czynczyk, prof. dr hab. Zygmunt Grzyb, prof. dr hab. Ed­ward Żurawicz, doc. dr hab. Andrzej Przybyła, dr Józef Gwozdecki, dr Witold Kamiński, dr Ta­deusz Jakubowski.

    Pasją zawodową Profesora była genetyka i hodowla roślin sadowniczych. Kierując Zakładem Hodowli, Oceny Odmian i Szkółkarstwa Roślin Sadowniczych podjął trudne zadanie wyhodowania podkładek karłowych pod jabłonie, wytrzymałych na nasze surowe warunki klimatyczne. Wysiłek ten zakończył się sukcesem — otrzymał kilka podkładek o różnej sile wzrostu, które znalazły zastosowanie w uprawie jabłoni i zyskały światowy rozgłos. Są to między innymi podkładki 'P14', 'P16', 'P22', 'P59', 'P60'. Szeroko znane w Polsce są również odmiany jabłoni, nad którymi pracował — 'Ligol' czy 'Redkroft'. Profesor zainicjował i rozbudował także program hodowli śliwy, wiśni, maliny, porzeczki czarnej i truskawki. Praca nad ulepszaniem podkładek i hodowlą nowych odmian roślin sadowniczych jest dzisiaj kontynuowana w instytucie przez Jego asystentów i wychowanków.

    Profesor Stanisław Zagaja był laureatem wielu wyróżnień, między innymi Nagrody V Wydziału Nauk Rolniczych i Leśnych PAN (1976 r.), Państwowej Zespołowej Nagrody I Stopnia (1978 r.) za opracowanie nowoczes­nych metod produkcji owoców. W 1977 roku otrzymał list gratulacyjny Sekretarza Stanu Rolnictwa USA, a w 2000 r. Medal Oczapowskiego. Został odznaczony Krzyżami: Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz wieloma innym odznaczeniami państwowymi, resortowymi i regionalnymi.

    Był wybitną osobowością, stawiał wysokie wymagania współpracownikom, ale przede wszystkim sobie. Czasami bywał impulsywny, ale zawsze był sprawiedliwy w ocenach, nie uprzedzał się, nie pamiętał doznanych urazów. Nigdy nie odmawiał konkretnej pomocy, zawsze można było liczyć na Jego przyjazną i pomocną dłoń. Będzie nam brakować cennych spostrzeżeń, krytycznych uwag i twórczych rad Profesora.

    Nieodżałowanej pamięci Profesor Stanisław Zagaja zmarł 16 grudnia 2004 roku, późnym wieczorem w Skierniewicach, w otoczeniu rodziny. Na zawsze pożegnaliśmy Go 20 grudnia. Został pochowany na cmentarzu św. Józefa w Skierniewicach. W naszej pamięci zachowamy Go na zawsze.

    Urodził się 11 maja 1925 roku w małopolskiej Szczurowej, powiat Brzesko. W 1946 r. ukończył III Państwowe Gimnazjum i Liceum im. A. Mickiewicza w Tarnowie. W latach 1946–1950 studiował na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Jagiel­lońskiego w Krakowie, gdzie uzyskał dyplom magistra inżyniera nauk rolniczych ze spec­jalnością sadownictwo. W latach 1950–1952 pracował na stanowisku asystenta w Dziale Sadowniczym Zakładu Dendrologii i Pomologii PAN w Kórniku k. Poznania, specjalizując się w problematyce szkółkarskiej.
    W roku 1953 podjął pracę w Instytucie Sadownictwa w Skierniewicach. W latach 1957–1959 odbywał studia doktoranckie na Rutgers University w New Brunswick (USA) zakończone doktoratem ze specjalnością sadownictwo. W roku 1962 uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego na Wydziale Ogrodniczym SGGW w Warszawie, a w 1970 r. tytuł profesora nadzwyczajnego, po czym w 1972 r. profesora zwyczajnego. W latach 1965–1967 jako pracownik FAO był dyrektorem generalnym Crop Research and Introduction Center w Izmirze (Turcja), gdzie kierował zabezpieczaniem sadowniczych zasobów genowych kraju.


    W czasie pracy w Instytucie Sadownictwa (później Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa) pełnił wiele funkcji kierowniczych. Był kolejno kierownikiem Zakładu Szkółkarstwa (w latach 1953–1955), szefem Sadowniczego Zakładu Doświadczalnego w Świerk­lańcu k. Tarnowskich Gór (1956–1958), kierownikiem Zakładu Hodowli, Oceny Odmian i Szkółkarstwa Roślin Sadowniczych (1959–1976), zastępcą dyrektora ISK ds. naukowych (1970–1984), a od 1985 r. do przejścia na emeryturę w roku 1990 dyrektorem instytutu.


    Od 1970 roku był współpracownikiem Polsko-Amerykańskiej Wymiany Rolniczej sponsorowanej w USA przez Church of the Brethren, a w latach 1985–1993 był jej współdyrektorem. W roku 1983 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a w roku 1998 — członkiem rzeczywistym PAN. Pracował w Komitecie Nauk Ogrodniczych PAN od chwili jego powołania,a w latach 1978–1987 pełnił funkcję jego przewodniczącego. Był członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych, w latach 1986–1994 reprezentował Polskę w Radzie Towarzystwa. Był też członkiem Polskiego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych, a następnie także jego członkiem honorowym. Przez wiele kadencji był członkiem Rady Naukowej Instytutu, był także członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej, a w latach 1972–1973 pełnił funkcję dyrektora Departamentu Nauki w Ministerstwie Rolnictwa.


    Ogromny dorobek naukowy Profesora obejmuje ponad 100 pub­likacji naukowych, współautorstwo kilku podręczników aka­demickich, wielu książek i arty­kułów popularno-naukowych z za­kresu sadownictwa. Był promotorem wielu doktorów i opiekunem kilku habilitacji. Jego wychowan­kami są, między innymi, prof. dr hab. Alojzy Czynczyk, prof. dr hab. Zygmunt Grzyb, prof. dr hab. Ed­ward Żurawicz, doc. dr hab. Andrzej Przybyła, dr Józef Gwozdecki, dr Witold Kamiński, dr Ta­deusz Jakubowski.


    Pasją zawodową Profesora była genetyka i hodowla roślin sadowniczych. Kierując Zakładem Hodowli, Oceny Odmian i Szkółkarstwa Roślin Sadowniczych podjął trudne zadanie wyhodowania podkładek karłowych pod jabłonie, wytrzymałych na nasze surowe warunki klimatyczne. Wysiłek ten zakończył się sukcesem — otrzymał kilka podkładek o różnej sile wzrostu, które znalazły zastosowanie w uprawie jabłoni i zyskały światowy rozgłos. Są to między innymi podkładki 'P14′, 'P16′, 'P22′, 'P59′, 'P60′. Szeroko znane w Polsce są również odmiany jabłoni, nad którymi pracował — 'Ligol’ czy 'Redkroft’. Profesor zainicjował i rozbudował także program hodowli śliwy, wiśni, maliny, porzeczki czarnej i truskawki. Praca nad ulepszaniem podkładek i hodowlą nowych odmian roślin sadowniczych jest dzisiaj kontynuowana w instytucie przez Jego asystentów i wychowanków.


    Profesor Stanisław Zagaja był laureatem wielu wyróżnień, między innymi Nagrody V Wydziału Nauk Rolniczych i Leśnych PAN (1976 r.), Państwowej Zespołowej Nagrody I Stopnia (1978 r.) za opracowanie nowoczes­nych metod produkcji owoców. W 1977 roku otrzymał list gratulacyjny Sekretarza Stanu Rolnictwa USA, a w 2000 r. Medal Oczapowskiego. Został odznaczony Krzyżami: Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz wieloma innym odznaczeniami państwowymi, resortowymi i regionalnymi.


    Był wybitną osobowością, stawiał wysokie wymagania współpracownikom, ale przede wszystkim sobie. Czasami bywał impulsywny, ale zawsze był sprawiedliwy w ocenach, nie uprzedzał się, nie pamiętał doznanych urazów. Nigdy nie odmawiał konkretnej pomocy, zawsze można było liczyć na Jego przyjazną i pomocną dłoń. Będzie nam brakować cennych spostrzeżeń, krytycznych uwag i twórczych rad Profesora.


    Nieodżałowanej pamięci Profesor Stanisław Zagaja zmarł 16 grudnia 2004 roku, późnym wieczorem w Skierniewicach, w otoczeniu rodziny. Na zawsze pożegnaliśmy Go 20 grudnia. Został pochowany na cmentarzu św. Józefa w Skierniewicach. W naszej pamięci zachowamy Go na zawsze.

    Related Posts

    None found

    Poprzedni artykułRADY „STARSZYCH” KOLEGÓW
    Następny artykułROLNICTWO TO SZTUKA. PRZYJDŹ I ZOBACZ

    ZOSTAW ODPOWIEDŹ

    Wpisz treść komentarza
    Wpisz swoje imię

    ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.