Jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, zwane krótko jednorazowym odszkodowaniem, przysługuje:
Pierwsza sytuacja jest jasna i nie wymaga komentarza. Istotne jest jedynie, że odszkodowanie przysługuje osobie, która w dniu wypadku podlegała ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu. Ważny jest bowiem fakt podlegania ubezpieczeniu, a nie opłacenia na nie składek, gdyż w razie nabycia prawa do jednorazowego odszkodowania, KRUS może potrącić niezapłacone składki z przyznanego świadczenia. Objaśnienia wymaga natomiast sytuacja druga. Za osoby najbliższe rolnikowi, które mogą ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie, uważa się: małżonka rolnika, wstępnych (rodziców, dziadków), zstępnych (dzieci, wnuki, zięć, synowa), rodzeństwo rolnika, zstępnych rodzeństwa rolnika (siostrzenica, siostrzeniec, bratanica, bratanek), powinowatych w tej samej linii lub stopniu oraz wychowanków. Powinowaci rolnika w tej samej linii i stopniu to: wstępni małżonka rolnika (teściowie rolnika i ich rodzice), zstępni małżonka rolnika (pasierb, pasierbica), rodzeństwo małżonka rolnika (szwagier, szwagierka), zstępni rodzeństwa małżonka rolnika. Przykład Jednorazowe odszkodowanie przysługuje również członkom rodziny po śmierci osób wymienionych w punktach 3 i 4. O świadczenie mogą ubiegać się: małżonek, dzieci własne i przysposobione, pasierbowie, wnuki i rodzeństwo spełniające (w dniu śmierci danej osoby) warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej, rodzice (w tym macocha, ojczym) — jeżeli w dniu śmierci tej osoby prowadzili z nią wspólne gospodarstwo domowe lub osoba ta przed śmiercią przyczyniała się w znacznym stopniu do ich utrzymania, albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów ze strony tej osoby. | |
| |
Kiedy nie przysługuje | |
Przykład
Przykład
Przykład I Sprawy związane z odmową prawa do jednorazowego odszkodowania w związku udowodnieniem poszkodowanemu, że spowodował wypadek umyślnie lub w skutek rażącego niedbalstwa bądź w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku będąc pod wpływem alkoholu, należą do najtrudniejszych. Zwykle decyzje odmowne, wydawane przez KRUS są zaskarżane do Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, a często trafiają aż do Sądu Apelacyjnego. | |
| |
Ustalanie wysokości | |
O wysokości jednorazowego odszkodowania decyduje prawomocne orzeczenie lekarza rzeczoznawcy (komisji lekarskiej), które staje się prawomocne po 14 dniach od daty doręczenia, jeżeli nie zostało zaskarżone. Od orzeczenia komisji lekarskiej nie przysługuje odwołanie i staje się ono prawomocne w dniu wydania. Jednorazowe odszkodowanie ustalane jest w wysokości proporcjonalnej do określonego procentowo stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Najniższa kwota odszkodowania nie może wynosić mniej niż za 5% uszczerbek na zdrowiu. W przypadku śmierci poszkodowanego odszkodowanie przysługuje w wysokości odpowiadającej 100% uszczerbku na zdrowiu. Szczegółowe zasady określa minister rolnictwa i rozwoju wsi. Aktualna wysokość jednorazowego odszkodowania wynika z rozporządzenia z 20.09.2001 r. (Dz. U. nr 114, poz.1223) i od 25.10.2001 r. wynosi:
| |
| |
Postępowanie | |
Zasady postępowania o przyznanie prawa do jednorazowego odszkodowania zostały częściowo przedstawione w HO 9/2002, w którym omówiono zasady postępowania w razie wypadku przy pracy w rolniczej, oraz w HO 11/2002 — rolnicze choroby zawodowe. Po uznaniu wypadku, udowodnieniu wszystkich okoliczności, niezbędnych do ustalenia prawa do uzyskania jednorazowego odszkodowania, oraz po otrzymaniu zaświadczenia o stanie zdrowia (wystawia je lekarz prowadzący) z informacją o zakończeniu leczenia następstw wypadku, sprawa zostaje skierowana do lekarza inspektora orzecznictwa KRUS, który decyduje o:
Zainteresowany jest informowany o wyznaczonym przez lekarza inspektora orzecznictwa lekarskiego okresie, w którym zostanie podjęte postępowanie orzecznicze, a następnie o wyznaczonym terminie badania przez lekarza rzeczoznawcę KRUS. Ten ostatni (w II instancji komisja lekarska KRUS) przeprowadza badanie lekarskie i wydaje orzeczenie o wyrażonym w procentach (druk KRUS SR-54) stopniu trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami wypadku przy pracy rolniczej (rolniczą chorobą zawodową). Gdy poszkodowany ginie w wypadku uznanym za wypadek przy pracy rolniczej, a związek przyczynowo skutkowy zgonu z wypadkiem jest bezsporny, nie jest wymagane przeprowadzenie postępowania orzeczniczego. |
Jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, zwane krótko jednorazowym odszkodowaniem, przysługuje:
Pierwsza sytuacja jest jasna i nie wymaga komentarza. Istotne jest jedynie, że odszkodowanie przysługuje osobie, która w dniu wypadku podlegała ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu. Ważny jest bowiem fakt podlegania ubezpieczeniu, a nie opłacenia na nie składek, gdyż w razie nabycia prawa do jednorazowego odszkodowania, KRUS może potrącić niezapłacone składki z przyznanego świadczenia. Objaśnienia wymaga natomiast sytuacja druga. Za osoby najbliższe rolnikowi, które mogą ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie, uważa się: małżonka rolnika, wstępnych (rodziców, dziadków), zstępnych (dzieci, wnuki, zięć, synowa), rodzeństwo rolnika, zstępnych rodzeństwa rolnika (siostrzenica, siostrzeniec, bratanica, bratanek), powinowatych w tej samej linii lub stopniu oraz wychowanków. Powinowaci rolnika w tej samej linii i stopniu to: wstępni małżonka rolnika (teściowie rolnika i ich rodzice), zstępni małżonka rolnika (pasierb, pasierbica), rodzeństwo małżonka rolnika (szwagier, szwagierka), zstępni rodzeństwa małżonka rolnika. Przykład Jednorazowe odszkodowanie przysługuje również członkom rodziny po śmierci osób wymienionych w punktach 3 i 4. O świadczenie mogą ubiegać się: małżonek, dzieci własne i przysposobione, pasierbowie, wnuki i rodzeństwo spełniające (w dniu śmierci danej osoby) warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej, rodzice (w tym macocha, ojczym) — jeżeli w dniu śmierci tej osoby prowadzili z nią wspólne gospodarstwo domowe lub osoba ta przed śmiercią przyczyniała się w znacznym stopniu do ich utrzymania, albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów ze strony tej osoby. | |
Kiedy nie przysługuje | |
Przykład
Przykład
Przykład I Sprawy związane z odmową prawa do jednorazowego odszkodowania w związku udowodnieniem poszkodowanemu, że spowodował wypadek umyślnie lub w skutek rażącego niedbalstwa bądź w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku będąc pod wpływem alkoholu, należą do najtrudniejszych. Zwykle decyzje odmowne, wydawane przez KRUS są zaskarżane do Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, a często trafiają aż do Sądu Apelacyjnego. | |
Ustalanie wysokości | |
O wysokości jednorazowego odszkodowania decyduje prawomocne orzeczenie lekarza rzeczoznawcy (komisji lekarskiej), które staje się prawomocne po 14 dniach od daty doręczenia, jeżeli nie zostało zaskarżone. Od orzeczenia komisji lekarskiej nie przysługuje odwołanie i staje się ono prawomocne w dniu wydania. Jednorazowe odszkodowanie ustalane jest w wysokości proporcjonalnej do określonego procentowo stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Najniższa kwota odszkodowania nie może wynosić mniej niż za 5% uszczerbek na zdrowiu. W przypadku śmierci poszkodowanego odszkodowanie przysługuje w wysokości odpowiadającej 100% uszczerbku na zdrowiu. Szczegółowe zasady określa minister rolnictwa i rozwoju wsi. Aktualna wysokość jednorazowego odszkodowania wynika z rozporządzenia z 20.09.2001 r. (Dz. U. nr 114, poz.1223) i od 25.10.2001 r. wynosi:
| |
Postępowanie | |
Zasady postępowania o przyznanie prawa do jednorazowego odszkodowania zostały częściowo przedstawione w HO 9/2002, w którym omówiono zasady postępowania w razie wypadku przy pracy w rolniczej, oraz w HO 11/2002 — rolnicze choroby zawodowe. Po uznaniu wypadku, udowodnieniu wszystkich okoliczności, niezbędnych do ustalenia prawa do uzyskania jednorazowego odszkodowania, oraz po otrzymaniu zaświadczenia o stanie zdrowia (wystawia je lekarz prowadzący) z informacją o zakończeniu leczenia następstw wypadku, sprawa zostaje skierowana do lekarza inspektora orzecznictwa KRUS, który decyduje o:
Zainteresowany jest informowany o wyznaczonym przez lekarza inspektora orzecznictwa lekarskiego okresie, w którym zostanie podjęte postępowanie orzecznicze, a następnie o wyznaczonym terminie badania przez lekarza rzeczoznawcę KRUS. Ten ostatni (w II instancji komisja lekarska KRUS) przeprowadza badanie lekarskie i wydaje orzeczenie o wyrażonym w procentach (druk KRUS SR-54) stopniu trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami wypadku przy pracy rolniczej (rolniczą chorobą zawodową). Gdy poszkodowany ginie w wypadku uznanym za wypadek przy pracy rolniczej, a związek przyczynowo skutkowy zgonu z wypadkiem jest bezsporny, nie jest wymagane przeprowadzenie postępowania orzeczniczego. |