W ostatnich dwóch latach na różne przetwory, przerabiano w Polsce 2,2 – 2,3 mln ton jabłek, w tym 1,9 – 2,0 mln ton na sok zagęszczony. Stanowiło to 55 - 58 % krajowych zbiorów tych owoców. Tylko w Chinach przerabia się więcej jabłek – 5,0 – 5,5 mln ton.
Dużo jest dyskusji na temat niskich cen skupu jabłek wykorzystanych do produkcji soku zagęszczonego. W oparciu o materiał liczbowy uzyskany z Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGZ, wybrałem ceny skupu jabłek i ceny zbytu soku zagęszczonego w latach 2015 i 2016.
Średnie ceny skupu jabłek do produkcji soku zagęszczonego, loco zakład (gr/kg):
Duże były rozpiętości cen w poszczególnych miesiącach w roku 2015. Wysokie w ostatnich czterech miesiącach, w których jest największa podaż jabłek. Inaczej było w następnym roku. Niższe były ceny, średnio rocznie o 10 gr/kg
Średnie ceny zbytu jabłkowego soku zagęszczonego (euro/kg):
Odwrotnie było w cenach zbytu, wyższe w 2016 roku, z mniejszymi różnicami w ciągu tego roku. W porównaniu z rokiem 2015,średnio roczna cena była wyższa o 0,16 euro/kg.
W średnich cenach istnieją rozpiętości, które maja decydujący wpływ na ostateczny wynik. Dotyczy to także wyżej prezentowanych cen. Różny jest poziom rozpiętości cen. Na przykład w 2016 rozpiętość cen skupu jabłek w poszczególnych województwach wynosiła 0,20 – 0,37 zł/kg. Średnia 0,28 zł/kg. Średnie ceny obrazują ogólną sytuację i trendy, w tym wypadku w cenach.
Różne są jabłka przerabiane na sok zagęszczony, gdyż pochodzą z różnych źródeł. Z sadów przydomowych, z odsortu jabłek deserowych i z sadów towarowych. Najwięcej z sadów z starymi drzewami, mało atrakcyjnych odmian i niedostatecznie pielęgnowanych. Sady o małej powierzchni, z których wpływy są dodatkowym źródłem dochodu w gospodarstwie. Większość prac wykonują członkowie rodziny. Można je określić jako typowe sady przemysłowe. W takich sadach koszty produkcji wynoszą co najmniej 0,40 zł/kg. Są sady w których się produkuje jabłka deserowe, niższej jakości i odmian z niską wartością handlową. Lecz jabłka z tych sadów nie znajdują zbytu jako deserowe w kraju i zagranica, a tylko w naszym przetwórstwie owocowym. W tych sadach koszty produkcji, są wyższe o około 0,20 zł/kg od kosztów w sadach przemysłowych.
W oparciu o średnie ceny skupu jabłek i uzyskanych informacji od kilku przetwórców spróbowałem obliczyć, średnie koszty produkcji soku zagęszczonego.
Przyjąłem następujące wartości: 6,5 kg jabłek x 0,32 zł/kg, plus koszty wytworzenia 1,30 zł/kg = 3,38 zł/kg (przy kursie 4,20 zł/euro, koszt 0,80 euro/kg ). Przy cenie skupu jabłek 0,25 zł/kg, średni koszt produkcji soku zagęszczonego wynosi około 3,0 zł/kg (0,70 euro/kg), a przy cenie skupu 0,40 zł/kg, około 4,0 zł/kg (0,93 euro/kg).
W tym dwuletnim okresie we wszystkich miesiącach zanotowano nadwyżkę finansową (różnica między ceną zbytu i kosztami produkcji) w produkcji soku zagęszczonego. Duże były różnice w poszczególnych miesiącach. Przy cenie skupu jabłek 0,32 zł/kg od 0,01 do 0,39 euro/kg. Są to średnie wartości. Inne mogą być wyniki w róznych miesiącach, czy w poszczególnych przetwórniach. Inaczej było w produkcji jabłek. Tylko w trzech ostatnich miesiącach roku 2015 ceny skupu pokryły koszty produkcji części jabłek. To są fakty o których warto wiedzieć.
Prof. dr hab. Eberhard Makosz, TRSK Lublin
Chcesz dowiedzieć się więcej o rynku jabłek? Zapoznaj się z ciekawymi artykułami w bezpłatnej aplikacji na smartfony – AUDIO SAD, w której to lektor czyta dla Ciebie tekst. Aplikację na system Android można pobrać ze sklepu Play, a na system iOS z App Store.
Dziękujemy, poprawione
W tekscie ewidentnie są zamienione tabele.
zł/ kg ???