Woda elektrolizowana (ECA), nowa skuteczna i bezpieczna metoda dezynfekcji linii nawadniających i materiału szkółkarskiego

Nasuwa się więc pytanie gdzie jest przyczyna występowania infekcji (chorób „odglebowych” (fot. 2): zakażone sadzonki, drzewka, zakażona gleba czy substrat. W zależności od gospodarstwa, pierwotna przyczyna pojawienia się choroby jest zapewne różna. Skuteczna dezynfekcja systemu nawadniającego oraz korzeni sadzonek/drzewek jest jednak podstawową czynnością ograniczającą występowanie danej choroby później w sadzie czy na plantacji.

Głównym celem dezynfekcji sadzonek czy drzewek jest pozbycie się ewentualnych groźnych patogenów z powierzchni korzeni. W przypadku dezynfekcji linii nawadniającej głównym celem jest oczyszczenie jej aby ograniczyć problemy z zatykaniem się kapilar oraz usunięcie znajdujących się w linii bakterii i grzybów chorobotwórczych. Niestety w tym ostatnim przypadku nie jest to takie proste, gdyż w linii nawadniającej tworzy się biofilm (rys. 1)

BIOFILM – UKRYTE ZAGROŻENIE

Badania przeprowadzone w ostatnim dziesięcioleciu wykazały, że większość bakterii, w tym gatunków powiązanych z roślinami, występuje zwykle jako kompleksowe biofilmy. Biofilm jest substancją, która łatwo formuje się w liniach dystrybucji wody, zbiornikach do magazynowania wody i każdym innym środowisku wodnym – niestety nawet i na powierzchni korzeni roślin. Biofilm tworzy się, gdy bakterie zaczynają wydalać śluzowatą, lepką substancję (matryca polisacharydowa), która pozwala im przylegać do powierzchni. Masa biofilmu zwykle składa się z wielu gatunków bakterii i często obejmuje grzyby, glony i pierwotniaki. Szlam biofilmu zabezpiecza mikroorganizmy wywołujące choroby, chroniąc je przed dezynfekcją. Bakterie czy grzyby rosnące w biofilmie są dlatego znacznie trudniejsze do dezaktywacji, ponieważ wykazują zwiększoną tolerancję na środki biobójcze w porównaniu z pojedynczymi bakteriami. Szlam biofilmu jest również przyczyną zatykania się kapilar.

ANALIZA SKUTECZNOŚCI POWSZECHNIE STOSOWANEJ DEZYNFEKCJI

Powyższe informacje na temat biofilmu wymagają analizy skuteczności obecnych procedur i praktyk dezynfekcji w odniesieniu do chorób bakteryjnych, wirusowych i grzybowych.

Niestety powszechnie stosowana w uprawach pod osłonami – w uprawach bezglebowych – dezynfekcja systemów nawadniających kwasem azotowym i podchlorynem sodu jest najczęściej niewystarczająca. Wynika to z tego, że jedno-dwukrotne przepłukanie linii nawadniającej kwasem azotowym i podchlorynem sodu na koniec sezonu usunie części mineralne i organiczne oraz wolne komórki bakterii czy grzybów ale nie zawsze usunie biofilm oraz nie zabije wszystkie bakterie, grzyby, glony, pierwotniaki, wirusy oraz przetrwalniki z biofilmu.

Poza tym jony chlorowe (-OCL), które są główną substancją  aktywną podchlorynu sodu są mało skuteczne w zwalczaniu niektórych przetrwalników bakterii i grzybów, gdyż często nie mogą przebić się przez ścianę komórkową.

Dodatkowo należy pamiętać, że biofilm może powstać w każdym momencie w trakcie uprawy (do jego powstania wystarczy już 1-3 tygodnie), jeśli linia nawadniająca nie będzie ciągle lub cyklicznie podawana skutecznej dezynfekcji w sezonie.

NOWE MOŻLIWOŚCI W SKUTECZNEJ DEZYNFEKCJI

Jednym z ostatnich odkryć jest możliwość użycia elektro-chemicznie aktywowanej wody (ECA), zwanej wodą elektrolizowaną (EW) jako środka biobójczego. (Film wyjaśniający co to jest elektrolizowana woda: https://agrosmartlab.com/co-to-jest-elektrolizowana-woda/, film na temat wykorzystania elektrolizowanej wody w rolnictwie w Kanadzie: https://agrosmartlab.com/zastosowanie-elektrolizowanej-wody-w-rolnictwie/.

Jest to wynik nowej koncepcji opracowanej kilkadziesiąt lat temu ale udoskonalonej w ostatnim dwudziestoleciu  w Japonii. ECA została wprowadzona do przemysłu spożywczego, rolniczego i medycznego między innymi w Japonii, USA i Kanadzie – a ostatnio również w Europie. W medycynie jest stosowane do dezynfekcji narzędzi, sterylizacji kanałów nerwowych w stomatologii oraz ostatnio do leczenia bardzo trudno gojących się ran skóry.

W rolnictwie głównym zastosowaniem ECA jest:

• do dezynfekcji wody przeznaczonej do uprawy oraz do pojenia zwierząt;
• do dezynfekcji systemów nawadniających;
• do usuwanie biofilmu z wodociągów oraz linii nawadniających;
• do dezynfekcji nasion, sadzonek, drzewek, podłoży, gleby;
• do dezynfekcji obiektów, opakowań, chłodni, narzędzi i urządzeń;
• do dezynfekcji owoców i warzyw po zbiorze;
• do dezynfekcji kwiatów;
• do przedłużenia żywotności kwiatów ciętych;
• do dezynfekcji linii technologicznych w przemyśle rolno-spożywczym;
• do dezynfekcji pomieszczeń inwentarskich.

W Japonia czy USA elektrolizowana woda (ECA) jest dopuszczona do ochrony roślin – w tych krajach jest dopuszczona do ekologicznej produkcji.

CO TO JEST ELEKTROLIZOWANA WODA (ECA)?

ECA jest technologią do produkcji, której potrzebna jest tylko woda i sól (NaCl lub KCl). ECA opiera się na zasadzie elektrolizy membranowej soli (rys. 2). Główną substancją czynną powstałą w tym procesie jest kwas podchlorawy (HOCl). Ma on zdolność do utleniania lub „odbierania” elektronów z innych związków chemicznych co sprawia, że jest doskonałym środkiem odkażającym. Dokonując zmian w składzie chemicznym niepożądanych bakterii, grzybów, wirusów, glonów –  zabijając je.

Kwas podchlorawy jest powszechnie uznawany za jeden z najskuteczniejszych znanych biocydów (środków biobójczych). Jest 80-120 razy bardziej skuteczny w zwalczaniu mikroorganizmów niż podchloryn sodu, którego substancja czynna (-OCL) często nie może przebić się przez ścianę komórkową (rys.3).

Ciekawostką jest, że kwas podchlorawy jest wytwarzany naturalnie przez organizm człowieka. Kiedy nasze ciało jest atakowane przez bakterie i inne drobnoustroje, układ odpornościowy natychmiast reaguje, wysyłając leukocyty (białe krwinki) do miejsca inwazji. Leukocyty inicjują reakcję produkcji kwasu podchlorawego z wody i soli – przy pomocy impulsów nerwowych. ECA jest odzwierciedleniem produkcji kwasu podchlorawego poza organizmem człowieka. Kwas podchlorawy jest więc środkiem biobójczym, który jest naturalnie wytwarzany przez ludzi i zwierzęta. Jest nieszkodliwy dla ludzi, zwierząt i środowiska naturalnego. Jest całkowicie biodegradowalny i hipoalergiczny. Ostatnio np. coraz częściej stosuje się ECA w USA, Australii i Kanadzie do dezynfekcji wody przeznaczonej do pojenia drobiu – dzięki temu eliminuje się podawanie antybiotyków i innych lekarstw – technologia produkcji bez antybiotyków. Pierwsze testy ECA w hodowli drobiu są już prowadzone również w Polsce przez Agro Smart Lab.

URZĄDZENIA DO PRODUKCJI ELEKTROLIZOWANEJ WODY ECA NA MIEJSCU

Na świecie najczęściej wykorzystuje się elektrolizowaną wodę produkowaną przez specjalne urządzenia na miejscu w gospodarstwie (fot. 3). Przykładowo grupa Prominent (jeden z największych producentów i dystrybutorów warzyw szklarniowych w Holandii) zakupiła w 2014/2015 roku 14 urządzeń do produkcji ECA w swoich gospodarstwach szklarniowych w Holandii gdyż uznano wtedy, że to jest najskuteczniejsza metoda ograniczania występowania choroby szalonych korzeni i raka bakteryjnego (jedne z groźniejszych chorób bakteryjnych w uprawach szklarniowych).

Dzięki ciągłej dezynfekcji wody linie fertygacyjne są cały czas czyste i wolne od biofilmu oraz chorobotwórczych bakterii i grzybów oraz glonów. Nie ma również problemów z zatykaniem się kapilar. Nie jest wtedy również konieczna szokowa dezynfekcja linii na koniec sezonu. Stosowanie ECA w okresie uprawy jest możliwa dzięki temu, że jest ona bardzo skuteczna w zabijaniu mikroorganizmów w niskim stężeniu aktywnego chloru (już od 10 ppm), które nie jest fitotoksyczne dla roślin. Przy podawaniu nieco wyższego stężenia kwasu podchlorawego (50-100 ppm) zwalczane są również patogeny chorobotwórcze w podłożach uprawowych i glebie.  W USA i Japonii takie stężenie ECA stosowane  jest również do leczenia zainfekowanych roślin chorobami bakteryjnymi i wirusowymi. Przy podawaniu ECA w trakcie uprawy należy jedynie pamiętać, że nie należy podawać elektrolizowanej wody wraz z saletrą amonową, gdyż elektrolizowana woda traci swoją aktywność w wyniku rozkładu NH⁴⁺. Można stosować ECA wspólnie z saletrą wapniową, ale w jej składzie maksymalna zawartość NH⁴⁺ nie powinna być większa niż 0,3%.

W Polsce jest kilka gospodarstw ogrodniczych, w których znajdują się urządzenia do produkcji ECA. Posiadają one jednak jeszcze starsze wersje urządzeń, które nie posiadają w generatorze (gdzie następuje elektroliza) specjalnej membrany, czyli produkowana jest mieszanka kwasu podchlorawego wspólnie z podchlorynem sodu (przy użyciu zwykłej soli), lub mieszanka kwasu podchlorawego z chloranem potasu (przy użyciu soli potasowej).

Nowej generacji urządzenia do produkcji ECA na miejscu oferuje firma Agro Smart Lab. Oferuje ona urządzenia firmy Kirkmayer (fot. 4), które są szeroko stosowane min. w Kanadzie, USA i Australii. Znalazły one tam uznanie, gdyż dzięki opatentowanemu generatorowi z podwójnym chłodzeniem oraz specjalną membraną wytwarzają ultra czysty kwas podchlorawy z prawdopodobnie najmniejszą zawartością chlorków na rynku oraz bardzo niską zawartością sodu lub potasu (w zależności jaką sól się używa do produkcji). Drugim produktem wytwarzanym przez te generatory w niewielkiej ilości jest NaOH lub KOH – które mogą być wykorzystywane do innych celów. Dodatkowo generatory do produkcji ECA firmy Kirkmayer są wyposażone w automatyczny panel sterowania z podłączeniem do internetu. Dzięki czemu nadzór nad pracą urządzenia oraz ewentualne korekty ustawień są prowadzone zdalnie przez serwisanta. Więcej informacji na temat ceny i wydajności urządzeń firmy Kirkmayer można uzyskać pod numerem: 506001551, lub emailem: info@agrosmartlab.com

Urządzenia do produkcji ECA na miejscu jest bardzo opłacalną inwestycją ale dla większych gospodarstw, gdyż kwas podchlorawy produkowany przez takie urządzenie może być wykorzystywane prawie na wszystkich etapach produkcji – począwszy od dezynfekcji materiału nasadzeniowego, gleby, linii kroplujących, wody, komór chłodniczych, pakowni – aż po dezynfekcję owoców po zbiorze w trakcie mycia. Koszt produkcji ECA na miejscu jest bardzo niski, ale dosyć duży jest jednorazowy koszt urządzenia. Inwestycja taka zwraca się jednak w krótkim czasie.

BIO ACTIW 2000 – PIERWSZY ZAREJESTROWANY ŚRODEK BIOBÓJCZY NA BAZIE ECA

W Unii Europejskiej kwas podchlorawy powstały w wyniku elektrolizy soli i wody został oficjalnie zatwierdzony dopiero w 2018 roku.  Tak więc dopiero od tego roku można było starać się na zarejestrowanie i dopuszczenie do obrotu środka biobójczego na bazie wody elektrolizowanej ECA. Latem tego roku został zarejestrowany i dopuszczony do obrotu w Polsce pierwszy środek biobójczy na bazie kwasu podchlorawego – produkt: Bio ActiW 2000 wytwarzany na urządzeniach firmy kirkmayer (pozwolenie numer:7790/19, fot. 5).

Bio ActiW 2000 jest dopuszczony do:

• dezynfekcji wody pitnej i użytkowej,
• do dezynfekcji powierzchni mających i nie mających styczności z żywnością
• do dezynfekcji owoców i warzyw po zbiorze
• do dezynfekcji powierzchni w obszarze weterynarii.

Producentem jest firma Bioactiw a wyłącznym dystrybutorem firma Agro Smart Lab. Bio ActiW 2000 jest dostępny w opakowaniach 10 l, 20 l oraz w opakowaniach 1000 litrowyc. Produkty są dostępne na stronie: https://sklep.agrosmartlab.com/

EFEKTYWNA DEZYNFEKCJA LINI NAWADNIAJĄCYCH POD KONIEC, LUB NA POCZATKU SEZONU PRZY POMOCY BIO ACTIW 2000

1. Dezynfekcja systemu nawadniającego:

• Pierwszym etapem jest czyszczenia systemu nawadniającego jest pozbycie się substancji mineralnych i organicznych (szlam) z przewodów – jeśli występuje. W tym celu można zastosować Bio ActiW 2000 w stężeniu 2,5% i pH: 4,0-5,5. Należy otworzyć końce linii nawodnieniowych i podać taką ilość roztworu aby doszedł on do końca linii kroplującej/taśmy.  Po kilku godzinach należy powtórzyć czynność, tak aby całkowicie usunąć szlam z linii.
• Drugim etapem jest usuwanie biofilmu z systemu nawadniającego, w tym celu w następnym dniu powinno się zastosować: Bio ActiW 2000: stężenie 2,5% i pH: 4,0 – 5,5. Dezynfekcja powinna być prowadzona przy zamkniętych końcówkach linii dopóki roztwór nie dojdzie do końca linii kroplującej. Po 1-2 dniach można przepłukać linię czystą wodą

Przy stosowaniu Bio ActiW 2000 w dezynfekcji systemu nawadniającego konieczna jest kontrolowanie pH roztworu: 4,0-5,5. Aby zastosować Bio ActiW 2000, można podpiąć się pod jeden z kanałów nawozowych (należy obliczyć szybkość podawania Bio ActiW 2000, tak aby uzyskać wymagane stężenie: np. 2,5 %  – 2,5 litra na ok. 100 litrów wody lub zastosować precyzyjną pompkę dozującą bezpośrednio do mieszalnika. Do regulacji pH stosuje się kwas azotowy. Można również zastosować kwasek cytrynowy: 25-40 gramów na 100 litrów wody

2. Odkażanie podłoży i gleby (zalecane szczególnie w przypadku pojawiania się chorób „odglebowych” :

Dzięki technologii ECA i produktowi Bio ActiW 2000 jest możliwa bezpieczna i skuteczna metoda odkażania podłoża i gleby. Technologia ta nie pozostawia bowiem żadnych negatywnych pozostałości w podłożu czy glebie. Kwas podchlorawy jest całkowicie biodegradowalny:

• Odkażanie podłoży torfowych/kokosowych: Bio ActiW 2000: stężenie 5%, pH:4,0-5,5. Należy prowadzić dezynfekcję aż podłoże zostanie całkowicie przelane. Odkażanie powinno być powtórzone drugi raz w kolejnym dniu. Odkażanie podłoża/gleby można połączyć z drugim etapem dezynfekcji linii nawadniającej, czyli- usuwania biofilmu z linii nawadniającej i kapilar. Po odkażeniu takie podłoże jest wyjałowione. Zaleca się (po odczekaniu minimum 5 dni lub przy sadzeniu roślin) wprowadzenie do podłoża pożytecznych bakterii lub grzybów

• Odkażanie gleby: Bio ActiW 2000: stężenie 5%, pH:4,0-5,5. Gleba przed odkażaniem powinna mieć wilgotność: 50-70% (temperatura: od 1 C-25 C). Należy prowadzić odkażanie aż gleba nasyci się roztworem do głębokości 15-20 cm. Odkażanie powinno być powtórzone drugi raz w kolejnym dniu. Po odkażeniu taka gleba jest wyjałowiona. Zaleca się (po minimum 1 tygodniu od zabiegu, lub przed sadzeniem roślin) wprowadzenie do gleby pożytecznych bakterii lub grzybów.

3. Dezynfekcja wody oraz zabezpieczenie przed powstawaniem biofilmu oraz zatykaniem się kapilar w trakcie uprawy

Przy ciągłym podawaniu ECA, nie jest wymagana żadna inna metoda dezynfekcji wody (np. lampy UV).

• Ciągła dezynfekcja wody: Bio ActiW 2000: stężenie: 0,5%, pH: 5,0-5,6. Ważne: nie należy łączyć z saletrą amonową, a zawartość NH⁴⁺ w saletrze wapniowej nie może być większa niż 0,3%.
• Dezynfekcja linii nawadniającej i zapobieganie powstawania biofilmu: Bio ActiW 2000: stężenie: 1%, pH: 5,0-5,6. Ważne: nie należy łączyć z saletrą amonową, a zawartość NH⁴⁺ w saletrze wapniowej nie może być większa niż 0,3%. W przypadku upraw prowadzonych w glebie dezynfekcję powinno się przeprowadzać 2-3 razy w sezonie. W przypadku upraw bezglebowych, gdzie cały czas stosuje się fertygację, dezynfekcja powinna być przeprowadzana minimum 5-6 razy w sezonie.

4. Odkażanie podłoży i gleby w trakcie uprawy (zalecane przy pojawieniu się chorób „odglebowych”:

•  Odkażanie podłoży torfowych/kokosowych: Bio ActiW 2000: stężenie 5%, pH:4,0-5,5. Należy prowadzić dezynfekcję aż podłoże zostanie całkowicie przelane. Odkażanie powinno być powtórzone drugi raz w kolejnym dniu. Ważne: W celu zwiększenia skuteczności odkażania, 3-4 dni przed zabiegiem należy zaprzestać podawania saletry amonowej (jeśli jest podawana). Podczas przeprowadzania odkażania może być podawana saletra wapniowa, ale należy korzystać tylko z takiego produktu który zawiera w swoim składzie maksymalnie 0,3% saletry amonowej. Po odkażeniu takie podłoże jest wyjałowione. Zaleca się (po odczekaniu minimum 5 dni) wprowadzenie do podłoża pożytecznych bakterii lub grzybów

Pierwsze polskie testy z sezonu 2019 potwierdzają skuteczność takiego odkażania w zahamowaniu rozprzestrzeniania się zgnilizny korony truskawek

• Odkażanie gleby: Bio ActiW 2000: stężenie 5%, pH:4,0-5,5. Gleba przed odkażaniem powinna mieć wilgotność: 50-70% (temperatura: od 1 C-25 C). Należy prowadzić odkażanie aż gleba nasyci się roztworem do głębokości 15-20 cm. Odkażanie musi być powtórzone drugi raz w kolejnym dniu. Ważne: W celu zwiększenia skuteczności odkażania, 3-4 dni przed zabiegiem należy zaprzestać podawania saletry amonowej przez system fertygacyjny (jeśli jest podawana). Podczas przeprowadzania odkażania może być podawana saletra wapniowa, ale należy korzystać tylko z takiego produktu który zawiera w swoim składzie maksymalnie 0,3% saletry amonowej. W przypadku upraw, gdzie stosuje się standardowe nawożenie (posypowe) można zastosować odkażanie nie wcześniej niż 3-5 tygodni po zastosowaniu nawozów amonowych. Po odkażeniu taka gleba jest wyjałowiona. Zaleca się (po minimum 1 tygodniu od zabiegu) wprowadzenie do gleby pożytecznych bakterii lub grzybów

Pierwsze polskie testy z sezonu 2019 potwierdzają skuteczność takiego odkażania w zahamowaniu rozprzestrzeniania się zgnilizny korony truskawek oraz werticiliozy

5. Dezynfekcja materiału szkółkarskiego, komór chłodniczych, pakowni, narzędzi:

• Dezynfekcja sadzonek i drzewek poprzez zanurzanie w roztworze: Bio ActiW 2000: stężenie: 5%, pH 4,0-5,5. Do zakwaszenia roztworu można użyć kwasek cytrynowy (30-40 gram/100 litrów cieczy). Ważne: Materiał szkółkarski powinien być umieszczony w roztworze przez minimum 3 minuty. Aktywność roztworu ulega obniżeniu przy każdorazowej dezynfekcji (rozkład kwasu podchlorawego w wyniku eliminacji mikroorganizmów), w związku z tym przed umieszczeniem kolejnej partii roślin należy dodać kolejne 3-4 litry Bio ActiW 2000/100 litrów wody. (Przy ewentualnym podawaniu pożytecznych bakterii lub grzybów, należy odczekać 2-3 dni)
• Dezynfekcja sadzonek i drzewek w komorach chłodniczych poprzez zamgławianie: Bio ActiW 2000: stężenie 10%, pH 3,5-5,5.  Do zakwaszenia roztworu można użyć kwasek cytrynowy (30-40 gram/100 litrów cieczy).Ważne: Przygotowany roztwór musi być wykorzystany w tym samym dniu
• Dezynfekcja komór chłodniczych, pakowni, narzędzi i urządzeń poprzez opryskanie powierzchni: Bio ActiW 2000: stężenie 5%, pH 3,5-5,5. Do zakwaszenia roztworu można użyć kwasek cytrynowy (30-40 gram/100 litrów cieczy). Ważne: Przygotowany roztwór musi być wykorzystany w tym samym dniu
• Dezynfekcja komór chłodniczych, pakowni, narzędzi i urządzeń poprzez zamgławianie: Bio ActiW 2000: stężenie 10%-20%, pH 3,5-5,5. . Do zakwaszenia roztworu można użyć kwasek cytrynowy (30-40 gram/100 litrów cieczy). Ważne: Przygotowany roztwór musi być wykorzystany w tym samym dniu

POMIAR SKUTECZNOŚCI DEZYNFEKCJI SYSTEMU NAWADNIAJĄCEGO

Do tej pory w zasadzie nie było możliwości zmierzenia skuteczności przeprowadzonej dezynfekcji systemu nawadniającego czy materiału szkółkarskiego. Od niedawna jest stosowane w przemyśle spożywczym i hodowli drobiu nowe, proste narzędzie do sprawdzania skuteczności dezynfekcji wody i wodociągów, które można z powodzeniem przenieść do ogrodnictwa. Wykorzystuje się w tym celu przenośne urządzenia do mierzenia potencjału oksydacyjno-redukcyjnego – ORP (Redox). Dosyć dobrym i stosunkowo tanim urządzeniem jest: ADWA AD14 pH/ORP – koszt takiego urządzenia wynosi około 350 zł (można znaleźć w internecie).  ORP jest parametrem mierzonym w miliwoltach (mV), opisujący poziom oksydacyjny (utlenienia) wody (fot. 6) . Wynik odzwierciedla aktywność środka odkażającego wodę, a nie poziom jego stężenia wyrażony w ppm. Film wyjaśniający co to jest ORP (Redox): https://www.youtube.com/watch?v=EU5nJqL5TpI

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w rozporządzeniu dotyczącym standardów jakości wody pitnej ustanowiła, że na poziomie ORP równym 650 mV woda jest odkażona, a inaktywacja wirusów zachodzi prawie natychmiast. Badania wykazały, że na poziomie ORP wynoszącym 650 mV bakterie takie jak E. coli zabijane są natychmiast lub w ciągu kilku sekund (tabela) . Zabicie bardziej odpornych organizmów, takich jak listeria, salmonella, drożdże i pleśnie, czy najgroźniejsze choroby bakteryjne i grzybowe roślin może wymagać ORP na poziomie 750 mV lub wyższym.

Miernik ORP (Redox) można z powodzeniem stosować w ogrodnictwie. Skuteczność dezynfekcji przy pomocy wody elektrolizowanej EC jest zależne od stężenia środka, pH wody oraz twardości wody (im wyższe pH i twardsza woda – niższy poziom ORP – czyli niższa skuteczność). Na efektywność środka mają również wpływ warunki przechowywania. Bio ActiW 2000 powinien być przechowywany w ciemnym i chłodnym miejscu (termin przydatności: 3 miesiące). Tak więc w niektórych przypadkach można zastosować niższe stężenie środka a w innych przypadkach należy zwiększyć stężenie środka aby uzyskać odpowiedni poziom ORP (Redox).

W celu uzyskania najlepszych efektów zastosowania wody elektrolizowanej EC – Bio ActiW 2000 zaleca się następujące wartości ORP (Redox):

• Szokowa dezynfekcja linii nawadniającej: w mieszalniku ORP: minimum 850-900 mV
• Odkażanie podłoża, gleby, materiału szkółkarskiego: ORP: minimum 950 mV,
• Dezynfekcja poprzez opryskiwanie: ORP: minimum 900 mV
• Dezynfekcja poprzez zamgławianie: ORP: minimum 1000 mV
• Ciągła dezynfekcja wody: ORP: minimum 780-800 mV
• Dezynfekcja linii nawadniającej i zapobieganie powstawania biofilmu (1 raz w tygodniu): ORP: minimum 800-820 mV

Tekst i fot. Agro Smart Lab