Przetwórstwo warzyw w gospodarstwie wymaga odpowiedniego zaplecza oraz spełnienia wielu wymogów dotyczących higieny produkcji. Są jednak plantatorzy, którzy odważyli się zainwestować w tę działalność i udało się im pozyskać stałe rynki zbytu.
Państwo Hanna i Piotr Krajniakowie, absolwenci Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, po studiach pracowali w placówkach państwowych, ale po zmianach polityczno-gospodarczych na przełomie lat 80. i 90. ub. wieku zdecydowali się na prowadzenie własnego gospodarstwa. Kupili ziemię w Lipkach Wielkich koło Skwierzyny w woj. lubuskim z byłego Państwowego Gospodarstwa Rolnego i od 1990 r. zajmują się produkcją warzyw. Zaczynali od 7-hektarowego gospodarstwa, a obecnie posiadają 60 ha własnych gruntów oraz drugie tyle dzierżawią. Są to gleby torfowe, bogate w substancję organiczną, zaliczane do IV i V klasy bonitacyjnej i nadające się pod uprawę warzyw. Ich zaletą jest duża pojemność wodna, dzięki czemu uprawy praktycznie nie wymagają nawadniania.
Państwo Krajniakowie od ponad 20 lat prowadzą prywatne gospodarstwo, w którym uprawiają i przetwarzają warzywa
Produkcja na rynek warzyw świeżych
Od początku działalności państwo Krajniakowie produkują warzywa oraz przetwory z przeznaczeniem na „świeży” rynek. Uprawiają głównie kapustę głowiastą białą, czerwoną oraz pekińską, warzywa korzeniowe (marchew, pietruszkę, seler, buraki ćwikłowe), a także ogórki oraz ziemniaki. Oprócz produkcji polowej w gospodarstwie od początku działalności kiszone są kapusta i ogórki. Od 2007 r. dzięki wykorzystaniu dotacji unijnych właściciele gospodarstwa utworzyli małą przetwórnię, w której warzywa są myte, obierane i krojone z przeznaczeniem dla gastronomii. Ponadto w przetwórni produkowane są surówki (16 rodzajów). Linie produkcyjne objęte są w pełni kontrolą systemu HACCP. Stały nadzór nad zakładem produkcyjnym sprawują państwowe służby sanitarne. – Nie jest to duża przetwórnia, ale w ostatnich latach przetwórstwo w naszym gospodarstwie zaczyna dominować nad polową uprawą – informował Piotr Krajniak.
Przed szatkowaniem główki kapusty muszą być obrane z zewnętrznych liści
[NEW_PAGE]
Kapusta do kiszenia
Rozpoczynając produkcję warzyw ponad 20 lat temu, państwo Krajniakowie bazowali na dostępnych w tamtym czasie odmianach m.in. Kamienna Głowa. W miarę pojawiania się na naszym rynku odmian z holenderskich firm nasiennych zaczęli stopniowo wprowadzać je do uprawy i obecnie w przypadku kapusty bazują tylko na nich (głównie z firmy Bejo Zaden). Ostatnio uprawiali m.in. Megaton F1, o okresie wegetacji wynoszącym 102 dni, która polecana jest na surówki, do jesiennego kiszenia oraz do bieżącej sprzedaży. A z późniejszych odmian – Transam F1 o okresie wegetacji wynoszącym 147 dni, która charakteryzuje się wysoką zawartością cukrów, polecana jest do kiszenia w okresie zimowym.
Kapusta kiszona jest w plastikowych skrzyniopaletach
– Przekonałem się, że z odmian tych można uzyskać delikatną, białą krajankę o dobrym słodkim smaku, dlatego nie szukam innych tylko bazuję już na sprawdzonych odmianach. Duża zawartość cukrów i suchej masy w tych odmianach pozwala uzyskać wysokiej jakości kiszonki. Dobór właściwej odmiany jest bardzo ważny planując kiszenie, ponieważ zależy mi na produkcji smacznych, naturalnych kiszonek – mówił plantator. Jego zdaniem na jakość kiszonki wpływa wiele czynników m.in. stanowisko, na którym uprawiana jest kapusta. W gospodarstwie w Lipkach Wielkich stosowany jest obornik oraz nawozy wieloskładnikowe (np. Polifoska). W celu utrzymania optymalnego odczynu gleby plantator stosuje wapno dolomitowe, a do dolistnego dokarmiania kapusty używane są nawozy z grupy Insoli.
Przygotowanie stanowiska pod uprawę kapusty plantator rozpoczyna zawsze od wiosennej orki, która ma na celu m.in. osuszenie wierzchniej warstwy gleby. Odwrotnie, jak to ma miejsce na glebach mineralnych, na których wiosenna orka powoduje niepożądane przesuszenie gleby.
Do ubiegłego roku plantator sam przygotowywał rozsadę kapusty na rozsadniku w gospodarstwie, ale od 2013 roku zaczyna posiłkować sie kupowaną. – Są to wprawdzie większe koszty, ale usprawni to pracę w gospodarstwie – informował P. Krajniak. Do sadzenia rozsady doniczkowanej wykorzystywana jest 4-rzędowa sadzarka marki Checchi&Magli. Kapusta przeznaczona do kiszenia sadzona jest w zagęszczeniu 35–40 tys. roślin/ha.
Kapusta kiszona jest w plastikowych skrzyniopaletach. Gotowa sprzedawana jest najczęściej w plastikowych wiadrach o różnej pojemności.
Kiszenie kapusty przez cały rok
Późnym latem i jesienią do kiszenia przeznaczana jest kapusta bezpośrednio po zbiorze z pola. Przez zimę aż do kolejnych zbiorów do szatkowania przeznaczane są główki z przechowalni. – Rozpoczynaliśmy od kiszenia kapusty w beczkach, a obecnie wykorzystujemy do tego celu plastikowe skrzyniopalety o pojemności ok. 500 kg. Kapusta po przywiezieniu z pola lub przechowalni jest czyszczona z zewnętrznych liści i szatkowana za pomocą elektrycznej szatkownicy. Najczęściej razem z głąbem, ponieważ ten jest źródłem witamin i charakterystycznego słodkiego smaku. Następnie krajanka jest przesypywana do wyłożonych folią plastikowych pojemników. W tym czasie dodawana jest ręcznie ściśle określona ilość soli (do ok. 2%), która decyduje w dużym stopniu o jakości kiszonki. W procesie kiszenia nie dodajemy cukru, kwasu mlekowego czy innych polepszaczy – przekazywał P. Krajniak. Do kiszenia trafia sama kapusta głowiasta biała. W ofercie gospodarstwa jest kapusta z marchwią, ale ta dodawana jest dopiero podczas konfekcjonowania. – Chodzi o zachowanie charakterystycznego słodkiego smaku marchwi – informował plantator. W celu zapewnienia dobrej jakości warzyw przez cały sezon, gospodarstwo dysponuje chłodnią na ponad 1000 ton. Główki kapusty przechowywane są w komorach z temperaturą 1–2°C.
Produkty z gospodarstwa państwa Krajniaków sprzedawane są do hurtowni, sklepów, restauracji, zakładów produkcji wyrobów garmażeryjnych, firm cateringowych oraz placówek zbiorowego żywienia – z terenu województwa lubuskiego oraz landu Brandenburgia w Niemczech. – „Wiem co jem” – to hasło, z którym utożsamiamy działalność naszego gospodarstwa. Nie planujemy zwiększać produkcji, ale zależy nam na utrzymaniu wysokiej jakości produktów i zapewnieniu stałych dostaw naszym klientom. Dbałość o odbiorców swoich produktów wymaga podobnego, jak nie większego wysiłku niż pozyskiwanie nowych rynków zbytu – przekazywał P. Krajniak.
Klienci zwracają uwagę przede wszystkim na smak, ale również na grubość krajanki
Tekst i zdjęcia: Aleksandra Andrzejewska
Artykuł pochodzi z numeru 10/2013 miesięcznika „Warzywa”
Ta strona używa plików Cookie. Klikając "Zgoda", zgadzasz się na wykorzystanie wszystkich plików Cookie. Szczegółowych wyborów możesz dokonać w sekcji ustawienia.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Czas przechowywania
Opis
_GRECAPTCHA
6 months
Google Recaptcha service sets this cookie to identify bots to protect the website against malicious spam attacks.
cookielawinfo-checkbox-advertisement
1 year
Set by the GDPR Cookie Consent plugin, this cookie records the user consent for the cookies in the "Advertisement" category.
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
CookieLawInfoConsent
1 year
CookieYes sets this cookie to record the default button state of the corresponding category and the status of CCPA. It works only in coordination with the primary cookie.
dt
1 year
This cookie is set by AddThis and is used to share content through email and various social media platforms.
PHPSESSID
session
This cookie is native to PHP applications. The cookie stores and identifies a user's unique session ID to manage user sessions on the website. The cookie is a session cookie and will be deleted when all the browser windows are closed.
rc::a
never
This cookie is set by the Google recaptcha service to identify bots to protect the website against malicious spam attacks.
rc::b
session
This cookie is set by the Google recaptcha service to identify bots to protect the website against malicious spam attacks.
rc::c
session
This cookie is set by the Google recaptcha service to identify bots to protect the website against malicious spam attacks.
rc::f
never
This cookie is set by the Google recaptcha service to identify bots to protect the website against malicious spam attacks.
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
wpEmojiSettingsSupports
session
WordPress sets this cookie when a user interacts with emojis on a WordPress site. It helps determine if the user's browser can display emojis properly.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Cookie
Czas przechowywania
Opis
yt-player-headers-readable
never
The yt-player-headers-readable cookie is used by YouTube to store user preferences related to video playback and interface, enhancing the user's viewing experience.
yt-remote-cast-available
session
The yt-remote-cast-available cookie is used to store the user's preferences regarding whether casting is available on their YouTube video player.
yt-remote-cast-installed
session
The yt-remote-cast-installed cookie is used to store the user's video player preferences using embedded YouTube video.
yt-remote-connected-devices
never
YouTube sets this cookie to store the user's video preferences using embedded YouTube videos.
yt-remote-device-id
never
YouTube sets this cookie to store the user's video preferences using embedded YouTube videos.
yt-remote-fast-check-period
session
The yt-remote-fast-check-period cookie is used by YouTube to store the user's video player preferences for embedded YouTube videos.
yt-remote-session-app
session
The yt-remote-session-app cookie is used by YouTube to store user preferences and information about the interface of the embedded YouTube video player.
yt-remote-session-name
session
The yt-remote-session-name cookie is used by YouTube to store the user's video player preferences using embedded YouTube video.
ytidb::LAST_RESULT_ENTRY_KEY
never
The cookie ytidb::LAST_RESULT_ENTRY_KEY is used by YouTube to store the last search result entry that was clicked by the user. This information is used to improve the user experience by providing more relevant search results in the future.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Cookie
Czas przechowywania
Opis
_fbp
3 months
Facebook sets this cookie to display advertisements when either on Facebook or on a digital platform powered by Facebook advertising after visiting the website.
_ga
1 year 1 month 4 days
Google Analytics sets this cookie to calculate visitor, session and campaign data and track site usage for the site's analytics report. The cookie stores information anonymously and assigns a randomly generated number to recognise unique visitors.
_ga_*
1 year 1 month 4 days
Google Analytics sets this cookie to store and count page views.
_gat_gtag_UA_*
1 minute
Google Analytics sets this cookie to store a unique user ID.
_gid
1 day
Google Analytics sets this cookie to store information on how visitors use a website while also creating an analytics report of the website's performance. Some of the collected data includes the number of visitors, their source, and the pages they visit anonymously.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Cookie
Czas przechowywania
Opis
fr
3 months
Facebook sets this cookie to show relevant advertisements by tracking user behaviour across the web, on sites with Facebook pixel or Facebook social plugin.
IDE
1 year 24 days 1 minute
Google DoubleClick IDE cookies store information about how the user uses the website to present them with relevant ads according to the user profile.
NID
6 months
Google sets the cookie for advertising purposes; to limit the number of times the user sees an ad, to unwanted mute ads, and to measure the effectiveness of ads.
PREF
8 months
PREF cookie is set by Youtube to store user preferences like language, format of search results and other customizations for YouTube Videos embedded in different sites.
test_cookie
15 minutes
doubleclick.net sets this cookie to determine if the user's browser supports cookies.
ttwid
1 year
Tiktok sets this cookie to keep track of user authentication and session information.
udmts
1 year
AT Internet places this cookie to track the effectiveness of the website's advertising efforts by collecting information on the conversion rate of the website's ads across multiple websites.
VISITOR_INFO1_LIVE
6 months
YouTube sets this cookie to measure bandwidth, determining whether the user gets the new or old player interface.
VISITOR_PRIVACY_METADATA
6 months
YouTube sets this cookie to store the user's cookie consent state for the current domain.
YSC
session
Youtube sets this cookie to track the views of embedded videos on Youtube pages.
yt.innertube::nextId
never
YouTube sets this cookie to register a unique ID to store data on what videos from YouTube the user has seen.
yt.innertube::requests
never
YouTube sets this cookie to register a unique ID to store data on what videos from YouTube the user has seen.