KONTROLA JAKOŚCI HANDLOWEJ ŚWIEŻYCH OWOCÓW I WARZYW

• znakowania artykułów rolno-spożywczych,
  
• standardów jakości handlowej,
  
• warunków składowania i transportu,
  
• pobierania prób i metod analiz oraz
  
• promocji artykułów rolno-spożywczych wyprodukowanych z surowców pochodzenia krajowego.

• imię, nazwisko i adres lub nazwa i siedziba zgłaszającego;
  
• określenie przedmiotu działalności gospodarczej;
  
• wskazanie miejsca produkcji, składowania lub konfekcjonowania artykułów rolno-spożywczych.

Przedsiębiorcy zamierzający eksportować warzywa i owoce z Polski mają obowiązek zgłosić ten zamiar do IJHAR-S nie później niż do 48 godzin przed zamierzonym terminem wywozu, a w przypadku produktów ulegających szybkim zmianom biochemicznym — nie później niż do 24 godzin. Objęcie procedurą wywozu jest możliwe dopiero po dołączeniu do dokumentów celnych zgłoszenia zamiaru wywozu w IJHAR-S. Wojewódzki Inspektor po otrzymaniu zgłoszenia zamiaru wywozu podejmie decyzję, czy dany produkt będzie kontrolowany.

• być wykonane w języku polskim (nie dotyczy produktów przeznaczonych na eksport);
  
• być wykonane w sposób czytelny, zrozumiały i widoczny;
  
• w przypadku opakowań jednostkowych konieczne informacje należy zamieścić bezpośrednio na opakowaniu lub na etykiecie, obwolucie albo zawieszce trwale przymocowanej do opakowania;
  
• w przypadku produktów nieopakowanych lub w oferowanych w opakowaniach zbiorczych wymagane informacje powinny być zamieszczone w dokumentach przewozowych i podane na wywieszkach w miejscu sprzedaży.

• wprowadzać w błąd nabywcy co do tożsamości produktu, w tym rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, pochodzenia oraz sposobu produkcji;
  
• sugerować, że produkt posiada specjalne właściwości (jeżeli ich nie posiada);
  
• przypisywać produktowi właściwości zapobiegania lub leczenia chorób lub powoływać się na takie właściwości.

• nazwa produktu;
  
• sposób przygotowania lub stosowania, jeżeli brak tej informacji mógłby spowodować niewłaściwe postępowanie z produktem;
  
• dane identyfikujące
  – producenta lub wprowadzającego produkt do obrotu w kraju (w obu przypadkach należy podać nazwę firmy, a jeżeli jest to osoba fizyczna — imię i nazwisko oraz adres);
  – kraj, w którym wyprodukowano dany produkt lub w którym dokonano przetworzenia zmieniającego jego właściwości (jeśli brak tej informacji mógłby wprowadzić konsumenta w błąd);
  
  
• masa netto lub liczba sztuk produktu w opakowaniu (podawanie masy netto nie jest wymagane, jeśli liczba pojedynczych, nieopakowanych sztuk produktu umieszczonych w opakowaniu jest widoczna i łatwa do policzenia z zewnątrz lub jest wskazana w oznakowaniu);
  
• warunki przechowywania, gdy od nich w istotny sposób zależy jakość produktu;
  
• oznaczenie partii produkcyjnej, rozumianej jako określona ilość towaru wyprodukowanego, przetworzonego lub zapakowanego w praktycznie takich samych warunkach;
  
• klasa jakości handlowej, jeżeli została ona ustalona w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych lub ich grup, albo inny wyróżnik jakości handlowej, jeżeli obowiązek jego podawania wynika z odrębnych przepisów.

Dla owoców i warzyw obranych i (lub) rozdrobnionych, dodatkowo wymagane jest zamieszczenie daty minimalnej trwałości albo terminu przydatności do spożycia oraz warunków przechowywania. Datę minimalnej trwałości podaje się określając w kolejności dzień, miesiąc i rok, ale dla produktów o trwałości nieprzekraczającej 3 miesięcy można podać jedynie miesiąc i rok. Datę poprzedza się wyrażeniem „najlepiej spożyć przed…” lub „najlepiej spożyć przed końcem…”

Na opakowaniach z owocami, które pochodzą z Integrowanej Produkcji Ogrodniczej, można dodatkowo umieścić napis „wyprodukowane metodami integrowanymi” lub skrót „IPO”.

• nazwę odmiany;
  
• dane identyfikujące wprowadzającego do obrotu w kraju (obejmujące firmę lub nazwę ze wskazaniem formy prawnej, a w przypadku osoby fizycznej — imię i nazwisko oraz nazwę, pod którą osoba ta wykonuje działalność oraz adres);
  
• klasę jakości handlowej, jeżeli została ona ustalona w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych lub ich grup.

Warto wspomnieć o obowiązujących do niedawna Polskich Normach. Do końca ubiegłego roku na rynku wewnętrznym dla niektórych świeżych owoców i warzyw obowiązywały Polskie Normy. Od stycznia 2003 r. zaczęła obowiązywać nowa ustawa o normalizacji, która wprowadza całkowitą dobrowolność stosowania PN, a więc deklaracja ich stosowania zamieszczona na opakowaniu produktów jest dobrowolną decyzją producenta.

Obecny sposób sprawowania kontroli nad jakością handlową świeżych owoców i warzyw, oparty na postanowieniach ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, nie do końca jest zgodny z postanowieniami obowiązującymi w tym zakresie w państwach unijnych i będzie on obowiązywał jedynie do momentu, kiedy Polska stanie się członkiem UE. Z chwilą przystąpienia do UE w zakresie kontroli świeżych owoców i warzyw pierwszeństwo będą miały rozporządzenia UE, jako akty prawne obowiązujące w całości we wszystkich państwach członkowskich od momentu ich wejścia w życie. Rozporządzenia te będą tematem kolejnego artykułu.