Objawy
Pojawiają się na ogół na wierzchołkach pędów. U odmian o zielonej barwie igieł początkowo żółkną lub lekko brązowieją pędy, u odmian o niebieskawych igłach — zmieniają barwę na szarą. Później pędy te zamierają. Przyczynami tych symptomów mogą być zarówno zaburzenia fizjologiczne, jak i patogeny.
Przyczyny
Fizjologiczne. Często zdarza się, że po wyjęciu chorej rośliny z pojemnika widać zamierające wierzchołki korzeni na części lub całości bryły korzeniowej. Analiza mikologiczna nie potwierdza na ogół występowania czynników chorobotwórczych, a jedynymi izolowanymi grzybami są gatunki saprofityczne. Przy takich objawach przyczyną schorzenia jest zapewne okresowy lub ciągły nadmiar wody w strefie korzeni.
Choroby grzybowe. Niekiedy u nasady pojedynczych zamierających pędów występują lekko zagłębione, niewielkie, ciemnobrunatne plamy. Na ich powierzchni mogą być widoczne zakrzepłe, brązowawe wysięki, a wśród nich (zwłaszcza latem) liczne, białe lub różowawe strzępki grzybni i pomarańczowe skupienia zarodników Fusarium avenaceum lub F. culmorum, pokrywające niekiedy prawie całą porażoną tkankę. Grzyby te mogą również powodować zamieranie pojedynczych pędów jałowca. Wnikają do tkanek prawdopodobnie przez niewielkie uszkodzenia — mechaniczne lub spowodowane przez owady.
U nasady pędów lub na niektórych korzeniach jednorocznych lub 2-letnich roślin tworzą się brunatne, wydłużone plamy, rozszerzające się wzdłuż tkanek oraz na ich obwodzie. Gdy wilgotność powietrza jest duża, na plamach, a często również na podłożu, pojawiają się jasnobrązowe, nierzadko bardzo liczne, strzępki grzybni Rhizoctonia solani. Jeśli nekrotyczne plamy rozwiną się na części lub na całym obwodzie zakażonego korzenia lub pędu, przepływ wody i soli mineralnych jest utrudniony. Prowadzi to najpierw do żółknięcia tkanek, a później do ich brązowienia i — w efekcie — zamierania pędów.
Źródła infekcji i zwalczanie choroby
Grzyby Fusarium avenaceum i F. culmorum porażają wiele gatunków roślin. Bywają, na przykład, przyczyną zamierania wierzchołków pędów żywotników. Zarodniki, tworzące się licznie na porażonych tkankach, porywane są przez prądy powietrza, krople wody oraz przenoszone przez owady i człowieka na zdrowe rośliny. Zarodniki mogą również opadać na nieprzykryte pryzmy składowanego torfu. Grzyb Rhizoctonia solani może być natomiast wniesiony do szkółki wraz z sadzonkami, na których nie widać jeszcze objawów choroby.
Po zauważeniu chorych okazów należy wyciąć porażone pędy lub usunąć całe rośliny i spalić, a następnie opryskać pozostałe środkiem Benazol 50 WP, Sarfun 500 SC lub Topsin M 500 SC (wszystkie trzy w stężeniu 0,1%) albo mieszaniną jednego z tych środków (0,05%) z preparatem Rovral Flo 255 SC (0,1%). Zabieg należy powtórzyć po 10–14 dniach.
