U lilii występuje kilkanaście chorób infekcyjnych, powodowanych przez grzyby, bakterie bądź wirusy, a także przez fitoplazmy. Ostatnio znaczenie chorób wywołanych przez fitoplazmy wzrasta. Trudno powiedzieć, kiedy po raz pierwszy zostały opisane choroby lilii wywołane przez te patogeny. Z prac badaczy amerykańskich wynika, że chorobę o nazwie rozetowatość stwierdzono na roślinach Lilium longiflorum importowanych z Bermudów już pod koniec ubiegłego wieku. Wydaje się, że wtedy była to bardzo groźna i dość powszechna choroba lilii, którą zaliczono do grupy wirusowych.
Z dotychczasowych obserwacji wynika, że u lilii porażonych przez fitoplazmy mogą występować różnorodne objawy chorobowe, często mylnie przypisywane wirusom, grzybom czy czynnikom abiotycznym. Fitoplazmy stanowią zagrożenie głównie dla lilii uprawianych latem, z cebul reprodukowanych w klimacie południowo-zachodniej Europy. Chore rośliny mogą mieć zahamowany wzrost, wykazują silną chlorozę, często zwężenie, epinastię (wygięcie w dół) oraz inne zniekształcenia liści (fot. l), mają mniej — od zdrowych okazów — kwiatów, które są zdeformowane (fot. 2), i których zabarwienie zmienia się na nietypowe dla danej odmiany.
 |
 |
Pierwsze zmiany chorobowe na liściach ukazują się już po 2, 3 tygodniach od posadzenia zainfekowanych cebul lub znacznie później — dopiero w okresie poprzedzającym pojawianie się pąków kwiatowych. Obserwuje się wówczas silną chlorozę, deformację liści wierzchołkowych i całkowity brak pąków kwiatowych (fot. 3).
 |
Objawy takie występowały masowo u mieszańców lilii orientalnych, a zwłaszcza u 'Casablanki’ i 'Star Gazera’ uprawianych latem pod osłonami. U niektórych odmian zmiany na liściach przypisywano przypaleniu przez słońce, chociaż czasem objawy te pojawiały się w okresie, gdy nasłonecznienie było niewielkie. Z czasem „przypalone” liście ulegały nekrozie i deformacji (’Coral Oueen’, 'Candize’; fot. 4), a pąki kwiatowe obumierały. W bezpośrednim sąsiedztwie takich roślin często rosły lilie zdrowe. U mieszańców lilii azjatyckich, na przykład u odmian 'America’ i 'Connecticut King’ porażonych fitoplazmami obserwowano zahamowanie wzrostu, chlorozę i zdrobnienie liści oraz zamieranie pąków kwiatowych, zaś u L. longiflorum — tylko lekką chlorozę i mniejszą liczbę kwiatów.
 |
U chorych lilii wykształca się słabszy, niż u zdrowych, system korzeniowy i powstają mniejsze cebule, niekiedy rośliny mogą przedwcześnie zamierać. Zwykle jednak z czasem ulegają one pozornemu wyzdrowieniu i nie wykazują symptomów. Mimo to gorzej kwitną (różnica jest bardzo wyraźna w porównaniu z roślinami nieporażonymi) i po jakimś czasie następuje nawrót choroby. Ponadto lilie zakażone fitoplazmami są bardziej niż zdrowe podatne na porażenie przez grzyby, bakterie oraz szkodniki.
Najprawdopodobniej na rozwój objawów chorobowych u roślin zainfekowanych fitoplazmami duży wpływ mają okres i warunki przechowywania cebul (długotrwałe składowanie sprzyja rozwojowi choroby) oraz warunki uprawy (stresowe stymulują rozwój patogenu) w roku poprzednim i obecnym.
Fakt, że rośliny porażone mogą okresowo nie wykazywać objawów chorobowych, bardzo utrudnia określenie ich stanu zdrowotnego. Sprzyja też rozpowszechnianiu fitoplazm wraz z porażonymi cebulami. Występowanie choroby w formie utajonej jest także jedną z głównych przyczyn wyradzania się i degeneracji lilii — procesów towarzyszących starzeniu się odmiany.
