Agrest, a także porzeczki, często szczepi się na podkładkach w celu uzyskania form piennych, które chętnie są sadzone na działkach i w ogrodach przydomowych. Jako podkładkę najczęściej wykorzystuje się porzeczkę złotą (Ribes aureum) — klony, które wytwarzają długie i proste pędy. Do szczepienia używa się także jednorocznych, silnych pędów porzeczkoagrestu, np. odmiany 'Josta'. Obie te podkładki są wytrzymałe na mróz, łatwo się rozmnażają (przez sadzonki, odkłady), a także dobrze się zrastają z odmianami agrestu.
Tradycyjna metoda |
|
W tradycyjnym sposobie produkcji wysokopiennych form agrestu wykorzystuje się podkładki o długości od 100 do 150 cm. Pędy te najczęściej pobierane są z matecznika późną jesienią. Następnie dołuje się je w piwnicy — w trocinach lub torfie. Na przedwiośniu (luty, marzec) podkładki szczepi się w ręku przez stosowanie, 2–3-oczkowym zrazem w ich wierzchołkowej części. Miejsce połączenia obu komponentów wiąże się folią, a końce zrazów smaruje maścią ogrodniczą. Tak zaszczepione podkładki przechowuje się zadołowane w piwnicy. Wiosną wysadza się rośliny w pole lub pod osłony — wprost na zagony w tunelu foliowym albo, co jest lepszą metodą, do pojemników, które ustawia się w tunelu lub w szklarni.
FOT. 1. KILKUPĘDOWA KORONA WYPRODUKOWANA TRADYCYJNĄ METODĄ
|
Formy pienne agrestu powinno się w szkółce prowadzić przy bambusach lub drutach, aby nie uszkodzić roślin, które w tym czasie są wiotkie i niedostatecznie ukorzenione. W okresie wegetacyjnym wszystkie pędy wyrastające z podkładki i odrosty korzeniowe wycina się lub uszczykuje. Tak prowadzone pienne formy tworzą już w pierwszym roku kilkupędowe korony (fot. 1, rys. 1), spełniające wymogi polskiej normy kwalifikacyjnej dotyczącej agrestu.
RYS. 1. PIENNA FORMA AGRESTU UZYSKANA TRADYCYJNĄ METODĄ
|
|
|
Podwójne uszlachetnianie |
|
Oprócz wyżej opisanej „tradycyjnej” metody, na uwagę zasługuje nowy sposób produkcji i prowadzenia piennych form agrestu. Polega on na podwójnym uszlachetnieniu podkładki odmianami uprawnymi na dwóch różnych wysokościach. W wierzchołkowej części (na wysokości 130–150 cm) szczepi się tradycyjnie zimą „w ręku” 2-, 3-oczkowym zrazem, np. odmianą o żółtej czy żółtozielonej barwie owoców. Drugie uszlachetnienie wykonuje się 40–50 cm poniżej pierwszego. Tutaj można — również na przedwiośniu — zaokulizować podkładki „śpiącym oczkiem” na przystawkę („chip budding”). W tym przypadku zakłada się dwie tarczki okulizacyjne naprzeciwko siebie (rys. 2). Można do tego celu wykorzystać zrazy odmian o owocach barwy czerwonej, różowej czy fioletowej. Należy także wybierać odmiany odporne na amerykańskiego mączniaka agrestu. Przy „dolnym” uszlachetnianiu można wykonać również okulizację na przystawkę wiosną (w kwietniu); okulizację na przystawkę latem (lipiec, sierpień); szczepienie w szparę boczną zrazami bez liści (sierpień).
RYS. 2. PODWÓJNE USZLACHETNIANIE PODKŁADKI ODMIANAMI UPRAWNYMI NA DWÓCH RÓŻNYCH WYSOKOŚCIACH: a) przez stosowanie, b) na przystawkę
 |
Przez „podwójne szczepienie” uzyskuje się formę pienną agrestu z dwiema koronami (fot. 2, rys. 3). W ten sposób można mieć dwie odmiany o innych barwach owoców i różnym terminie ich dojrzewania. Metodę tę warto także wykorzystać do produkcji piennych form porzeczek. Stosując „podwójne szczepienie” można wtedy uzyskać na jednym pniu porzeczki odmiany o różnej barwie owoców, np.: czarnej i czerwonej lub czerwonej i białej.
FOT. 2. PRZEZ „PODWÓJNE SZCZEPIENIE” UZYSKUJE SIĘ FORMY PIENNE AGRESTU Z DWIEMA KORONAMI
|
Krzewy z „podwójnym szczepieniem” można — zarówno w ogródkach, jak na małych plantacjach towarowych — prowadzić przy drutach rozpiętych między słupkami. Gwarantuje to dobre zabezpieczenie form piennych przed ich wyłamaniem czy uszkodzeniem oraz wyższe plonowanie roślin, a także lepszą jakość owoców niż w uprawie bez podpór. Taki system prowadzenia piennych form agrestu o podwójnej koronie jest już od dawna stosowany w Czechach i na Słowacji.
RYS. 3. FORMA PIENNA AGRESTU Z PODWÓJNĄ KORONĄ (rys. 1-3 A. Lipińska)
|
|
