W pierwszej części artykułu (patrz HO 7/99) Autor omówił ogólne zasady produkcji słoneczników — redakcja.
W naszej katedrze przeprowadziliśmy doświadczenia dotyczące przydatności 11 odmian słonecznika zwyczajnego (Helianthus annuus) do opóźnionej uprawy. W tabeli znajduje się charakterystyka tych odmian, według danych hodowców. Do uprawy polowej zostały wybrane odmiany silnie rosnące, a do nieogrzewanej szklarni — te o średnio silnym wzroście.
Niełupki słoneczników wysiano w trzeciej dekadzie czerwca, wprost do gruntu i do palet-wielodoniczek, w których przygotowano rozsadę. W polu słoneczniki uprawiane były w zagęszczeniu 12 i 20 roślin/m2, a w szklarni — 18 i 30 roślin/m2. W niektórych kombinacjach doświadczenia polowego uszczykiwano rośliny.
CHARAKTERYSTYKA ODMIAN SŁONECZNIKA ZWYCZAJNEGO UŻYTYCH W DOŚWIADCZENIU: * – w doświadczeniu uprawiano je na polu, ** – w doświadczeniu uprawiano je w nieogrzewanej szklarni
|
|
|
Uprawa polowa |
|
Zbiory rozpoczęto w 12. tygodniu po siewie i trwały one 7 tygodni. Ich pełnia przypadła na 15.–17. tydzień uprawy. Najwcześniej zakwitły rośliny odmian „Abendsonne” (fot. 1) i „Herbstschönheit” (fot. 2), a najpóźniej „Hohe Sonnengold”. W przypadku siewu wprost do gruntu zbiór rozkładał się bardziej równomiernie na poszczególne tygodnie niż w uprawie z rozsady, w której ponad 70% kwiatów ścięto w 15.–17. tygodniu. Przy tej drugiej metodzie produkcji ogólny plon był wyższy niż przy pierwszej.
FOT. 1. ABENDSONNE
|
FOT. 2. HERBSTSCHÖNHEIT
|
Najwięcej kwiatostanów zebrano u odmian „Abendsonne” i „Herbstschönheit”, które dobrze się rozgałęziają oraz tworzą silne pędy boczne, dając zarazem plon dobrej jakości. Ta pierwsza — w przeciwieństwie do pozostałych — lepiej plonowała przy mniejszej gęstości (12 roślin/m2), gdyż silnie się krzewi w dolnej części łodygi.
Największe kwiatostany zebrano u odmiany „Giganteus” (przeciętna średnica wynosiła około 15,5 cm — fot. 3) i „Goldener Neger” (około 12,5 cm — fot. 4). Z wyjątkiem „Hohe Sonnengold” wszystkie odmiany, we wszystkich kombinacjach, wytwarzały koszyczki średnicy powyżej 10 cm. Ponadto, z powodu długiego cyklu wegetacyjnego, u „Hohe Sonnengold” wiele roślin nie zakwitło przed nastaniem chłodów i plon był bardzo niski.
FOT. 3. GIGANTEUS
|
FOT. 4. GOLDENER NEGER
|
Uprawa z uszczykiwaniem opóźniła termin zbiorów średnio o 2,5 tygodnia w porównaniu z metodą bez uszczykiwania. Przy takiej samej gęstości sadzenia uszczykiwane rośliny odmiany „Giganteus” plonowały dwa razy lepiej, a odmiana „Herbstschönheit” — prawie cztery razy lepiej niż rośliny nieuszczykiwane. Pędy główne były w wyniku uszczykiwania krótsze przeciętnie o 10%. O podobną wartość zmniejszyła się także średnica koszyczków. Jakość plonu była jednak zadowalająca. |
|
Uprawa pod osłonami |
|
Uprawa słoneczników w nieogrzewanej szklarni trwała 15 tygodni. Rośliny rozpoczęły kwitnienie w 11. tygodniu od momentu założenia plantacji. Najwcześniej zakwitły odmiany „Floristan” (fot. 5) i „Valentin” (fot. 6), najpóźniej — „Schnittgold” (po 13, 14 tygodniach). Najbardziej równomiernym rozkwitaniem odznaczała się odmiana „Valentin”. Przy uprawie z rozsady rośliny zakwitały później, średnio o 2 tygodnie, a zbiór był krótkotrwały (2,5 tygodnia).
FOT. 5. FLORISTAN
|
FOT. 6. VALENTIN
|
Największy plon otrzymano u odmian „Valentin”, „Sunrich Lemon” (fot. 7) i „Schnittgold”. Niezależnie od gęstości uprawy, był on wyższy w przypadku uprawy z rozsady, jednak koszyczki miały wówczas nieco mniejszą średnicę niż w uprawie z siewu wprost do gruntu. Mimo to, wszystkie odmiany we wszystkich kombinacjach osiągnęły zadowalającą wielkość koszyczka —średnicę powyżej 10 cm. Dlatego też produkcja z rozsady jest korzystniejsza. Największe kwiatostany wydała odmiana „Sunrich Lemon”.
FOT. 7. SUNRICH LEMON
|
Mgr T. Burda pracuje w Katedrze Roślin Ozdobnych AR w Poznaniu |
