Ogrodinfo

Mijający rok różni się od poprzedniego pod względem wysokości zbiorów owoców i cen skupu. Sumaryczne zbiory owoców w Polsce w bieżącym roku wyniosły prawdopodobnie 2,9 mln ton (wobec 3,5 mln ton w 2004 roku), było mniej jabłek o około 500 000 ton, a wiśni o około 70 000 ton. Przyczyny niższych zbiorów są powszechnie znane, przede wszystkim przymrozki wiosenne, susza w okresie letnim oraz silne wystąpienie parcha jabłoni w niepielęgnowanych sadach. Duży wpływ na słabe owocowanie jabłoni w sadach przydomowych miało też przemienne owocowanie drzew. Złożyły się to na niskie zbiory jabłek przemysłowych. Okazuje się, że w wielu krajach europejskich zbiory jabłek także były niższe niż przewidywano, głównie na skutek letniej suszy.

Początkowo ludzie zbierali w naturze wszystko, co jadalne — nasiona, grzyby, zioła, korzenie i owoce. Z czasem najbardziej wartościowe gatunki udomowiono i zaczęto uprawiać. Spośród owoców najdłużej opierały się temu procesowi owoce jagodowe, przez wieki traktowane jako okazjonalne przysmaki zbierane w lasach i na łąkach. Później i one trafiły do przydomowych ogrodów, ale zainteresowanie tymi produktami na szeroką skalę rozpoczęło się dopiero przed kilkudziesięciu laty. Publikowane w ostatnich latach informacje o walorach zdrowotnych owoców miękkich sprawiły, że w wielu krajach ich sprzedaż rośnie znacznie szybciej niż pozostałych gatunków deserowych. O problemach w produkcji owoców miękkich dyskutowano na poświęconej im międzynarodowej konferencji zorganizowanej 5–7 października w Levico Terme we Włoszech.

W lipcu trwał sezon skupu owoców jagodowych. Dla producentów (z wyjątkiem uprawiających truskawki i porzeczki kolorowe — rys. 1) był on lepszy niż ubiegłoroczny. Zdecydowanie wzrosły ceny skupu wiśni, co było spowodowane niskimi zbiorami w Polsce oraz u naszych europejskich konkurentów — w Serbii i na Węgrzech. Nieznacznie poprawiły się ceny skupu malin ze zbioru głównego. Niższe zbiory jabłek wpłynęły na znaczny wzrost cen owoców przemysłowych. Tegoroczne zbiory (w ocenie GUS z września br.) były niższe niż przed rokiem — warzyw polowych o 2%, owoców z drzew — o 20%, a owoców jagodowych — o 4%. Przyczyną była niekorzystna pogoda — susza i chłody w czasie wschodów oraz w pełni wegetacji. Niższe zbiory warzyw polowych u naszych odbiorców (np. w Czechach i na Słowacji) oraz u głównych producentów (we Francji) stwarzają jednak nadzieję na dobrą koniunkturę w eksporcie tych produktów.

Borówka wysoka — do niedawna mało znana roślina jagodowa — nabiera coraz większego znaczenia we współczesnym świecie. Rosnący popyt na świeże owoce tego gatunku przyniósł znaczne dochody osobom uprawiającym borówkę. Równocześnie powierzchnia jej uprawy stale się powiększa — ogólny areał na świecie w 2003 roku szacowano na ponad 32000 hektarów. Produkcja jagód borówek w 2003 roku wyniosła 129 750 t, z czego 60% wchłonął rynek świeżych owoców.

Przedstawiamy poniżej niektóre wątki, jakie zostaną poruszone w Lublinie, 13 grudnia bieżącego roku podczas konferencji "Przyszłość uprawy truskawki, maliny, czarnej porzeczki i wiśni w Polsce".

Zapasy jabłek deserowych z 2004 r. oraz nadwyżka podaży w lipcu i sierpniu zdecydowały o niskich cenach tych owoców. Sytuacja zmieniła się we wrześniu. Rosnący popyt i mniejsze zbiory jabłek w Polsce (według szacunków GUS z września, o około 19%) oraz w wielu krajach europejskich przyczyniły się do wzrostu cen (tabela). Notowania wiśni i śliwek były również wyższe, w porównaniu z ubiegłorocznymi, na skutek niższych zbiorów. Podobnie kształtowały się ceny warzyw, droższych w III kwartale tego roku w porównaniu z ubiegłorocznymi. Najbardziej podrożały warzywa kapustne (za kapustę białą w sierpniu 2005 r. płacono o 219% więcej niż rok wcześniej).

Grudzień to czas analiz i podsumowań dotyczących zbiorów i kosztów produkcji. Więcej czasu możemy przeznaczyć teraz na szkolenia, kursy i spotkania oraz czytanie prasy sadowniczej, a także...

W czasie konferencji "Rynek Owoców", która miała miejsce w Skierniewicach 27 października, prof. dr hab. Eberhard Makosz (fot.) zwracał przede wszystkim uwagę na to, by zwiększać nie tyle wielkość produkcji owoców w Polsce, ile przede wszystkim poprawić ich jakość. Zwiększanie produkcji może dotyczyć deserowych truskawek, malin, czereśni oraz jabłek — tylko takie owoce można będzie sprzedawać po opłacalnych cenach. Coraz ważniejsze jest też posiadanie pewnego rynku zbytu, a ten coraz częściej jest osiągalny tylko dla dużych grup sadowniczych, które potrafią zapewnić stałe, jednorodne dostawy wysokiej jakości owoców. Korzystając z okazji poprosiliśmy Profesora o odpowiedź na kilka aktualnych pytań.

Rok po umożliwieniu przez Komisję Europejską wstępnie uznanym grupom producentów owoców i warzyw korzystania z pomocy finansowej na pokrycie części kosztów inwestycji ujętych w zatwierdzonym planie dochodzenia do uznania, z tej formy wsparcia mogą korzystać również polskie grupy. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało już bowiem niezbędne rozporządzenia. Na jaką zatem pomoc można liczyć, jakie są warunki jej uzyskania i na co można ją przeznaczyć?

Mączliki, głównie ostroskrzydły (Bemisia tabaci) i szklarniowy (Trialeurodes vaporariorum) uważa się za jedne z najbardziej uciążliwych szkodników roślin uprawnych. B. tabaci, pomimo zawleczeń z importowanymi roślinami, swojej obecności nie utrwalił w Polsce i można uznać, że nie występuje. Z kolei mączlik szklarniowy w większym lub mniejszym nasileniu występuje na wielu roślinach uprawianych w szklarniach.