PAPRYKA OSTRA – UPRAWA W POLU CZY POD OSŁONAMI?

 Asortyment polskich odmian papryki ostrej jest niewielki — na rynku dostępne są Cyklon, Orkan, Wulkan i Bronowicka Ostra oraz półostra Tajfun.

Wymagania klimatyczne

Papryka ostra jest rośliną ciepłolubną, o wysokich wymaganiach świetlnych i wilgotnościowych. Okres wegetacji tej rośliny wynosi 160–200 dni. W celu ograniczenia niekorzystnego oddziaływania klimatu i uzyskania wyższego oraz niezawodnego plonu owoców, zalecana jest uprawa papryki ostrej w nieogrzewanych tunelach foliowych. Optymalna temperatura powietrza dla wzros­tu i rozwoju tych roślin wynosi 24–26°C w dzień i 16–18°C w nocy. Przy spadku temperatury powietrza poniżej 14°C ich wzrost zostaje zahamowany, a poniżej 13°C utrudnione jest pobieranie wody i składników pokarmowych oraz nie zawiązują się owoce. W temperaturze 0°C rośliny papryki giną.

Papryka ostra ma również wysokie wymagania w sto­sunku do temperatury podłoża — przez cały okres uprawy nie może spadać poniżej 20°C ani wzrastać powyżej 35°C. W temperaturze gleby poniżej 14–15°C korzenie tracą zdolność pobierania wody i składników pokarmowych.

Papryka ma wysokie wymagania świetlne i przez cały okres rozwoju wymaga intensywnego światła. Przy zacienieniu rośliny są wybiegnięte, słabo kwitną, źle zawiązują i wykształcają owoce.

Wymagania glebowe i wodne

Wymagania glebowe papryki są również duże. Zaleca się gleby piaszczysto-gliniaste lub gliniasto-piaszczys­te, żyzne, przewiewne, zasobne w próchnicę, o dobrej kulturze. Papryka ostra powinna być uprawiana na glebach próchnicznych I lub II klasy, o bardzo dobrych stosunkach powietrzno-wodnych. Pod osłonami najczęściej uprawia się ją w glebie z dodatkiem materii organicznej lub w pierścieniach (fot. 1) wypełnionych podłożem organicznym (substrat z torfu wysokiego lub torf wysoki w połączeniu z glebą mineralną). Optymalny odczyn gleby powinien być lekko kwaśny (pH 6–6,5).

Fot. 1. W tunelu paprykę ostrą można uprawiać w pierścieniach wypełnionych podłożem organicznym

Niedobór wody w glebie i niedostateczna wilgotność powietrza są szkodliwe, zwłaszcza w okresie kwitnienia (fot. 2) i owocowania papryki. W takich warunkach rośliny zrzucają kwiaty i zawiązki, a owoce są źle wykształcone. Optymalna wilgotność względna powietrza wynosi około 80–85%, natomiast gleby — 80% polowej pojemności wodnej.

Fot. 2. Rośliny papryki ostrej największe zapotrzebowanie na wodę mają w czasie kwitnienia
i owocowania

Nawożenie

Wymagania pokarmowe tego gatunku są bardzo wysokie, a intensywność pobierania składników pokarmowych zmienia się w okresie wegetacji rośliny. Papryka ostra ma największe zapotrzebowanie na potas i azot, a mniejsze na wapń i fosfor. Maksymalne pobieranie składników pokarmowych, w zależności od odmiany, przypada w różnych fazach rozwojowych: N — od pełni kwitnienia do pełni owocowania; P, K, Mg — od początku wybarwiania się owoców do osiągnięcia dojrzałości fizjologicznej; Ca — w okresie dojrzałości fizjologicznej owoców.

W doświadczeniu prowadzonym na AR w Poznaniu w polu i w nieogrzewanym tunelu foliowym uprawiano paprykę ostrą Cyklon. Uprawę w gruncie prowadzono po uprzednim wymieszaniu gleby na głębokość 20 cm z 20 dm³ torfu wysokiego na m². Po wykonaniu analizy glebę o pH 6,3 uzupełniono w brakujące składniki mineralne do poziomu (w mg/dm³ gleby): N — 150, P — 200, K — 300, Mg — 100. W nawożeniu pogłównym po 3 tygodniach od posadzenia roślin na miejsce stałe podano (na dm³ gleby) 50 mg N, po kolejnych 4 tygodniach wprowadzono 50 mg N oraz 100 mg K.

Sadzenie na miejsce stałe

Rozsadę papryki ostrej w fazie 8–10 liści właściwych sadzono na miejsce stałe w rozstawie 40 x 50 cm (zarówno w polu, jak i w tunelu foliowym). Rośliny w tunelu foliowym posadzono 15 maja, w polu o tydzień później, ze względu na występujące w tym okresie przymrozki.

Zabiegi pielęgnacyjne

Rośliny papryki ostrej, w odróżnieniu od papryki słodkiej, nie wymagają cięcia i formowania. Jedynie rośliny uprawiane pod osłonami należy prowadzić przy sznurkach, gdyż są wyższe i pod ciężarem owoców mogą się łamać.

Papryka ostra jest dosyć tolerancyjna wobec chorób i szkodników. Szara pleśń i zgnilizna twardzikowa nie sta­nowią problemu, pod warunkiem, że wilgotność powietrza nie jest zbyt wysoka, a podłoże wolne od tych patogenów. Ze szkodników w obu typach uprawy najczęściej występuje wciornastek zachodni, przędziorek i mszyca, a w tunelach niekiedy również mączlik szklarniowy.

Papryka wymaga równomiernego nawadniania w całym okresie wegetacji, a zwłaszcza w fazie dorastania i dojrzewania owoców. Niedobór wody w tym okresie oraz wysoka temperatura powietrza ogranicza pobieranie wapnia i sprzyja wystąpieniu suchej zgnilizny owoców papryki. Objawom tym można przeciwdziałać przez opryskiwanie roślin saletrą wapniową (stężenie 0,5%), przede wszystkim owoców, gdyż wapń nie przemieszcza się z liści do owoców. Dla zapewnienia optymalnej wilgotności podłoża należy prowadzić nawadnianie krop­lowe, które równomiernie zaopatruje rośliny w wodę oraz nie powoduje nadmiernego wzrostu wilgotności powietrza.

Zbiór

Owoce papryki ostrej zbiera się wybarwione, w fazie pełnej dojrzałości fizjologicznej (fot. 3). Z uwagi na dużą liczbę drobnych owoców, zbiór wielokrotny pap­ryki ostrej byłby zdecydowanie bardziej pracochłonny niż papryki słodkiej, a ponieważ częs­totliwość zbiorów nie ma dużego wpływu na wysokość plonu handlowego owoców papryki ostrej, najczęściej prowadzi się zbiór dwukrotny lub jednorazowy. Jeśli w fazie owocowania pogoda jest upalna, zalecane jest wykonanie zbioru dwukrotnego. W doświadczeniu porównawczym w polu i w tunelu foliowym prowadzono dwa zbiory — pierwszy, gdy połowa owoców na roślinach była całkowicie wybarwiona. W tunelu foliowym pierwszy zbiór przypadł 26 lipca, a drugi 15 sierpnia, natomiast w polu zbiory były opóźnione o 2–3 tygodnie w stosunku do uprawy pod osłonami.

Fot. 3. Odmiana Cyklon w pełni owocowania

* * *

Rośliny papryki ostrej w nieogrzewanym tunelu foliowym szybciej rosły niż w uprawie polowej, zwłaszcza na początku wegetacji (wykres 1), ze względu na wyższą temperaturę powietrza i podłoża, sprzyjającą wzrostowi wegetatywnemu.

Wykres 1. Wysokość roślin papryki ostrej, w zależności od miejsca uprawy

Plon papryki ostrej uprawianej w polu i pod osłonami uzależniony jest przede wszystkim od przebiegu pogody (światło, temperatura). Na roślinach uprawianych w tunelu foliowym zawiązało się więcej owoców, a masa pojedynczego owocu była większa średnio o 7 g. W rezultacie otrzymano większy o 30% plon ogólny i handlowy owoców papryki uprawianej w tunelu foliowym niż w polu. Zbiory z tunelu rozpoczęto o 2 tygodnie wcześ­niej oraz zakończono 3 tygodnie wcześniej niż z pola (wykres 2). Wcześniejszy zbiór daje możliwość uzyskania wyższej ceny za paprykę oraz lepszego wykorzystania tunelu do innych upraw.

Wykres 2. Plon i liczba owoców papryki ostrej, w zależności od miejsca uprawy