Dla niektórych Plantarium jest synonimem nowości — nic dziwnego, impreza ta (ogólnie pisałam o niej w "Szkółkarstwie" 4/99) stała się swoistym festiwalem nowych kreacji roślinnych, jakie pojawiają się w szkółkarskiej branży. Choć nie są to wszystkie wprowadzane w danym roku na europejski rynek odmiany drzew i krzewów oraz bylin, to z pewnością Plantarium gromadzi ich najwięcej. Inne targi pozostają pod tym względem wyraźnie z tyłu.
| W 1999 r. w Boskoop zaprezentowano ponad 60, oficjalnie zgłoszonych do oceny, nowości. Na poszczególnych stoiskach można się było doszukać kilkudziesięciu następnych. Czy te liczby powinny cieszyć, czy wręcz przeciwnie? Tak, jeśli w porę udaje się oddzielić ziarno od plew, czyli sprawdzić w praktyce, czy nowa odmiana rzeczywiście jest godna zainteresowania, nie — jeśli staje się ona powodem rozczarowania szkółkarzy, a przede wszystkim klientów. Cenną podpowiedzią są oceny profesjonalnego holenderskiego jury oceniającego rośliny zakwalifikowane do „konkursu nowości”, który odbywa się tuż przed otwarciem Plantarium. W ubiegłym roku wyróżniono ich 34, przyznając — jak zwykle — złote, srebrne i brązowe medale. Poniżej przedstawiam niektóre z nagrodzonych odmian. Nietrudno zauważyć, że wiele z nich to formy „udziwnione” — karłowe, srebrzyste, złociste, pstre. | ||||||||||||
| Najlepsza z najlepszych | ||||||||||||
Tradycyjnie wybrano nowość numer jeden. Za taką uznano perukowiec podolski (Cotinus coggygria) 'Ancot’ (nazwa handlowa: 'Golden Spirit’). Ta odmiana, odznaczająca się żółtozielonymi, prawie okrągłymi liśćmi (fot. 1), pochodzi z holenderskiej szkółki Antigone Plantvermeerdering z Boskoop i znaleziona została wśród siewek ww. gatunku w 1992 roku.
Po raz pierwszy trafiła do handlu w 1999 r. — na początku perukowiec ten sprzedawano tylko w Wielkiej Brytanii. Według opisu przedstawionego przez właścicieli nowej odmiany, krzewy rosną szybko — osiągają do 3 m wysokości po 10 latach — i mają gęsty pokrój, między innymi dzięki długim ogonkom liściowym. Do walorów odmiany 'Ancot’ należy również jesienne, pomarańczowobrązowe przebarwienie liści. Jest ona jednak trudna w mnożeniu. Wykorzystuje się ją nie tylko jako typowy krzew, ale także jako źródło tzw. zieleni ciętej — w bukieciarstwie. | ||||||||||||
| Pozostałe złote medalistki | ||||||||||||
– Powojnik (Clematis) 'Arabella’ to odmiana bylinowa z grupy Diversifolia, pochodząca z hodowli Brytyjczyka, B. Fretwella (1990 r.), a zgłoszona jako nowość przez holenderską szkółkę J. van Zoest z Reeuwijk. W tworzeniu tego mieszańca miał udział gatunek C. integrifolia, od którego pochodzi niski wzrost 'Arabelli’. Doceniono obfitość (fot. 2) oraz długość jej kwitnienia (od czerwca do końca sierpnia), a także barwę liści. Kwiaty są stosunkowo drobne.
– Lavandula stoechas 'Avenue’. Lawenda ta pochodzi z duńskiej firmy Tvillinge Gaarden, a zgłoszona została przez belgijskie przedsiębiorstwo DeCook, które specjalizuje się w szklarniowej produkcji roślin balkonowo-rabatowych. Ostatni fakt uzmysławia, że ta — wrażliwa na mróz — krzewinka miałaby w naszych warunkach klimatycznych sezonowe zastosowanie. Holenderskie jury wyróżniło ją natomiast za możliwość różnorodnego wykorzystania — do ozdoby ogrodu (sadzona w gruncie), balkonu, tarasu, wnętrza (w doniczce) — oraz za walory dekoracyjne. To roślina, która „sama się sprzedaje”, napisano w werdykcie. – Turzyca Morrowa (Carex morrowii) 'Ice Dance’ to zimozielona bylina o atrakcyjnych, kremowo-zielonych liściach i nietypowym charakterze wzrostu (fot. 3). Otóż odmiana ta wytwarza rozłogi, a zatem może być uprawiana jako roślina okrywowa. Pochodzi z USA, a na Plantarium pojawiła się dzięki holenderskiej szkółce Rijnbeek en Zoon BV. Trzeba podkreślić, że turzyca Morrowa, występująca w warunkach naturalnych w Japonii, nie jest całkiem odporna na mróz.
| ||||||||||||
| Srebrne medalistki | ||||||||||||
– Jodła koreańska (Abies koreana) 'Blauer Eskimo’ została zgłoszona przez holenderską szkółkę Libo, która w nietypowy sposób postanowiła uczcić swój srebrny jubileusz. Otóż podczas ubiegłorocznych targów Plantarium zaprezentowano 25 nowości odmianowych, aby liczba ta korespondowała z „okrągłymi” urodzinami firmy, mającej siedzibę w Limburgii, w miejscowości Baexem. Odmianę 'Blauer Escimo’, wyselekcjonowaną w Niemczech przez Witboldta Mllera (znaleziona jako ,,czarcia miotła” na A. koreana 'Blauer Pfiff’), wyróżniono ze względu na ładny, stożkowaty pokrój oraz niebieski kolor igieł. Ta karłowata jodła, o rocznych przyrostach długości ok. 4 cm, charakteryzuje się ponadto jasną barwą pączków, które są pokryte białą żywicą i ładnie kontrastują z igłami jesienią oraz zimą (fot. 4).
– Jodła koreańska (Abies koreana) 'Cis’ to bezprzewodnikowa forma, również pokazana przez szkółkę Libo (jak i pozostałe, nagrodzone medalami odmiany roślin iglastych), która wprowadziła tę „nowość” na rynek w 1992 roku (fot. 5). Wyselekcjonowana spośród siewek gatunku wyjściowego, przypomina jodłę balsamiczną 'Nana’, ale przewyższa ją zdrowotnością oraz jest łatwiejsza w uprawie. 20-letni okaz mateczny A. koreana 'Cis’, rosnący w szkółce Libo, ma 40 cm wysokości i 60 cm szerokości.
– Świerk kłujący (Picea pungens) 'Hermann Naue’ wywodzi się z Niemiec. Przypomina odmianę 'Glauca Globosa’, ale ma bardziej szare igły i mniej zwarty pokrój (fot. 6). Na szczególną uwagę zasługują szyszki, które pojawiają się na wierzchołkach pędów, już na dwuletnich krzewach (są podobne do szyszek P. abies 'Acrocona’) i przybierają czerwonawobrązową barwę. Jurorzy podkreślali, że takie, wizualnie atrakcyjne, rośliny z szyszkami bardzo chętnie są kupowane, pod wpływem impulsu. Po 10 latach krzewy osiągają wysokość mniej więcej 50 cm, ale takie starsze okazy mają nieładny pokrój.
– Sosna wejmutka (Pinus strobus) 'Louie’ wyróżnia się żółtawą barwą igieł (fot. 7), która zimą staje się intensywniejsza. 'Louie’ rośnie wolniej niż gatunek — roczny przyrost wynosi 25 cm. Odmiana ta pochodzi z Ameryki.
– Sekwojadendron olbrzymi (Sequoiadendron giganteum) 'Blauer Eichzwerg’ to, według informacji firmy Libo, najmniejsza odmiana tego gatunku. Ma niebieskawe igły, które zielenieją przed zimą. Szczepione okazy osiągnęły po 6 latach wysokość mniej więcej 65 cm, te rozmnażane z sadzonek rosną jeszcze wolniej. Sekwojadendrony, które są wrażliwe na mróz, mogą być w naszym kraju sadzone tylko w rejonach o łagodnym mikroklimacie. – Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) 'Mr Bowling Ball’ wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych. Ta młodociana, karłowa odmiana została znaleziona jako „czarcia miotła”, prawdopodobnie w populacji T. occidentalis 'Pyramid Compacta’. Przedsiębiorstwo Libo określa odmianę 'Mr Bowling Ball’ jako ulepszoną wersję 'Daniki’. Jest od niej wyższa, a ponadto ma ciekawszy pokrój, dzięki zakrzywionym wierzchołkom wzrostu (fot. 8). Młode igły są jasnozielone. Jurorzy podkreślali też zdrowotność nowej odmiany.
– Cyprysik groszkowy (Chamaecyparis pisifera) 'Little Kean’ to zdrowa, karłowa forma o ładnym pokroju i srebrzystoniebieskich łuskach (fot. 9). W szkółce Libo mateczny okaz dorósł po 6 latach do wysokości 40 cm. 'Little Kean’ jest mutantem pochodzącym od odmiany 'Baby Blue’. Jego łuski przypominają te u odmiany 'Boulevard’, ale przewyższają je intensywniejszą barwą.
– Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) 'Rimpelaar’ jest mutantem odmiany 'Elwoodii’ znalezionym w Holandii. Jako forma karłowa dorasta po 5 latach do 25 cm wysokości. Nową odmianę wyróżniono przede wszystkim za kolor łusek — niebieskozielony do szarozielonego (fot. 10). Doceniono także pokrój krzewu, który jest gęsty i nie rozgałęzia się szeroko.
– Irga Dammera (Cotoneaster x suecicus) 'Juliette’ to nowa odmiana, mutant wyróżnionej podczas Plantarium ’93 'Erlindy’, znaleziony przez J. F. R. Kostera w Boskoop. Od tej ostatniej różni się jednak większą odpornością na słońce, dzięki czemu zielono-kremowo-różowe liście 'Juliette’ (fot. 11) mają nie ulegać poparzeniom i późniejszemu brązowieniu. Ponadto 'Juliette’ odznacza się bujniejszym wzrostem — krzew osiąga do 80–120 cm wysokości. Zgłoszona została jako nowość Plantarium ’99 przez holenderską firmę Rosbergen & Grootendorst, ale już dwa lata wcześniej opisana była w „Dendroflorze” (nr 34/97). Irgę tę najczęściej produkuje się jako szczepioną formę pienną.
– Modrzewnica pospolita (Andromeda polifolia) 'Blue Ice’ zyskała uznanie jurorów jako najlepsza niebieskolistna odmiana tego gatunku (fot. 12). Została wyselekcjonowana w Kanadzie na Uniwersytecie British Columbia, a na Plantarium pokazana przez firmę Rosbergen & Grootendorst. Krzewinka ta odznacza się szybkim wzrostem — osiąga wysokość do ok. 40 cm. Kwitnie obficie, od kwietnia do czerwca. Ciemnoróżowe kwiaty ładnie kontrastują z liśćmi.
– Róża (Rosa) 'Poulpeacy’ (nazwa handlowa: 'Peace Palace’) pochodzi z duńskiej hodowli Poulsena. Ma żółtopomarańczowe, dobrze wypełnione kwiaty (fot. 13). Dorasta do 40–60 cm i jest polecana zarówno do uprawy w tarasowych pojemnikach, jak i w gruncie (okrywowa). Podkreśla się odporność tej odmiany na choroby. Pokazana została przez holenderską firmę Nolina Boomkwekerij BV.
– Miodunka (Pulmonaria) 'Majest’ to bylina hodowli francuskiej. Wyróżnia się bardzo dużymi, srebrzystymi liśćmi (fot. 14). Osiąga wysokość do 30 cm. Dobra odmiana do kontrastowych kompozycji rabatowych. Kwitnie w marcu, kwietniu. Została zgłoszona jako nowość przez holenderskie przedsiębiorstwo CNB z Lisse.
– Rozchodnik (Sedum) 'Frosty Morn’ wywodzi się z Japonii i ma podobną budowę, jak przebojowa, okazała odmiana 'Matrona’ tego samego rodzaju (patrz „Szkółkarstwo” 4/99). Inne charakterystyczne cechy 'Frosty Morn’ to dwubarwne, biało obrzeżone liście oraz różowe kwiaty. Na Plantarium nowość tę zaprezentowała holenderska szkółka Rijnbeek en Zoon BV. | ||||||||||||
| Brązowe medalistki | ||||||||||||
| – Sosna górska (Pinus mugo) 'Varella’ — tę niemiecką odmianę, o oryginalnych — długich i pofalowanych — igłach, przedstawiłam w „Szkółkarstwie” 2/99, w relacji z targów IPM ’99. – Cyprysik nutkajski (Chamaecyparis nootkatensis) 'Green Arrow’ pochodzi z Kanady. Rośnie silnie — po 10 latach ma osiągać do 5 m wysokości. Jest to forma płacząca. Przywiązywanie głównego pędu do podpory w pierwszych kilku latach uprawy powoduje, że krzew utrzymuje później wyprostowany pokrój. – Żywotnik wschodni (Thuja orientalis) 'Franky Boy’ jest karłową, żółtolistną odmianą pochodzenia austriackiego, o niespotykanej u tego gatunku budowie pędów, które przypominają widłak. Wymaga formowania. – Klon pospolity (Acer platanoides) 'Novush’ to karłowa forma pochodząca z Niemiec. Rośliny 7-letnie osiagnęły wysokość około 70 cm i szerokość 20–25 cm. Na Plantarium ’99 odmiana ta prezentowana była jako nowość przez szkółkę Libo. Ma oryginalny wygląd, bardziej kojarzy się z klonem palmowym niż pospolitym, także ze względu na budowę liści, które są głęboko wcinane (fot. 15).
| ||||||||||||
| Niedocenione? | ||||||||||||
– Goryczki (Gentiana hybrida) z serii Shusni nie zostały wprawdzie nagrodzone medalem, ale zwracały powszechną uwagę. Na wyróżnienie zasługuje przede wszystkim odmiana 'Shusni Pink’, o nietypowej dla goryczek, różowej barwie kwiatów — fot. 16). Nowe goryczki zaprezentowała holenderska firma Griffoen, która sprowadza materiał wyjściowy — rośliny pochodzące z kultur in vitro — z Niemiec. Rośliny kwitną od lipca do października, dorastają do 40 cm wysokości. W szkółce Griffoen produkuje się je w 1,5-litrowych pojemnikach (C14). Seria Shusni wywodzi się z Francji.
| ||||||||||||
