Przemysł przetwórczy warzyw. Analiza sytuacji

„Spotkanie z przemysłem przetwórczym” to temat wydarzenia, które zorganizowała firma Monsanto Polska – Seminis. Odbyło się ono w Serocku 8 lutego 2018 r. W trakcie spotkania Radosław Grabowski (Monstanto) przedstawił ocenę bieżącej sytuacji w przemyśle przetwórczym. Prelegent na początku wystąpienie podsumował przebieg warunków pogodowych w Polsce w 2017 r. oraz ich wpływ na produkcję warzyw przemysłowych. Następnie omówił sytuację w poszczególnych państwach UE.
Niskie temperatury i nadmierne uwilgotnienie wiosną powodowały problemy ze wschodami pierwszych pakietów kukurydzy cukrowej. Utrzymujące się chłody spowodowały późniejszą jarowizację większości odmian cebul typu hiszpańskiego. W czerwcu i lipcu panowały korzystne warunki atmosferyczne co sprzyjało kampanii brokułowej oraz uzyskiwaniu wysokich plonów grochów wczesnych i średnich. Na Kujawach odnotowano nadwyżkę produkcji fasoli szparagowej, która częściowo została zagospodarowana przez zakłady na wschodzie Polski, gdzie doskwierał brak opadów i wysokie temperatury. Utrzymująca się wysoka wilgotność gleby i powietrza w sierpniu-wrześniu powodowała większą presję chorób (mączniak rzekomy, mokra zgnilizna bakteryjna, czarna zgnilizna kapustnych, alternarioza), zwłaszcza na pomidorach gruntowych i brokułach. Na Kujawach plantacje brokułu masowo porażane były przez bakteriozy, co spowodowało duże straty producentów tych warzyw, oraz w efekcie niższy o ok. 30 proc. skup kontraktacji jesiennych. Jednak produkcja różyczki kalafiora była stabilna (100-105 proc. plonów). W Wielkopolsce i na Kujawach odnotowano problemy z dosychaniem cebuli na polach i w przechowalniach. Lepsza jakość cebuli w łusce była na wschodzie Polski. 


Fot. 2. Radosław Grabowski (Monstanto)

Jaka wielkość produkcji?
Powierzchnia uprawy niemal wszystkich warzyw gruntowych była w 2017 r. niższa niż rok wcześniej. Zbiory warzyw gruntowych wyniosły 4,5 mln ton i były o 1 proc. mniejsze od tych w 2016. W przypadku kapusty produkcja wyniosła 1 mln ton (-2 proc.) dla pozostałych warzyw było to: kalafior – 235 tys. ton (-2 proc.), cebula – 655 tys. ton (+1 proc.), marchew- 810 tys. ton (-1 proc.), pomidor gruntowy – 250 tys. ton (-4 proc.), ogórek gruntowy – 245 tys. ton (-6 proc.), buraki ćwikłowe – 330 tys. ton (-3 proc.), pozostałe warzywa gruntowe – 980 tys. ton (+3 proc.). W 2017 r. odnotowano wzrost produkcji porów, warzyw strączkowych, papryki, brokułów, sałaty, pietruszki, cukinii i patisonów. 

Produkcja dla przemysłu
Groch do przetwórstwa uprawiano na powierzchni 9200 ha (zwiększyła się o 8 proc. w stosunku do 2016 r.). Plany produkcyjne udało się zrealizować w 110 proc. i osiągnąć 67 tys. ton grochu. Szacuje się, że w 2018 r. powierzchnia przeznaczona pod uprawę tego warzywa wzrośnie o 5 proc. W przypadku fasoli powierzchnia uprawy w 2017 r. wyniosła 4800 ha (-2 proc.),  a produkcja osiągnęła poziom 60 tys. ton (realizacja 104 proc. planu). W tym roku prognozuje się spadek powierzchni upraw fasoli o 5 proc. Powierzchnia uprawy kukurydzy cukrowej zmniejszyła się w ubiegłym roku o 8 proc. i wyniosła 6620 ha. Zebrano 98,7 tys. ton, czyli zrealizowano 90 proc. planu. Kalafiory produkowano w 2017 r. na powierzchni 3760 ha (-1 proc.). Zebrano 62 tys. ton (103 proc. realizacji planu). W tym roku spodziewany jest spadek powierzchni uprawy tego warzywa o 5 proc. Powierzchnia uprawy brokułu zwiększyła się o 12 proc. do poziomu 7500 ha. Zebrano 60,5 tys. ton, czyli zrealizowano 83 proc. planu. W 2018 r. spodziewany jest wzrost powierzchni upraw o 10 proc. oraz 5 proc. wzrost cen kontraktacji. 

Produkcja warzyw w UE
W 2017 r. produkcja warzyw w państwach Unii Europejskiej wyniosła 63,5 mln ton i była niższa o 700 tys. ton od produkcji w roku poprzedzającym. Panowały niekorzystne warunki pogodowe w zachodniej i południowej części Europy w pierwszej połowie roku. M.in. kwietniowe i majowe przymrozki oraz niedobory wody w okresie marzec-czerwiec w Belgii, Francji i we Włoszech, a następnie wysokie temperatury w sierpniu. W efekcie zebrano mniej grochu, kalafiorów i brokułów w letniej kampanii. Wrześniowe opady deszczu poprawiły warunki wegetacji. W kampanii jesiennej uzyskano wysoką produkcję fasoli i kalafiorów. W przypadku pomidora do przetwórstwa uzyskano wzrost produkcji o 2 proc. (do 10,5 mln ton), we wszystkich krajach Południa UE (warto zaznaczyć, że wzrosły też zbiory w Chinach, Turcji i Iranie, a zmniejszyły się w Stanach Zjednoczonych). Oczekuje się zwiększonej podaży przetworów pomidorowych (głównie koncentratu). Uzyskano też wyższe zbiory cebuli. O 25 proc. wzrosła (do poziomu 1,5 mln ton) produkcja w Holandii. Więcej zebrano w UE także marchwi, buraków i kapusty.


Fot. 3. Uczestnicy „Spotkania z przemysłem przetwórczym”

Sytuacja w poszczególnych państwach
Radosław Grabowski przybliżył także sytuację w kilku istotnych dla produkcji do przetwórstwa państwach. Jeśli chodzi o uprawy kalafiora w Belgii to w ubiegłym roku nasadzenia wyniosły 4600 ha, z czego 3500 ha przeznaczono na kampanię jesienną. 75 proc. w produkcji jesiennej miały udział 2 odmiany Giewont oraz Fortalza. W 2017 r. bardzo sucha wiosna wpłynęła na niskie plony i małą opłacalność produkcji. Jesienią natomiast była nadprodukcja. W efekcie zakłady przetwórcze skupiły wszystkie nadwyżki z poza kontraktu (połowa ceny). Cena różyczki kalafiora, którą otrzymywał producent wyniosła 325 euro/t w kampanii letniej oraz 310 euro/t jesienią.

W Belgii można zaobserwować trend spadkowy w przypadku uprawy kalafiorów na rynek świeży – to już tylko 470 ha. W 2018 r. analitycy spodziewają się że 1100 ha zostanie przeznaczonych na kampanię letnią (tyle co w 2017 r.) ale o 5 proc. zmniejszy się powierzchnia uprawy z przeznaczeniem na kampanię jesienną. 

W przypadku produkcji brokułów numerem jeden w Europie jest Hiszpania, gdzie powierzchnia uprawy wynosi 29,3 tys. ha, z czego w Valle del Ebro znajduje się 5,500 ha z przeznaczeniem prawie wyłącznie do przetwórstwa. W tym kraju obserwuje się stale wzrastającą powierzchnię uprawy i produkcji mrożonej różyczki. W 2017 r. skupiono ponad 85 tys. ton (z ok. 10 tys. ha). Duża część została kupiona przez aukcje z rynku świeżego. W ostatnich trzech latach producenci zmagają się z chorobami grzybowymi (Alternaria, szara pleśń, bakteriozy), które niszczą plony. Średnia cena kontraktacyjna wyniosła w ubiegłym roku 240 euro/tonę (cała głowa).
 
Zimowy sezon (2017/2018) w Hiszpanii to przede wszystkim niski poziom zapasów we wszystkich zakładach przetwórczych, które od 3 lat nie są w stanie kupić planowanych ilości (duża konkurencja cenowa na rynku świeżych brokułów). Grudniowe przymrozki opóźniły wegetację, co wpłynęło na opóźnienia zakładów w przerobie planowanych ilości (15-20 proc.). Problemem, szczególnie w rejonie Murcji jest ograniczona dostępność wody do nawadniania pól. Brakuje opadów, choć rejony produkcyjne otrzymały w styczniu 2018 r. minimalną potrzebną ilość deszczu. Obecnie nie ma większych presji szkodników i chorób, w efekcie oczekuje się produkcji zgodnie z planem. Średnie ceny jakie uzyskiwano w Hiszpanii to w październiku 0,37 euro/kg, w listopadzie – 0,80 euro/kg, w  grudniu 0,63 euro/kg, w styczniu 0,33 euro/kg. 

Groch w UE – realizacja planów 2017
W 2017 r. udało się zrealizować plany w 92 proc. (dla całej produkcji w UE). W przypadku Wielkiej Brytanii w 90 proc., gdzie w czerwcu wysokie temperatury powodowały spiętrzenie dojrzewania grochu. We Francji i Belgii plany zrealizowano w 85-90 proc. z powodu suszy. Jedynie południowy zachód Francji oraz Brytania były w stanie osiągnąć 100 proc. W ubiegłym roku obserwowano niską dochodowość produkcji belgijskich producentów. Zakłady były pod presją wzrostu cen kontraktacyjnych (o 7-10 proc.) na kolejny sezon. Poza tym problemem była duża konkurencyjność cenowa na rynkach hurtowych z grochami z rynków wschodnich i południowych. Susza w Niemczech pozwalała uzyskiwać średni plon na poziomie 5,5 t/ha, z nawodnieniem 6 t/ha, w uprawie ekologicznej tylko 2,5 ha. W Szwajcarii plony były na poziomie 8,5 t/ha. Oba kraje oraz Szwajcaria osiągnęły 90 proc. realizacji planów. W Hiszpanii i Portugalii osiągnięto 100-105 proc., jednak duża część zbiorów była średniej i słabej jakości. Na Węgrzech i we Włoszech 105 proc.

Fasola w UE – realizacja planów 2017
W państwach UE udało się zrealizować plany w przypadku fasoli w 105 proc. W Niemczech i Holandii – 105 proc. Była nadprodukcja co w efekcie prowadziło do niskich cen poza kontraktem oraz na świeży rynek. W tych krajach widać trend w kierunku cieńszego strąka (8-9 mm). We Francji i Belgii podobnie (100-107 proc.), nadprodukcja i spore zapasy. Podobnie jak rok wcześniej 80 proc. zasiewów zostało przesunięte na koniec czerwca i lipiec z powodu suszy. Ale na koniec udało się wysiać nawet o 5 proc. więcej niż w 2016 r. W efekcie była duża nadprodukcja we wrześniu, a z części pól nie zebrano fasoli. We Włoszech (90 proc. planów) zredukowano zasiewy i uzyskano mniejsze plony z powodu braku opadów. W Hiszpanii i Portugalii (100 proc. planów). Początek sezonu był słaby ale, za to bardzo dobra końcówka (wrzesień/październik). Na Węgrzech obserwuje się spadek produkcji fasoli szparagowej, oraz wzrost zapotrzebowania na fasole typu borlotto.
 
Kukurydza w UE – realizacja planów 2017
Plany dla kukurydzy cukrowej udało się w państwach UE zrealizować w 106 proc. Na Węgrzech w 115 proc. Uzyskano bardzo wysokie plony oraz nadprodukcję kukurydzy mrożonej. We Francji 100 proc. (stabilizacja produkcji). W Hiszpanii z powodu słabego początku sezonu (niskie plony oraz słaba jakość spowodowana wysokimi temperaturami) osiągnięto 95 proc. planów. 

RS

Related Posts

None found

Poprzedni artykułTargi Fruit Logistica – nie tylko owoce
Następny artykułUkraiński eksport jabłek do UE rośnie dziewięciokrotnie

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz swoje imię

ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.